Sammelband

Kurzformat

Sammelband / Niederdeutscher oder niederländischer Sprachraum , 1. Hälfte 15. Jahrhundert
1 Band (231 Blätter) : mit Buchschmuck/Illustration ; 20,5-21 x 14-14,5 cm - Papier
  • Basel, UB, UBH F VII 12

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170524682905501
005 20240313173737.0
007 cr#|||||||||||
008 070716q14001449xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000077901DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524682905501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972439944805504  |9 (41SLSP_UBS)9972439944805504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
041 0 |a lat  |a ger  |a dut 
046 |a q  |c 1400  |e 1449 
245 1 0 |a Sammelband 
264 0 |a Niederdeutscher oder niederländischer Sprachraum  |c 1. Hälfte 15. Jahrhundert 
300 |a 1 Band (231 Blätter)  |b mit Buchschmuck/Illustration  |c 20,5-21 x 14-14,5 cm 
336 |b sti  |2 rdacontent 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
337 |b c  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
338 |b cr  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
490 1 |a Abteilung F VII  |v 12 
506 |a Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal. 
510 3 |a Roth, Carl. - Ungedruckte Beschreibung. - Basel, Januar 1911 (Nachträge bis 2005) 
510 4 |a Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, S. 128f. Nr. 159 
510 4 |a Hughes, Barnabas B. - Medieval Latin mathematical writings in the University Library, Basel : a provisional catalogue. - Northridge : Calif. State Univ., 1972, S. 39-41 Nr. 31 
510 4 |a Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 579 
510 4 |a Daems, Willem F. - Alte Pharmazie und Medizin in Handschriften und Basler Drucken (Ausstellungskatalog). - Basel, 1979, Nr. 30  |3 177v-209v 
520 |a Der Handschrift vorgebunden ist ein Druck: Anianus Magister: Compotus cum commento. [Basel]: [Lienhart Ysenhut], [um 1495]. GW 1954. 
533 |n Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 321  |d 2017 
541 |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Lateinisch, Niederländisch, Deutsch (Niederdeutsch und Hochdeutsch), Friesisch 
561 |a Aus der Basler Kartause (Bl. ar "liber Carthusiensium Basileę minoris" von der Hand des Georg Carpentarius), alte Signatur "A xii" der Bibliotheca antiqua. 
563 |a Rohe Holzdeckel, innen mit Papier überzogen; Rücken Schweinsleder mit Pressungen; eine metallbeschlagene Lederschliesse abgefallen; auf dem Rücken aufgeklebter Pergamentstreifen mit verblasster Aufschrift "[c]ompu|[t]us eccle|siasticus" 
581 |a Günther, Siegmund. - Geschichte des mathematischen Unterrichts. - Berlin, 1887, S. (8) und Beilage nach S. 370  |3 169r-177r 
581 |a Unger, Friedrich. - Das älteste deutsche Rechenbuch. In: Zeitschrift für Mathematik und Physik; 33 (1888), S. 125-145  |3 169r-174r 
581 |a Buma, Wybren Jan. - Aldfryske houlikstaspraken. - Assen, 1957 
581 |a Buijtenen, M.P. van et al. - Middeleeuwse friese huwelijkstoespraken in Bazel. In: Archief voor de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland ; 1 (1959), S. 293-359 
581 |a Sexauer, Wolfram D. - Frühneuhochdeutsche Schriften in Kartäuserbibliotheken. Untersuchungen zur Pflege der volkssprachlichen Literatur in Kartäuserklöstern des oberdeutschen Raums bis Einsetzen der Reformation (Europäische Hochschulschriften I,247). - Frankfurt a.M. u.a.1978, S. 152 
581 |a Ruh, Kurt. - Art. ‘Die fromme (selige) Müllerin’. In: Die deutsche Literatur des Mittelalters, Verfasserlexikon, 2. Aufl., Bd. 2. - Berlin; New York, 1980 (ohne diese Handschrift)  |3 105r-v 
581 |a Kool, Marjolein. - Die conste vanden getale (Middeleeuwse studies en bronnen, 64). - Hilversum, 1999 
581 |a Langbroek, Erika. - Die Sprache von Bernardus Rordahusim in der niederdeutschen Apokalypse der Baseler Handschrift F.VII12, folio 211r-217r. - In: Advances in Old Frisian Philology, ed. by Rolf H. Bremmer Jr., Stephen Laker, Oebele Vries. (Amsterdamer Beiträge zur Älteren Germanistik 64). - Amsterdam/New York 2007, S. 185-211 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Jan. 2010  |i Titel, Jahr und Signatur nach: Roth, ungedruckte Beschreibung 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Nov. 2016  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Minimalaufnahme nach: Roth, ungedruckte Beschreibung 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c März 2018  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Normalaufnahme auf der Basis von Roth (Nachträge bis 2005) mit Ergänzungen  |k Flury 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Mai 2018  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i revidiert  |k Studer/Flury 
583 1 |b Digitalisierung=Digitization=Numérisation  |c 2017  |i TIFF 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 1 |g ar  |t Titulus, Besitzeintrag, Conspectus  |s Hand des Klosterbibliothekars Georg Carpentarius 
596 3 1 |g av-bv  |t leer 
596 3 0 |g 1r-38v  |t Compotus manualis Aviani cum commento  |s Druck; Hain 2195 
596 3 1 |g 39r-40r  |t leer 
596 3 0 |g 40v.41r  |t Astronomische Federzeichnungen 
596 3 1 |g 41v  |t leer 
596 3 0 |g 42r-56v  |t Computus magistri Iohannis Erphordensis de distinctione temporum secundum motum solis et lunae  |r Iohannes de Erfordia  |i Cognicio veritatis de pausis temporum circa motum solis et lune orbium et aliorum planetarum cum sit tenebrosa ... - ... Omnes autem menses generaliter habent octo Ydus, sed Marcius, Maius, Iulius et October quilibet eorum habet sex Nonas, alii autem omnes menseo habent 4(or) Nonas ut patet per versus sequentes: octo tenet Ydus [etc.] ... duo Nonas. Et sic est finis primi libri. Michael Schüll de Helffranczkilch. [42r am Rand:] Item nota subiectum presentis libri est distinctio temporum secundum motum ... - ... Et titulus huius libri est computus cyrometralis cuiusdam magistri Erffordensis ... et etiam de motu solis et lune in se  |s Auf den übrigen Seiten fehlt der Kommentar. Vgl. F VIII 16, Bl. 31-88  |v Schum, Wilhelm. - Beschreibendes Verzeichnis der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt. - Berlin, 1887, S. 629 Nr. 2  |v Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 231  |v Lorenz, Sönke. - Studium Generale Erfordense. - Stuttgart, 1989, S. 250, 259 
596 3 1 |g 57r-58v  |t leer 
596 3 0 |g 59r-92r  |t Computus Nurembergensis  |r Martinus de Nuremberg?  |i [Vorrede:] Circa inicium compoti nota licet omnes homines naturali ex desideracione humane mentes impressa adscire scienciam quod bonum et honorabile ex istit appetunt ... [59v] ... Titulus autem huius est: Incepit computus Nurembergensis de motu solis et lune ... [60r beginnt der Text:] Omnia cum inferiora motibus corporum superiorum iubernantur ... - ... terminatur computus Nurembergensis, de quo sit benedictus deus per infinita secula seculorum. Amen. [Folgt Schluss des Kommentars:] Et in hoc terminatur computus etc. De quo deus gloriosus ... sit benidictus in secula seculorum. Amen. >Et est finis<  |v Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 828 und 989  |v Zinner, Ernst. - Verzeichnis der astronomischen Handschriften des deutschen Kulturgebietes. - München 1925, Nr. 7552 
596 3 1 |g 92v  |t Notizen, Federproben 
596 3 0 |g 93ra-94r  |t Sententiae, proverbia, versus, notae variae  |i [93ra] A Cicio Ianus epi sibi vendicat hoc ponti ... [Ebd.] Tres quingentos cantat David in ordine psalmos ... [93rb] Bernardus | vocat mundus vocat caro | vocat dyabolus vocat Christus ... [93va] Nota de octo particulis celi fuit Adam factus, prima pars fuit de limo terre etiam fuit ... [Ebd. Iheronimus] Non est dubium i(m) male vivere vel vixisse ... [Ebd.] Dum corpus Christi sacratur ab ore ministri | vinum fit sangwis panis substancia carnis ... [Ebd.] Si servire cupis altari respice tanta | presbiterum calicem lumen et esto vigili ... [Ebd.] Non melius munus quam bonus presbiter unus | raro finit ego [?] nolo presbiterari. [Ebd.] Wirthus [?] ponebat [?] virtutis gressibus ibas | tandem virtutem venit ad hospicium. [Ebd.] Ars crescit vita decrescit sic labitur hora | unde suplimus quia nil sumus nisi limus ... [Ebd.] Numquam indicium falsum des propter amicum | nec propter invidiam nec propter rem tibi dandam. [Ebd.] Cum fluvius stabit et piscis ad alta volabit | et mare fit siccum tunc pauper habet amicum. [Ebd.] Nota floribus et linguis quoddam mirabile vas est | quod si est vacuum vel plenum ponderat equum. [Ebd.] Audi mira loqui lumen sine lumine vidi | et sine luce dies et sine pace quies. [Ebd.] Floribus et lignis vidi mirabile certum | quod flore caruit et sine ligno fuit ... [ect. etc.]  |v Schum, Wilhelm. - Beschreibendes Verzeichniss der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt. - Berlin, 1887, S. 338, No. 10  |v Walther, Initia carminum 2028, 4846 und 17971  |v Walther, Proverbia Nr. 18013 (diese Hs. genannt), Nr. 1389, Nr. 4150, Nr. 9669 (diese Hs. genannt), Nr. 1713 (diese Hs. genannt) und Nr. 9670 (diese Hs. genannt) 
596 3 0 |g 94v  |t Federzeichnung  |s Adam mit eingeschriebenen Tierkreiszeichen 
596 3 0 |g 95r-129v  |t Computus ecclesiasticus scirometralis cum calendario  |i [Tabelle:] Menses | ib [wohl ibidem] ille quintus omnis | hore | minuta ...; [103r De tempore phlebotomiae e motu lunae cognoscendo:] E recognitione motus lune tempus utile minutionis seu flebotomie faciliter potest inveniri ... [104r Quid agendum sit in singulis lunis:] >Luna< prima ad omnia utilis est agenda. In lecto quis inciderit ... [105r-v] >Een exempel<. Twe priesters van der prediker orden quamen voor eens moelnaers hws ... [105v-106r De natura planetarum:] >Hic incipiunt vii planete<. Nunc autem de 7(tem) planetarum natura aliqua vobis scribam ... - ... et dattilorum et huiusmodi. Explicit de natura planetarum ... [106v Cantio quaedam, mit Neumen:] [M]achinatur res accliva bifurcato climate ... [106v-108r Introductio in astrologiam:] >Hic incipiunt xii figure<. [Q]ui cursum lune recte scire voluerit sciat primitus ... - ... unde noctes et dies adequantur ... [108v Alexander Hispanus, De dispositione hominis:] Hic est tractandum de disposicione hominum et singularum membrorum et primo de vertice. Omnis homo qui habet verticem acutam ... [109r-129r Iacobus quidam, Computus chirometralis metricus, cum commento:] Quia ars computistica diversorum auctorum diversis libris multis prolixitatibus ... [109v] ... >Ciclus solaris annos tenet octo viginti ...<. ... [127r] ... [In] presenti anno s. cum scribitur anno domini 1439 respondeo ... - ... seu ad occasum tendet presens opusculum ad honorem rerum solis iusticie dei nostri qui sit benedictus in secula seculorum - ... Et sic est finis.  |s Enthält zudem noch: Allerlei Merkverse (99r), Kalender (Bl. 100-102), ein Exemplum (104v)  |v Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 961, 1205, 1213 und 362  |v Walther, Initia carminum 4000 
596 3 0 |g 129v  |t Verschiedene Figuren mit Erklärungen 
596 3 0 |g 130r-145r  |t De arte numerandi (algorithmus) cum commento  |r Johannes de Sacrobosco  |i Omnia que a primeva rerum origine processerunt racione numeri vel numerorum formata sunt ... - ... tam in numeris cubieis quam quadratis. Deo gratias 
596 3 1 |g 145v-147r  |t Tabellen und Notizen  |s Vgl. auch F IV 50 
596 3 0 |g 147v-148v  |t Zwei altfriesische Hochzeitspredigten  |i [1. Predigt:] Een lůtiik by mankes moede ende bid v dat hy holden hleeste. Soe sprec ik gherne al dat beste. Als vanda heiliga Aefte ... - ... [148r] Ende ellic man neem siin eyghen stock ende daer meed goed nacht. Amen. [2. Predigt, Vorbereitung zum Abendmahl:] By this hueshera oerlowe ende by aller iestena orlifwe. Scel hiit weza een twa woerd tho sprekane al dus. Wy sint al hiir komen tho iowe huze mittha hera tha breeghama. Wmme da edele vroůwa N tha breyth tho be ghane dat heylighe sacrament ... - ... Wmme thet heylighe sacrament zoe sint wy komen tho by gane als hit thyo heylige cristenheyt hat seth ende onze here fan hemel rike thy iove that thisse dwan alzo wal thygya moete soe hit enighe dwan aller beest ghe etc.  |v Buma (1957), S. 60-66 
596 3 0 |g 147ar-v  |t Altfriesische Hochzeitspredigt  |i By des hůs hera mode ende der jestena orloff een hoe ma etc. Wil hy halde h[leeste] so sprec ik vtsupra ... Quod nuptie facte sunt in Cana Galilee. Dat is tho freska to spracken. Brutloften sint macket in dat dorp Cana des landes Galilee ... - ... gan leta in goedes wald ende in siin wald tho saelich hira byo beidar zielen. Amen. Dyt will wy leta stan etc.  |v Buma (1957), S. 66-80 
596 3 0 |g 148v  |t Notizen  |i Si aliquis voluerit invenire annum ...; Non est bonum hominem esse solum ... - ... desponsa duo. Et sic est finis  |s Auf die Notiz mit Jahreszahlen 1442 und 1408 folgt ein Schema zu einer lateinischen Predigt über das Heiraten. 
596 3 0 |g 149r-150r  |t Legenda de sancto Hugberto (Altfriesisch)  |i Sunte Hubert was een heyden man gheboren fan Franchrick van Ardennen want hy was een heyden koninck hertich ende greva ... - ... wan der wir plaghen daer hiir woer ghescreuen sint etcetera  |s Auf die Legende folgen einige Überschriften von Exempla in niederdeutscher Sprache  |v Buma (1957), S. 81-87 
596 3 0 |g 150v-156r  |t Stella clericorum  |i >Quasi stella matutina in medio nebule<. Id est peccatorum proprietas huius stelle matutine possunt referri ad quemlibet doctorum fidei ... - ... in completorio in sepulchro positus et a mulieribus lamentatus. Et sic est finis huius stelle  |v Bloomfield, Incipits Nr. 4435 
596 3 0 |g 156r-159v  |t Tractatus de corpore Christi  |r Thomas de Aquino  |i >Incipit tractatus de corpore Christi qui asscribitur sancto Thome de Aquino<. Memoriam facit mirabilium suorum misericors et miseratur dominus escam dedit timentibus se. Esca ista de qua loquimur ... - ... Appone inquitatem super inquitates eorum et non intrent in iusticiam deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur. Sequimur textus capitulum  |v Grabmann, Martin. - Die Werke des hl. Thomas von Aquin. - Münster 1967³, S. 407 
596 3 1 |g 160r-v  |t leer 
596 3 0 |g 161r-168r  |t Tractatus de officiis ecclesiasticis  |r Ps. Thomas de Aquino  |i Quia sacerdotis officium circa causam principaliter versatur vii divinorum officiorum celebrationem ecclesiasticorum sacramentorum ... quales descripti sunt qui cum patre ... per omnia secula seculorum. [C]irca corpus Christi hec considera, primum est fides quod ibi sit corpus Christi ... - ... Sic deus videt se contempui de domo sua aci [?] et dyabolum simul recipi. Iohannis 5(to). Ego veni in nomine patris mei et non recepistis me. Si alius vero venerit ipsumrecipietis. Et sic est finis huius libelli. [Es folgen einige Dicta patrum:] Seneca dictamus hac si eternaliter essemus victuri ... - ... Bernardus scientia ... et in eternum dilectari  |v Fretté, Stanislaus Eduard (Ed.). - Thomae Aquinatis opera omnia 28. - Paris 1875, S. 445-458 
596 3 0 |g 168v  |t Modus legendi abbreviaturas in canonibus  |i [168va-vb] Al | Albertus Teutonicus ... - ... De re et ve sant | de reliquiis et veneracione sanctorum  |s Erklärungen üblicher Abkürzungen 
596 3 1 |g 168a  |t Bibliographische Anmerkung  |s Eingeklebtes Blatt, Vorderseite leer, bibliographische Notiz auf der Rückseite aus dem späten 19. Jahrhundert 
596 3 0 |g 169r-174r  |t Algorithmus in vulgari Brabantico  |i Allgorithmus is een aerst in den welken, siin ghenficeert IX figuren ... - ... is die wortel van numerus cubiti. >Explicit< [etc.]  |v Günther, Siegsmund. - Geschichte des mathematischen Unterrichts. - Berlin 1887 (vgl. Vorwort S. 8)  |v Unger, Friedrich. - Das älteste deutsche Rechenbuch. In: Zeitschrift für Mathematik und Physik, Jg. 1888, S. 125ff. 
596 3 1 |g 174v-177r  |t Notae zum Algorithmus (niederdeutsch)  |i Om tho weten noch een manier van multipliceeren ... 
596 3 0 |g 177v-180r  |t Regimen sanitatis Salernitanum metrice sive Flos medicinae scholae Salernitanae  |i >Tractatus medicine Solernane<. Roberto regi scripsit schola tota Solerni sed vis incolumem si vis te reddere sanum ... - ... Hic diffiniunt [?] medicorum concia tota nam qui sic vivit saluti fera sic sibi [?] vita. >Explicit metricus tractatus medicorum Salert[ensium] ad Robertum regem Sicilie. Deo gratias finitus et completus per me Bernardum studentem temporis tunc Hildensim. Anno domini mºccccºxlvº<  |v Walther, Initia carminum 18083  |v Pagel, Julius. - Einführung in die Geschichte der Medizin. - Berlin 1915², S. 172f.  |v Pansier, P. - Catalogue des manuscrits médicaux des bibliothèques de France. In: Archiv für Geschichte der Medizin 2 (1909), S. 39 
596 3 1 |g 180v  |t Notae 
596 3 0 |g 181r-208r  |t Computus sacerdotalis  |r Ludolfus de Wida  |i Quoniam ut viderim quam plures modernorum et antiquorum magistros in doctrinanda computistice artis subtilitate multa diligentia graviter laborasse ... - ... [207v] predictis finaliter est annexa. Et secundo est fieri. [208r] Explicit computus sacerdotalis scriptum per manus Bernardi Rordahusi qui temporis tunc visitans Hildensim sub anno domini 1445 completus originaliter qui editus et institutus ob reverenciam cuiuslibet ecclesiastice persone a quodam sacerdote Ludulphus nomine de Wida plebanus existens in Schadensclene prope Magdenbůrch scitum indictione 8 et numerus 6(tus) Iduum Octobris nec non cuius finis completus post ... [?] infra 2(am) et 3(am) horas 2(a) die ante festum Crispini et Crispiani martyrum. Deo gracias. Detur pro penna scriptori pulchra puella vel siccine Merces scriptoris sit bos bonus aut equus unus pro omnibus. Laus tibi sit Christe quoniam liber explicit iste. [Darunter: Notae] 
596 3 0 |g 208v  |t De modo faciendi colores varios (niederdeutsch)  |i [I]tem wiltu maken ghele werve soe nem  |v Mone, Franz Josef. - Bereitung und Behandlung der Malerfarben im 15. Jahrhundert. In: Freiburger Diözesan-Archiv ; 7 (1873), S. 273-287 
596 3 1 |g 209r  |t leer 
596 3 0 |g 209v  |t De speciebus  |r Ps.-Henricus Harpestraeng  |i Item galiga is droghe ...  |s Liber Herbarum (niederdeutsch)  |v Daems, Willem Frans - Der Tractatulus "De speciebus" in Handschrift F VII 12 der Basler Universitäts-Bibliothek. In: Schweizerische Apotheker-Zeitung ; 109 (1971), S. 932-936  |v Daems, Willem Frans u. Keil, Gundolf. - Henrik Harpestraengs Latinske Urtebog in den mittelalterlichen Niederlanden. In: Fachprosa-Studien / hrsg. v. G. Keil. - Berlin, 1982, S. 396-416, S. 398 u. 405f. (Druck), mit Abb.  |v Keil, Gundolf. - Harpestraeng, Henrik. In: ²VL 3 (1981), Sp. 476-470, hier Sp. 479 
596 3 0 |g 210ra  |t De coloribus glaucis (niederdeutsch)  |i Item wiltu maken ghele werve so nem ... 
596 3 0 |g 210rb-210va  |t De auro nec non argento (niederdeutsch)  |i Item wilstu screven myt sulver wt [?] ener pennen 
596 3 0 |g 210vb  |t Glossar, lateinisch-niederdeutsch  |i ... [?] Planta in domino wit selfl [?] wortel ... - ... mulsum win ende med perdicuttos [?] dach ende nacht //  |s Pflanzennamen. Das folgende Blatt ist herausgeschnitten 
596 3 0 |g 211r-217r  |t Niederdeutsche Apokalypse (in Versen)  |i Appokalipse is dit boek ghenant, dar inne is uns wunders vele bekant. Dat bescreuet uns Johannes evangelista to Patmos in der insula ... - ... unkuscher heitisch dar nicht ine rauwen  |s Kurzfassung (Redaktion L*), auf Grundlage einer älteren vollständigeren Fassung entstanden. Vgl. Psilander (und weitere dort genannte Literatur)  |v Psilander, Hjalmar. - Die niederdeutsche Apokalypse. - Upsala 1901, S. VIIIf. (Hs. nicht genannt)  |v Beckers, Hartmut. - Apokalypse (nd.). In: ²VL 1 (1978), Sp. 408-410 und ²VL 11 (2004), Sp. 122 (ohne diese Hs.)  |v Langbroek, Erika. - Eine niederdeutsche Apokalypse in der Basler Handschrift F VII 12, fol. 211r-217r. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung / Niederdeutsches Jahrbuch 129 (2006), S. 111-138 (mit Abdruck S. 114-137)  |v Langbroek, Erika. - Die Sprache von Bernardus Rordahusim in der niederdeutschen Apokalypse der Basler Handschrift F VII 12, fol. 211r-217r. In: Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik 64 (2007), S. 185-211  |v Langbroek, Erika und Annelies Roeleveld unter Mitarbeit von Evert Wattel. - Die "Umgebung" der niederdeutschen Apokalypse in Basel F VII 12: Ergebnisse einer stemmatologischen Untersuchung und einer Reimuntersuchung. In: Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik 63 (2007), S. 179-197 
596 3 0 |g 217va-218vb  |t Rezepte, vorwiegend zur Anfertigung von Farben (niederdeutsch)  |i Wiltu horn gheten alzo blyg zoe nym dat horn ... - ... Disse borne mach nicht langher waren wen II daghen odder III ... also hiir woren ghescreuen gh steyt 
596 3 0 |g 218va  |t Rezept zur Anfertigung von Schweinsleder  |i Rat schwini leder ze machen, so nim maß wasßer und ein maß wins dar zů nim i lot presilien und ii lot alans und laz es halb in sieden so hat es genůg  |s Von anderer Hand in hochdeutscher Sprache nachgetragen 
596 0 |a Im Ganzen gut erhalten, einige eingefügte Blätter von deutlich kleinerem Format; Wasserzeichen: Ochsenkopf (Bl. 61-73); Brille (Bl. 74a-79), Ochsenkopf ähnlich Briquet Nr. 14540 (Bl. 82ff.), Ochsenkopf mit aufgesetztem, sechsstrahligem Stern an Stange (Bl. 94ff., 180ff., 191ff., 211ff.), Ochsenkopf (Bl. 171ff., 185ff., 195ff.)  |b I(a) + 5 IV³⁹ + IX⁵⁷ + 3 VI⁹² + VIII¹⁰⁸ + (VI+II)¹²⁰ + (IX-1+3)¹³⁷ + (VIII+1)¹⁵³ + (VII+1)¹⁶⁸ + VI¹⁸⁰ + VII¹⁹⁴ + (VII+1)²⁰⁹ + (V-1+1)²¹⁹; mit Bl. 110a/118a und 113a/115a sind zwei kleinformatige und im ersten Fall unregelmässig zugeschnittene Blättchen eingebunden, zwischen Bl. 210 und 211 ist ein Blatt herausgeschnitten und zwischen Bl. 168 und 169 ein neueres Blatt eingeklebt  |c Moderne Bleistiftfoliierung: a.b.1-74.74a.75-110.110a.111-113.113a.114-115.115a.116-118.118a.119-123.123a.124-134.134a.135-136.136a.137-147.147a.148-168.168a.169-219 
596 1 |a Rote, grüne, blaue Anfangsbuchstaben, rot gestrichelte Majuskeln und zahlreiche rote Unterstreichungen  |b Zahlreiche Zierinitialen, in der Grösse wechselnd, vorab aus geometrischen Motiven und Fleuronné-Ornamentik zusammengesetzt. Sie wirken hauptsächlich durch die sehr kräftigen, an bunte Teppiche erinnernden Farben: Bl. 59r, 60r, 103r, 108v, 109r, 109v, 120v, 130r, 131r, 140v, 150v, 158v, 159r, 161r, 162r, 163r, 169r-172v, 173v, 177v, 181r, 183r, 185r-187v, 189r-193r, 194r, 194v, 195v-197v, 211r ff., zahlreiche Randverzierungen  |c Mathematische und astronomische Figuren Bl. 40v, 41r, 94v, 98v, 110ar, 110av, 111r, 112r, 114v, 118ar, 118av, 121r, 122r, 123r.v, 123ar.v, 125r, 126v, 127v, 129v; Bl. 94v Adam, auf den einzelnen Körperteilen sind die Namen der 12 Zeichen des Tierkreises eingeschrieben; Bl. 116v am Rand Figur des hl. Petrus im roten Mantel  |d Schriftraum, Spalten- und Zeilenzahl variabel, die metrischen Teile in abgesetzten Zeilen  |e Schrift erste Hälfte 15. Jh.: Bl. 40-92 von Michael Schüll von Helffranczkilch, Bl. 93-218 von Bernardus Rordahusim in Hildesheim a. 1445 
596 2 |a Neumen  |3 106v 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Licet omnes homines naturali ex desideratione humanae menti impressa adscire scientiam  |2 han-A1 
690 |a Cisio ianus epi sibi vendicat hoc ponti  |2 han-A1 
690 |a E recognitatione motus lunae tempus utile minutionis seu flebotomiae faciliter potest inveniri  |2 han-A1 
690 |a Luna prima ad omnia utilis est agenda. In lecto quis inciderit  |2 han-A1 
690 |a Twe priesters van der prediker orden quamen voor eens moelnaers hws  |2 han-A1 
690 |a Nunc autem de septem planetarum natura aliqua vobis scribam  |2 han-A1 
690 |a Omnis homo qui habet verticem acutam  |2 han-A1 
690 |a Quoniam ars computistica diversorum auctorum libris multis prolixitatibus  |2 han-A1 
690 |a Een lůtiik by mankes moede  |2 han-A1 
690 |a Sunte Hubert was een heyden man  |2 han-A1 
690 |a Circa corpus Christi haec considera. Primum est fides quod ibi sit corpus Christi  |2 han-A1 
690 |a Quoniam ut viderim quam plures modernorum et antiquorum magistros in doctrinanda computisticae artis subtilitate  |2 han-A1 
690 |a Wiltu maken ghele verve soe nem alumen  |2 han-A1 
690 |a Wiltu maken ghele werve soe nem  |2 han-A1 
690 |a galiga is droghe  |2 han-A1 
690 |a wilstu screven myt sulver wt ener pennen  |2 han-A1 
690 |a Appokalipsis is dit boek ghenant, dar inne is uns wunders vele bekant  |2 han-A1 
690 |a Wiltu horn gheten alzo blyg zoe nym dat horn  |2 han-A1 
690 |a Zeichnung, Federzeichnung  |2 han-A3 
690 |a Adam  |2 han-A3 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 231 Cognitio veritatis de pausis temporum  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 828 Licet omnes homines ex naturali ex desiderio  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 989 Omnia cum inferiora motibus corporum superiorum gubernantur  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 2808  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina 4846  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina 17971  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 18013  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 1389  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 4150  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 9669  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 1713  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 9670  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina 4000  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 961 Nunc autem de septem planetarum naturis aliqua breviter scribo vobis  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1205 [Q]ui cursum lune recte scire voluerit  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1207 Omnis homo qui habet verticem acutam mobilis (nobilis) est  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1213 Quia ars computistica diversorum auctorum ibris multis  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 362 Cyclus solaris annos tenet octo viginti  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 18038  |2 han-A4 
690 |a Bloomfield, Incipits Nr. 4435  |2 han-A4 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A xii:2 (alt)  |e A xii:2 (alt)  |2 han-A5 
700 1 |a Schüll, Michael  |c von Helffrantzkilch  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 0 |a Bernardus  |c Rordahusim  |d ca. 1445 oder später  |0 (DE-588)1034664824  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 0 |a Johannes  |c de Erfordia  |d 1250-1320  |0 (DE-588)11855798X  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Johannes  |c de Erfordia  |t Computus chirometralis 
700 0 |a Martinus  |c de Nuremberg  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Martinus  |c de Nuremberg  |t Computus Nurembergensis 
700 0 |a Alexander  |c Hispanus  |d ca. 14. Jh.  |0 (DE-588)118817116  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Alexander  |c Hispanus  |d ca. 14. Jh.  |t De dispositione hominis 
700 0 |a Jacobus  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Jacobus  |t Computus chirometralis metricus, cum commento 
700 0 |a Johannes  |c de Sacrobosco  |d -1256  |0 (DE-588)118558021  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Johannes  |c de Sacrobosco  |d -1256  |t De arte numerandi 
700 0 |a Thomas  |c von Aquin, Heiliger  |d 1225-1274  |0 (DE-588)118622110  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Thomas  |c von Aquin, Heiliger  |d 1225-1274  |t Tractatus de corpore Christi 
700 0 2 |a Thomas  |c von Aquin, Heiliger  |d 1225-1274  |t Tractatus de officiis ecclesiasticis 
700 0 |a Ludolphus  |c de Wida  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Ludolphus  |c de Wida  |t Computus sacerdotalis 
700 1 |a Harpestraeng, Henricus  |d ca. 1164 - 1244  |0 (DE-588)100966454  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 2 |a Harpestraeng, Henricus  |d ca. 1164 - 1244  |t Liber herbarum 
700 1 |a Carpentarii, Georgius  |d 1487-1531  |0 (DE-588)104212683  |e Annotator  |4 ann 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
830 0 |a Abteilung F VII  |v 12  |w (HAN)000109609DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH F VII 12  |9 (41SLSP_UBS)9972439944805504 
856 4 2 |u http://handschriftencensus.de/22131  |z Handschriftencensus 
856 4 2 |u http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/kataloge/mscr/mscr_f/BAU_5_000077901_cat.pdf  |z Beschreibung (7.3 MB) 
856 4 1 |u https://www.e-codices.unifr.ch/de/list/one/ubb/F-VII-0012  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/ubb/ubb-F-VII-0012/ubb-F-VII-0012_0116v.jp2  |z Thumbnail e-codices 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH F VII 12  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972439944805504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972439944805504  |9 (41SLSP_UBS)9972439944805504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH F VII 12
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Sammelband
Entstehungsangaben:
Niederdeutscher oder niederländischer Sprachraum, 1. Hälfte 15. Jahrhundert
Entstehungszeit (normiert):
1400 - 1449
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (231 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration; 20,5-21 x 14-14,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier
Serie:
Abteilung F VII; 12

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Der Handschrift vorgebunden ist ein Druck: Anianus Magister: Compotus cum commento. [Basel]: [Lienhart Ysenhut], [um 1495]. GW 1954.
  • [ar]. Titulus, Besitzeintrag, Conspectus. Hand des Klosterbibliothekars Georg Carpentarius
  • [av-bv]. leer
  • [1r-38v]. Compotus manualis Aviani cum commento. Druck; Hain 2195
  • [39r-40r]. leer
  • [40v.41r]. Astronomische Federzeichnungen
  • [41v]. leer
  • [42r-56v]. Computus magistri Iohannis Erphordensis de distinctione temporum secundum motum solis et lunae. Iohannes de Erfordia. Cognicio veritatis de pausis temporum circa motum solis et lune orbium et aliorum planetarum cum sit tenebrosa ... - ... Omnes autem menses generaliter habent octo Ydus, sed Marcius, Maius, Iulius et October quilibet eorum habet sex Nonas, alii autem omnes menseo habent 4(or) Nonas ut patet per versus sequentes: octo tenet Ydus [etc.] ... duo Nonas. Et sic est finis primi libri. Michael Schüll de Helffranczkilch. [42r am Rand:] Item nota subiectum presentis libri est distinctio temporum secundum motum ... - ... Et titulus huius libri est computus cyrometralis cuiusdam magistri Erffordensis ... et etiam de motu solis et lune in se. Auf den übrigen Seiten fehlt der Kommentar. Vgl. F VIII 16, Bl. 31-88. Schum, Wilhelm. - Beschreibendes Verzeichnis der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt. - Berlin, 1887, S. 629 Nr. 2. Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 231. Lorenz, Sönke. - Studium Generale Erfordense. - Stuttgart, 1989, S. 250, 259
  • [57r-58v]. leer
  • [59r-92r]. Computus Nurembergensis. Martinus de Nuremberg?. [Vorrede:] Circa inicium compoti nota licet omnes homines naturali ex desideracione humane mentes impressa adscire scienciam quod bonum et honorabile ex istit appetunt ... [59v] ... Titulus autem huius est: Incepit computus Nurembergensis de motu solis et lune ... [60r beginnt der Text:] Omnia cum inferiora motibus corporum superiorum iubernantur ... - ... terminatur computus Nurembergensis, de quo sit benedictus deus per infinita secula seculorum. Amen. [Folgt Schluss des Kommentars:] Et in hoc terminatur computus etc. De quo deus gloriosus ... sit benidictus in secula seculorum. Amen. >Et est finis<. Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 828 und 989. Zinner, Ernst. - Verzeichnis der astronomischen Handschriften des deutschen Kulturgebietes. - München 1925, Nr. 7552
  • [92v]. Notizen, Federproben
  • [93ra-94r]. Sententiae, proverbia, versus, notae variae. [93ra] A Cicio Ianus epi sibi vendicat hoc ponti ... [Ebd.] Tres quingentos cantat David in ordine psalmos ... [93rb] Bernardus | vocat mundus vocat caro | vocat dyabolus vocat Christus ... [93va] Nota de octo particulis celi fuit Adam factus, prima pars fuit de limo terre etiam fuit ... [Ebd. Iheronimus] Non est dubium i(m) male vivere vel vixisse ... [Ebd.] Dum corpus Christi sacratur ab ore ministri | vinum fit sangwis panis substancia carnis ... [Ebd.] Si servire cupis altari respice tanta | presbiterum calicem lumen et esto vigili ... [Ebd.] Non melius munus quam bonus presbiter unus | raro finit ego [?] nolo presbiterari. [Ebd.] Wirthus [?] ponebat [?] virtutis gressibus ibas | tandem virtutem venit ad hospicium. [Ebd.] Ars crescit vita decrescit sic labitur hora | unde suplimus quia nil sumus nisi limus ... [Ebd.] Numquam indicium falsum des propter amicum | nec propter invidiam nec propter rem tibi dandam. [Ebd.] Cum fluvius stabit et piscis ad alta volabit | et mare fit siccum tunc pauper habet amicum. [Ebd.] Nota floribus et linguis quoddam mirabile vas est | quod si est vacuum vel plenum ponderat equum. [Ebd.] Audi mira loqui lumen sine lumine vidi | et sine luce dies et sine pace quies. [Ebd.] Floribus et lignis vidi mirabile certum | quod flore caruit et sine ligno fuit ... [ect. etc.]. Schum, Wilhelm. - Beschreibendes Verzeichniss der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt. - Berlin, 1887, S. 338, No. 10. Walther, Initia carminum 2028, 4846 und 17971. Walther, Proverbia Nr. 18013 (diese Hs. genannt), Nr. 1389, Nr. 4150, Nr. 9669 (diese Hs. genannt), Nr. 1713 (diese Hs. genannt) und Nr. 9670 (diese Hs. genannt)
  • [94v]. Federzeichnung. Adam mit eingeschriebenen Tierkreiszeichen
  • [95r-129v]. Computus ecclesiasticus scirometralis cum calendario. [Tabelle:] Menses | ib [wohl ibidem] ille quintus omnis | hore | minuta ...; [103r De tempore phlebotomiae e motu lunae cognoscendo:] E recognitione motus lune tempus utile minutionis seu flebotomie faciliter potest inveniri ... [104r Quid agendum sit in singulis lunis:] >Luna< prima ad omnia utilis est agenda. In lecto quis inciderit ... [105r-v] >Een exempel<. Twe priesters van der prediker orden quamen voor eens moelnaers hws ... [105v-106r De natura planetarum:] >Hic incipiunt vii planete<. Nunc autem de 7(tem) planetarum natura aliqua vobis scribam ... - ... et dattilorum et huiusmodi. Explicit de natura planetarum ... [106v Cantio quaedam, mit Neumen:] [M]achinatur res accliva bifurcato climate ... [106v-108r Introductio in astrologiam:] >Hic incipiunt xii figure<. [Q]ui cursum lune recte scire voluerit sciat primitus ... - ... unde noctes et dies adequantur ... [108v Alexander Hispanus, De dispositione hominis:] Hic est tractandum de disposicione hominum et singularum membrorum et primo de vertice. Omnis homo qui habet verticem acutam ... [109r-129r Iacobus quidam, Computus chirometralis metricus, cum commento:] Quia ars computistica diversorum auctorum diversis libris multis prolixitatibus ... [109v] ... >Ciclus solaris annos tenet octo viginti ...<. ... [127r] ... [In] presenti anno s. cum scribitur anno domini 1439 respondeo ... - ... seu ad occasum tendet presens opusculum ad honorem rerum solis iusticie dei nostri qui sit benedictus in secula seculorum - ... Et sic est finis.. Enthält zudem noch: Allerlei Merkverse (99r), Kalender (Bl. 100-102), ein Exemplum (104v). Thorndike/Kibre, Incipits² Sp. 961, 1205, 1213 und 362. Walther, Initia carminum 4000
  • [129v]. Verschiedene Figuren mit Erklärungen
  • [130r-145r]. De arte numerandi (algorithmus) cum commento. Johannes de Sacrobosco. Omnia que a primeva rerum origine processerunt racione numeri vel numerorum formata sunt ... - ... tam in numeris cubieis quam quadratis. Deo gratias
  • [145v-147r]. Tabellen und Notizen. Vgl. auch F IV 50
  • [147v-148v]. Zwei altfriesische Hochzeitspredigten. [1. Predigt:] Een lůtiik by mankes moede ende bid v dat hy holden hleeste. Soe sprec ik gherne al dat beste. Als vanda heiliga Aefte ... - ... [148r] Ende ellic man neem siin eyghen stock ende daer meed goed nacht. Amen. [2. Predigt, Vorbereitung zum Abendmahl:] By this hueshera oerlowe ende by aller iestena orlifwe. Scel hiit weza een twa woerd tho sprekane al dus. Wy sint al hiir komen tho iowe huze mittha hera tha breeghama. Wmme da edele vroůwa N tha breyth tho be ghane dat heylighe sacrament ... - ... Wmme thet heylighe sacrament zoe sint wy komen tho by gane als hit thyo heylige cristenheyt hat seth ende onze here fan hemel rike thy iove that thisse dwan alzo wal thygya moete soe hit enighe dwan aller beest ghe etc.. Buma (1957), S. 60-66
  • [147ar-v]. Altfriesische Hochzeitspredigt. By des hůs hera mode ende der jestena orloff een hoe ma etc. Wil hy halde h[leeste] so sprec ik vtsupra ... Quod nuptie facte sunt in Cana Galilee. Dat is tho freska to spracken. Brutloften sint macket in dat dorp Cana des landes Galilee ... - ... gan leta in goedes wald ende in siin wald tho saelich hira byo beidar zielen. Amen. Dyt will wy leta stan etc.. Buma (1957), S. 66-80
  • [148v]. Notizen. Si aliquis voluerit invenire annum ...; Non est bonum hominem esse solum ... - ... desponsa duo. Et sic est finis. Auf die Notiz mit Jahreszahlen 1442 und 1408 folgt ein Schema zu einer lateinischen Predigt über das Heiraten.
  • [149r-150r]. Legenda de sancto Hugberto (Altfriesisch). Sunte Hubert was een heyden man gheboren fan Franchrick van Ardennen want hy was een heyden koninck hertich ende greva ... - ... wan der wir plaghen daer hiir woer ghescreuen sint etcetera. Auf die Legende folgen einige Überschriften von Exempla in niederdeutscher Sprache. Buma (1957), S. 81-87
  • [150v-156r]. Stella clericorum. >Quasi stella matutina in medio nebule<. Id est peccatorum proprietas huius stelle matutine possunt referri ad quemlibet doctorum fidei ... - ... in completorio in sepulchro positus et a mulieribus lamentatus. Et sic est finis huius stelle. Bloomfield, Incipits Nr. 4435
  • [156r-159v]. Tractatus de corpore Christi. Thomas de Aquino. >Incipit tractatus de corpore Christi qui asscribitur sancto Thome de Aquino<. Memoriam facit mirabilium suorum misericors et miseratur dominus escam dedit timentibus se. Esca ista de qua loquimur ... - ... Appone inquitatem super inquitates eorum et non intrent in iusticiam deleantur de libro viventium et cum iustis non scribantur. Sequimur textus capitulum. Grabmann, Martin. - Die Werke des hl. Thomas von Aquin. - Münster 1967³, S. 407
  • [160r-v]. leer
  • [161r-168r]. Tractatus de officiis ecclesiasticis. Ps. Thomas de Aquino. Quia sacerdotis officium circa causam principaliter versatur vii divinorum officiorum celebrationem ecclesiasticorum sacramentorum ... quales descripti sunt qui cum patre ... per omnia secula seculorum. [C]irca corpus Christi hec considera, primum est fides quod ibi sit corpus Christi ... - ... Sic deus videt se contempui de domo sua aci [?] et dyabolum simul recipi. Iohannis 5(to). Ego veni in nomine patris mei et non recepistis me. Si alius vero venerit ipsumrecipietis. Et sic est finis huius libelli. [Es folgen einige Dicta patrum:] Seneca dictamus hac si eternaliter essemus victuri ... - ... Bernardus scientia ... et in eternum dilectari. Fretté, Stanislaus Eduard (Ed.). - Thomae Aquinatis opera omnia 28. - Paris 1875, S. 445-458
  • [168v]. Modus legendi abbreviaturas in canonibus. [168va-vb] Al | Albertus Teutonicus ... - ... De re et ve sant | de reliquiis et veneracione sanctorum. Erklärungen üblicher Abkürzungen
  • [168a]. Bibliographische Anmerkung. Eingeklebtes Blatt, Vorderseite leer, bibliographische Notiz auf der Rückseite aus dem späten 19. Jahrhundert
  • [169r-174r]. Algorithmus in vulgari Brabantico. Allgorithmus is een aerst in den welken, siin ghenficeert IX figuren ... - ... is die wortel van numerus cubiti. >Explicit< [etc.]. Günther, Siegsmund. - Geschichte des mathematischen Unterrichts. - Berlin 1887 (vgl. Vorwort S. 8). Unger, Friedrich. - Das älteste deutsche Rechenbuch. In: Zeitschrift für Mathematik und Physik, Jg. 1888, S. 125ff.
  • [174v-177r]. Notae zum Algorithmus (niederdeutsch). Om tho weten noch een manier van multipliceeren ...
  • [177v-180r]. Regimen sanitatis Salernitanum metrice sive Flos medicinae scholae Salernitanae. >Tractatus medicine Solernane<. Roberto regi scripsit schola tota Solerni sed vis incolumem si vis te reddere sanum ... - ... Hic diffiniunt [?] medicorum concia tota nam qui sic vivit saluti fera sic sibi [?] vita. >Explicit metricus tractatus medicorum Salert[ensium] ad Robertum regem Sicilie. Deo gratias finitus et completus per me Bernardum studentem temporis tunc Hildensim. Anno domini mºccccºxlvº<. Walther, Initia carminum 18083. Pagel, Julius. - Einführung in die Geschichte der Medizin. - Berlin 1915², S. 172f.. Pansier, P. - Catalogue des manuscrits médicaux des bibliothèques de France. In: Archiv für Geschichte der Medizin 2 (1909), S. 39
  • [180v]. Notae
  • [181r-208r]. Computus sacerdotalis. Ludolfus de Wida. Quoniam ut viderim quam plures modernorum et antiquorum magistros in doctrinanda computistice artis subtilitate multa diligentia graviter laborasse ... - ... [207v] predictis finaliter est annexa. Et secundo est fieri. [208r] Explicit computus sacerdotalis scriptum per manus Bernardi Rordahusi qui temporis tunc visitans Hildensim sub anno domini 1445 completus originaliter qui editus et institutus ob reverenciam cuiuslibet ecclesiastice persone a quodam sacerdote Ludulphus nomine de Wida plebanus existens in Schadensclene prope Magdenbůrch scitum indictione 8 et numerus 6(tus) Iduum Octobris nec non cuius finis completus post ... [?] infra 2(am) et 3(am) horas 2(a) die ante festum Crispini et Crispiani martyrum. Deo gracias. Detur pro penna scriptori pulchra puella vel siccine Merces scriptoris sit bos bonus aut equus unus pro omnibus. Laus tibi sit Christe quoniam liber explicit iste. [Darunter: Notae]
  • [208v]. De modo faciendi colores varios (niederdeutsch). [I]tem wiltu maken ghele werve soe nem. Mone, Franz Josef. - Bereitung und Behandlung der Malerfarben im 15. Jahrhundert. In: Freiburger Diözesan-Archiv ; 7 (1873), S. 273-287
  • [209r]. leer
  • [209v]. De speciebus. Ps.-Henricus Harpestraeng. Item galiga is droghe .... Liber Herbarum (niederdeutsch). Daems, Willem Frans - Der Tractatulus "De speciebus" in Handschrift F VII 12 der Basler Universitäts-Bibliothek. In: Schweizerische Apotheker-Zeitung ; 109 (1971), S. 932-936. Daems, Willem Frans u. Keil, Gundolf. - Henrik Harpestraengs Latinske Urtebog in den mittelalterlichen Niederlanden. In: Fachprosa-Studien / hrsg. v. G. Keil. - Berlin, 1982, S. 396-416, S. 398 u. 405f. (Druck), mit Abb.. Keil, Gundolf. - Harpestraeng, Henrik. In: ²VL 3 (1981), Sp. 476-470, hier Sp. 479
  • [210ra]. De coloribus glaucis (niederdeutsch). Item wiltu maken ghele werve so nem ...
  • [210rb-210va]. De auro nec non argento (niederdeutsch). Item wilstu screven myt sulver wt [?] ener pennen
  • [210vb]. Glossar, lateinisch-niederdeutsch. ... [?] Planta in domino wit selfl [?] wortel ... - ... mulsum win ende med perdicuttos [?] dach ende nacht //. Pflanzennamen. Das folgende Blatt ist herausgeschnitten
  • [211r-217r]. Niederdeutsche Apokalypse (in Versen). Appokalipse is dit boek ghenant, dar inne is uns wunders vele bekant. Dat bescreuet uns Johannes evangelista to Patmos in der insula ... - ... unkuscher heitisch dar nicht ine rauwen. Kurzfassung (Redaktion L*), auf Grundlage einer älteren vollständigeren Fassung entstanden. Vgl. Psilander (und weitere dort genannte Literatur). Psilander, Hjalmar. - Die niederdeutsche Apokalypse. - Upsala 1901, S. VIIIf. (Hs. nicht genannt). Beckers, Hartmut. - Apokalypse (nd.). In: ²VL 1 (1978), Sp. 408-410 und ²VL 11 (2004), Sp. 122 (ohne diese Hs.). Langbroek, Erika. - Eine niederdeutsche Apokalypse in der Basler Handschrift F VII 12, fol. 211r-217r. In: Jahrbuch des Vereins für niederdeutsche Sprachforschung / Niederdeutsches Jahrbuch 129 (2006), S. 111-138 (mit Abdruck S. 114-137). Langbroek, Erika. - Die Sprache von Bernardus Rordahusim in der niederdeutschen Apokalypse der Basler Handschrift F VII 12, fol. 211r-217r. In: Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik 64 (2007), S. 185-211. Langbroek, Erika und Annelies Roeleveld unter Mitarbeit von Evert Wattel. - Die "Umgebung" der niederdeutschen Apokalypse in Basel F VII 12: Ergebnisse einer stemmatologischen Untersuchung und einer Reimuntersuchung. In: Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik 63 (2007), S. 179-197
  • [217va-218vb]. Rezepte, vorwiegend zur Anfertigung von Farben (niederdeutsch). Wiltu horn gheten alzo blyg zoe nym dat horn ... - ... Disse borne mach nicht langher waren wen II daghen odder III ... also hiir woren ghescreuen gh steyt
  • [218va]. Rezept zur Anfertigung von Schweinsleder. Rat schwini leder ze machen, so nim maß wasßer und ein maß wins dar zů nim i lot presilien und ii lot alans und laz es halb in sieden so hat es genůg. Von anderer Hand in hochdeutscher Sprache nachgetragen
Initien:
  • Licet omnes homines naturali ex desideratione humanae menti impressa adscire scientiam
  • Cisio ianus epi sibi vendicat hoc ponti
  • E recognitatione motus lunae tempus utile minutionis seu flebotomiae faciliter potest inveniri
  • Luna prima ad omnia utilis est agenda. In lecto quis inciderit
  • Twe priesters van der prediker orden quamen voor eens moelnaers hws
  • Nunc autem de septem planetarum natura aliqua vobis scribam
  • Omnis homo qui habet verticem acutam
  • Quoniam ars computistica diversorum auctorum libris multis prolixitatibus
  • Een lůtiik by mankes moede
  • Sunte Hubert was een heyden man
  • Circa corpus Christi haec considera. Primum est fides quod ibi sit corpus Christi
  • Quoniam ut viderim quam plures modernorum et antiquorum magistros in doctrinanda computisticae artis subtilitate
  • Wiltu maken ghele verve soe nem alumen
  • Wiltu maken ghele werve soe nem
  • galiga is droghe
  • wilstu screven myt sulver wt ener pennen
  • Appokalipsis is dit boek ghenant, dar inne is uns wunders vele bekant
  • Wiltu horn gheten alzo blyg zoe nym dat horn

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch, Niederländisch, Deutsch (Niederdeutsch und Hochdeutsch), Friesisch
Anmerkung Musik:
106v: Neumen
Anmerkung zur Reproduktion:
Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 321; 2017

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Aus der Basler Kartause (Bl. ar "liber Carthusiensium Basileę minoris" von der Hand des Georg Carpentarius), alte Signatur "A xii" der Bibliotheca antiqua.
Akzession:
  • Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A xii:2 (alt); A xii:2 (alt)

Einband

Einband:
Rohe Holzdeckel, innen mit Papier überzogen; Rücken Schweinsleder mit Pressungen; eine metallbeschlagene Lederschliesse abgefallen; auf dem Rücken aufgeklebter Pergamentstreifen mit verblasster Aufschrift "[c]ompu|[t]us eccle|siasticus"

Buchblock

Beschreibstoff:
Im Ganzen gut erhalten, einige eingefügte Blätter von deutlich kleinerem Format; Wasserzeichen: Ochsenkopf (Bl. 61-73); Brille (Bl. 74a-79), Ochsenkopf ähnlich Briquet Nr. 14540 (Bl. 82ff.), Ochsenkopf mit aufgesetztem, sechsstrahligem Stern an Stange (Bl. 94ff., 180ff., 191ff., 211ff.), Ochsenkopf (Bl. 171ff., 185ff., 195ff.)
Lagen:
I(a) + 5 IV³⁹ + IX⁵⁷ + 3 VI⁹² + VIII¹⁰⁸ + (VI+II)¹²⁰ + (IX-1+3)¹³⁷ + (VIII+1)¹⁵³ + (VII+1)¹⁶⁸ + VI¹⁸⁰ + VII¹⁹⁴ + (VII+1)²⁰⁹ + (V-1+1)²¹⁹; mit Bl. 110a/118a und 113a/115a sind zwei kleinformatige und im ersten Fall unregelmässig zugeschnittene Blättchen eingebunden, zwischen Bl. 210 und 211 ist ein Blatt herausgeschnitten und zwischen Bl. 168 und 169 ein neueres Blatt eingeklebt
Zählungen:
Moderne Bleistiftfoliierung: a.b.1-74.74a.75-110.110a.111-113.113a.114-115.115a.116-118.118a.119-123.123a.124-134.134a.135-136.136a.137-147.147a.148-168.168a.169-219

Ausstattung

Rubrizierungen:
Rote, grüne, blaue Anfangsbuchstaben, rot gestrichelte Majuskeln und zahlreiche rote Unterstreichungen
Initialen:
Zahlreiche Zierinitialen, in der Grösse wechselnd, vorab aus geometrischen Motiven und Fleuronné-Ornamentik zusammengesetzt. Sie wirken hauptsächlich durch die sehr kräftigen, an bunte Teppiche erinnernden Farben: Bl. 59r, 60r, 103r, 108v, 109r, 109v, 120v, 130r, 131r, 140v, 150v, 158v, 159r, 161r, 162r, 163r, 169r-172v, 173v, 177v, 181r, 183r, 185r-187v, 189r-193r, 194r, 194v, 195v-197v, 211r ff., zahlreiche Randverzierungen
Miniaturen / Zeichnungen:
Mathematische und astronomische Figuren Bl. 40v, 41r, 94v, 98v, 110ar, 110av, 111r, 112r, 114v, 118ar, 118av, 121r, 122r, 123r.v, 123ar.v, 125r, 126v, 127v, 129v; Bl. 94v Adam, auf den einzelnen Körperteilen sind die Namen der 12 Zeichen des Tierkreises eingeschrieben; Bl. 116v am Rand Figur des hl. Petrus im roten Mantel
Ikonografie:
  • Zeichnung, Federzeichnung
  • Adam
Einrichtung:
Schriftraum, Spalten- und Zeilenzahl variabel, die metrischen Teile in abgesetzten Zeilen
Schrift:
Schrift erste Hälfte 15. Jh.: Bl. 40-92 von Michael Schüll von Helffranczkilch, Bl. 93-218 von Bernardus Rordahusim in Hildesheim a. 1445

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Roth, Carl. - Ungedruckte Beschreibung. - Basel, Januar 1911 (Nachträge bis 2005)
  • Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, S. 128f. Nr. 159
  • Hughes, Barnabas B. - Medieval Latin mathematical writings in the University Library, Basel : a provisional catalogue. - Northridge : Calif. State Univ., 1972, S. 39-41 Nr. 31
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 579
  • Daems, Willem F. - Alte Pharmazie und Medizin in Handschriften und Basler Drucken (Ausstellungskatalog). - Basel, 1979, Nr. 30 177v-209v
Literatur:
  • Günther, Siegmund. - Geschichte des mathematischen Unterrichts. - Berlin, 1887, S. (8) und Beilage nach S. 370; 169r-177r
  • Unger, Friedrich. - Das älteste deutsche Rechenbuch. In: Zeitschrift für Mathematik und Physik; 33 (1888), S. 125-145; 169r-174r
  • Buma, Wybren Jan. - Aldfryske houlikstaspraken. - Assen, 1957
  • Buijtenen, M.P. van et al. - Middeleeuwse friese huwelijkstoespraken in Bazel. In: Archief voor de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland ; 1 (1959), S. 293-359
  • Sexauer, Wolfram D. - Frühneuhochdeutsche Schriften in Kartäuserbibliotheken. Untersuchungen zur Pflege der volkssprachlichen Literatur in Kartäuserklöstern des oberdeutschen Raums bis Einsetzen der Reformation (Europäische Hochschulschriften I,247). - Frankfurt a.M. u.a.1978, S. 152
  • Ruh, Kurt. - Art. ‘Die fromme (selige) Müllerin’. In: Die deutsche Literatur des Mittelalters, Verfasserlexikon, 2. Aufl., Bd. 2. - Berlin; New York, 1980 (ohne diese Handschrift); 105r-v
  • Kool, Marjolein. - Die conste vanden getale (Middeleeuwse studies en bronnen, 64). - Hilversum, 1999
  • Langbroek, Erika. - Die Sprache von Bernardus Rordahusim in der niederdeutschen Apokalypse der Baseler Handschrift F.VII12, folio 211r-217r. - In: Advances in Old Frisian Philology, ed. by Rolf H. Bremmer Jr., Stephen Laker, Oebele Vries. (Amsterdamer Beiträge zur Älteren Germanistik 64). - Amsterdam/New York 2007, S. 185-211
Repertorien:
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 231 Cognitio veritatis de pausis temporum
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 828 Licet omnes homines ex naturali ex desiderio
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 989 Omnia cum inferiora motibus corporum superiorum gubernantur
  • Walther, Carmina Nr. 2808
  • Walther, Carmina 4846
  • Walther, Carmina 17971
  • Walther, Proverbia Nr. 18013
  • Walther, Proverbia Nr. 1389
  • Walther, Proverbia Nr. 4150
  • Walther, Proverbia Nr. 9669
  • Walther, Proverbia Nr. 1713
  • Walther, Proverbia Nr. 9670
  • Walther, Carmina 4000
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 961 Nunc autem de septem planetarum naturis aliqua breviter scribo vobis
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1205 [Q]ui cursum lune recte scire voluerit
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1207 Omnis homo qui habet verticem acutam mobilis (nobilis) est
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1213 Quia ars computistica diversorum auctorum ibris multis
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 362 Cyclus solaris annos tenet octo viginti
  • Walther, Carmina Nr. 18038
  • Bloomfield, Incipits Nr. 4435
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal.
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; März 2018; HAN-Katalogisierungsregeln; Normalaufnahme auf der Basis von Roth (Nachträge bis 2005) mit Ergänzungen; Flury
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Mai 2018; HAN-Katalogisierungsregeln; revidiert; Studer/Flury
  • Digitalisierung=Digitization=Numérisation; 2017; TIFF
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170524682905501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000077901DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524682905501
  • (41SLSP_UBS)9972439944805504
Quelle: