Tractatus theologici

Kurzformat

Tractatus theologici / 1. Viertel 15. Jahrhundert
1 Band (160 Blätter) : 31 x 22 cm - Papier
  • St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 344B

LEADER 00000ntmaa22000007c 4500
001 991170478636105501
005 20220518072052.0
008 200724q14001424gw 00| | lat d
019 |a Rekatalogisierungsgrad teil  |5 HAN 
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000419083DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170478636105501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972421804105504  |9 (41SLSP_UBS)9972421804105504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1400  |e 1424 
245 1 0 |a Tractatus theologici 
264 0 |c 1. Viertel 15. Jahrhundert 
300 |a 1 Band (160 Blätter)  |c 31 x 22 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal 
510 4 |a Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 101 
546 |a Lateinisch 
561 |a 1r "Iste liber pertinet ad sanctum Egidium in Nwrnberg", ähnlich im vorderen Spiegel. Signaturschild aus Papier C 68 auf dem Vorderdeckel. Federproben 160v "domini m° cccc° xx°" Weiter untern: "Ich Cuntz Hofman von Kalten messes (?)". Verzeichnet in: Mittelalterliche Bibliothekskataloge 3,3: Bistum Bamberg, hrsg. von Paul Ruf, München 1939, S. 453: B 83 Statuta archiepiscopi, que potest statuere in sua diocesi … Die Inhaltsangabe des Bibliothekskatalogs entspricht weitgehend jener im vorderen Spiegel 
563 |a Dunkler Ledereinband des 15. Jhs. Deckel gerundet. Streicheisenlinien, vorn 4, hinten 5 Messingbuckel. Ehemals eine nach vorn greifende Langriemenschliesse, Loch für Nagel im Vorderdeckel sichtbar. In den Fälzen Pergamentstreifen zur Verstärkung, leer ausser bei Bl. 66/67, 78/79 und 87/88, wo Missalfragmente, 12. Jh, verwendet sind. Titelschild auf dem Vorderdeckel "Statuta archiepiscopi, Glossa hympnorum, item Aureus sermo de corpore Christi, item Stella clericorum cum ceteris multis", mit Abdeckung aus Horn, das von einem mit Nägeln befestigten Messingrahmen gehalten wird, 15. Jh. Titelschild mit Signatur "Ja 13" auf dem Rücken, im vorderen Spiegel mit Rötelstift: "A 11" 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c März 2022  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |k Rudolf Gamper 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 0 |a Papier. Wasserzeichen: Horn WZIS DE4860-Ms_1460_159 (1411) und DE5580-Clm23841_X (1414); Glocke, WZIS DE-Mscr_Dres_M_3m_11 (1405-1410), 108 (1411); Ochsenkopf WZIS DE4860-Ms418_310 (1410); Lilie WZIS DE0510-Co (15. Jh.) 
596 0 |b Lagen: 7 VI(84) + III(90) + 5 VI(150) + V(160). Bl. 82 eingerissen. Lagenzählung "1(us)-7(us)", ab 91r "I-V" am Lagenanfang und "primus – iiii(us") am Lagenende, Blätter innerhalb der Lagen gezählt 1-12, ab 91r I-XII. Reklamanten 
596 0 |c Neuere Foliierung 1-160 
596 1 |a Rubriziert, 1-3zeilige, vereinzelt bis 6zeilige Lombarden, teilweise mit schwarzem oder rotem Fleuronné, gelegentlich mit fratzenhaften Gesichtern, 92v-145r auch mit Drachen 
596 1 |d Schriftraum mit Tintenlinien begrenzt, Schriftraum 22-23 x 15,5-16,5 cm, zweispaltig (6,5-8 cm) ausser 88v-89v, 142r-145v und 151r-160v, 30-52 Zeilen, 91r-150r 21-35 Zeilen. Buchkursive von drei Haupthänden: 1. 1ra-88ra, 2. 91ra-150rb, 3. 88v-89v, 152r, 160r, weitere Hände 23ra-rb, 90ra-va, 150va-vb, 151r-v, 160v 
596 1 |f Korrekturen vorwiegend von der Hand der Schreiber. Zeigehände, Notae des 15. Jahrhunderts 
596 3 1 |g Spiegelblatt vorn  |t Conspectus mit Titel und Initien  |i Statuta archiepiscopi ‘Statuta domini‘. Textus hymnorum cum glosa ‘Veni, redemptor’. Sermo aureus de corpore Christi ‘Probet autem se ipsum homo’. Liber Jeronimi de essencia divinitatis et de deo translative ‘Omnipotens Deus pater’. Item questio de proprietate religiosorum ‘Questio disputata’. Notabilia diversa extracta ex libris sentenciarum de rebus variis. Planctus ecclesie secundum statum modernorum ‘Rogo corde’. Excerpta ex summa Johannis, quomodo recipi debeat peccator secundum sua peccata ... Sermo aureus de corpore Christi ‘Quinque sunt genera hominum’. Questio, utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint. De religiosis aliqua ‘Homo religiosus’. Tractatus de regimine sanitatis ‘0 Alexander, cum ergo corpus’. De septem dignitatibus sacerdotum ‘Notum facio’. Casus papales et episcopales ‘Qui verberat clericum’. Stella clericorum ‘Quasi stella matutina’. Tractatus de informacione clericorum ‘Theologica veritas’. Cause institucionis cuiuslibet psalmi. Summa penitencie ‘Peniteas cito’. Exposicio super ‘Pater noster’ et ‘Ave Maria’ ‘Dei filius Jhesus’. Quilibet debet conari, ut digne, sancte et devote accedat ad celebracionem misse ‘Domine non sum‘. Questio de horis canonicis dicendis ‘Secundo quantum’. Notabilia de excommunicacione super capitulo ‘Si quis suadente’ 17. qu.4. Statuta diocesis Bambergensis domini Lamperti episcopi. 
596 3 0 |g 1ra-23ra  |t Statuta per dominum Lampertum episcopum Bambergensem publicata  |i Statuta domini archiepiscopi sic dicit: Nullus presbyter parochianus ... - ... nisi dyocesanus sic fieri mandaret. >Explicit etc.< 
596 3 0 |g 23ra-rb  |t Ave praeclara maris stella (deutsch)  |i >Exposicio sequencie Ave preclara<. >Ave preclara<. Ou we vil clare dez mere stern ein liecht der cristenheit Maria, von Himels gepurt, >Ewge die porta<. Nu frewe dich gottes pfort … ... - ... mit einer seligen ende auß disem elend dieser werlt zu dir haylant zu kümen.  |v <. Entspricht keiner der Übersetzungen von "Ave praeclara maris stella" im Berliner Repertorium (https://repertorium.sprachen.hu-berlin.de/repertorium/page/home).  |s Kommentar deutsch 
596 3 1 |g 23va-25vb  |t Quaestiunculae (nur Register)  |r Stephanus de Rudnicz  |i Conspectus iuris. Abortivum faciens. Abstinencia laboracium. Ab iudicati communicandi (?) … - … Item qui concedit et sperat aliquid obetinere ultra sortem. >65 l. m. per iiii folia<. >Infunde, da mihi potum< 
596 3 0 |g 26ra-58rb  |t Textus hymnorum cum glosa  |i Veni redemptor gencium ... Hic narrat de concepcione Christi qualiter beata virgo Maria Christum concepit et virgo permansit ...; Condictor alme siderum … Iste ympnus canitur in completorio …; Verbum supernum nunc prodiens … Iste ympnus canitur ad nocturnum … - … propter quod resolvit nostra peccata  |v 49 Hymnen mit Kommentaren: Schaller, Dieter / Könsgen, Ewald. - Initia carminum Latinorum saeculo undecimo antiquiorum. - Göttingen 1977, Nr. 8189, 2554, 17104, 17528, 33, 2773, 492, 14585, 7284, 13388, 1894, 4745, 2365, 4108, 1313, 7658, 17180, 11583, 14254, 8283, 14550, 2153, 17420 157, 14547 (?), 7657, 1617, 10920, 9041, 10285, 4156, 10768, 14075, 14183, 16140, 1791, 12039, 1545, 5163 und 10 weitere in Schaller / Könsgen nicht verzeichnete Hymnen 
596 3 0 |g 58va-62ra  |t Sermo de corpore Christi  |i >Sermo aureus de corpore Christi<. Probet autem seipsum ... prima Cor. ii. Quia teste beato Augustino corpus domini medicina est anime langwentis ... - ... Probet igitur seipsum homo. >Scriptus et redactus est sermo ille in hanc forma anno domini 14ii° [1402] in die egregii confessoris pontificis Willibaldi [3. Juli]  |v Gleiches Initium: Boese, Helmut. – Die Handschriften und Inkunabeln des Spitalarchivs zu Biberach, Wiesbaden 1979, S. 20, (172va – 173 rb)  |s Der 23. Juli 1402 ist vielleicht als Verfasserdatum aus der Vorlage übernommen 
596 3 0 |g 62rb-66rb  |t Formulae spiritalis intellegentiae, Cap. 1  |r Eucherius Lugdunensis (?)  |i >Liber beati Ieronimi de essencia divinitatis et de deo translative<. Omnipotens deus pater et filius et spiritus sanctus unus atque trinus, unus videlicet extat in natura ernus in personis ... – [66rb] ... se manifestum (Sic) demonstrare. >Explicit liber Ieronimi de essencia divinitatis<. [Anhang]: Nota quod duo sunt in quibus maxime fides consistit scilicet misterium divinitatis et sacramentum incarnacionis. Unde Augustinus contra Arrium: Intelligamus ... - ... se continet omnia  |v Patrologia Latina 50, Sp. 720-757C 
596 3 0 |g 66va-69ra  |t Quaestio de proprietate religiosorum  |i >De proprio religiosorum bona questio<. Questio disputata et determinata per omnis magistros in theologia et doctores iuris canonici studii Pragensis: Utrum monachus possit habere proprium an non .... - ... narrat beatus Gregorius se fecisse etc. >Deo gracias. Explicit questio<  |s Marginalien mit Zitaten aus Augustinus, Hieronymus und Hugo von St. Viktor 
596 3 0 |g 69ra-78vb  |t Extracta ex libro sententiarum de rebus variis  |i Notandum est ad predictam quod monachus semper obedire debet suo abbati. Nam obedincia victus iure preponitur ... [69va] >De annuali confessione et eukaristie percepcione< ... [69vb] >de iusticia< ... [70rb]>De perseverancia et constancia< ... [70vb] >De caritate quid sit< ... [71ra] >De peccato originali< ... [71va] >Distinctio peccdatorum et de temptacione< ... [72ra] Questio de dampnatis ... [72vb] >De exaudientis et non exaudiendis petentibus a deo< ... [73rb] >De differencia istorum triorum: frui, uti et abuti< ... [73va] >De distincione et differencia quorundam librorum< ... [73vb] >De indulgenciis< ... [74ra] >De iudicio fratri candentis< ... [74rb] >De permissione divina< … [74va] >De fide Christianorum< ... [75ra] >Quod quilibet Christianus tenetur scire simboli< ... [75va] >De usurariis< ... [75vb] Quorum usure non sunt solvende< ... [76ra] >De munere< ... [76rb] >De utilitate benediccionis post predicacionem vel pos mussa< ... [76vb] >De nocturna illusione vel pollucione< ... [77ra] >Quando quis possit communicare excommunicato< ... >Quomodo confessor absolvere debet excommunicatum< ... [77va] >De retinentibusd in domibus perverse viventes< ... >De mortuis excommunicatis< ... [78ra] >De pecculio< ... [78rb] >De perfecctione et puritate dilecctionis Christi< ... 
596 3 0 |g 78vb-81rb  |t Planctus ecclesie  |i >Planctus ecclesie secundum statum, modernorum<. Rogo corde pertractetur hoc breve compendium / Quale michi committetur maximum dispendium. / Qui solebant gregem meum / olim digne rege modo non verentur deum. ... - ... ut nobis det auxilium pugnado rtriumphare / ut post hoc exilium meremur conregnare / in celo dum beatis semper habitando / et deum trinitatis perpetue laudando. Amen  |v Hans Walther. - Carmina Medii Aevi Posterioris Latina. - Göttingen 1959, Nr. 16827 
596 3 0 |g 81rb-82ra  |t Homiliae in Ezechielem 9 (Auszüge)  |r Gregorius papa I  |i >De derogantibus et laudantibus<. Nota Gregorius omilia nona super Ezechii sic dicit: In omni enim quod de nobis dicitur, semper ibi credere debemus ... - ... nec alter assequatur. Hec ille ubi supra  |v Gregorius papa I., Sancti Gregorii Magni Homiliae in Hiezechihelem prophetam, hrsg. v. Marcus Adriaen (Corpus Christianorum, Series Latina 142), Turnhout 1971, S. 131-134, Z. 304-419 (mit Lücken) 
596 3 1 |g 82ra-rb  |t Notae diversae  |i Item beati mundo corde etc. [Mt 5,8] quos non arguit conscientiam peccati mortalis etc. Nota quod anima hominis de nichilo creatur a deo ... Item notandum quod appetere vel desiderare sicut sibi ab aliis reverenciam et honorem ... [82rb] >De Moyse<. Notandum quod bona matutina exivit Moyses de Egippto. Hora prima pluit Moysi et aliis manna de celo ... 
596 3 1 |g 82va-85vb  |t De satisfactione  |i >Nota omnes satisfacciones<. Sicut Iohannes docet in summa sua et de... - ... liberacione sunt pie recipiendi 
596 3 0 |g 86ra-88ra  |t Sermo de corpore Christi  |i Quinque sunt genera homini que repellabantur ab esu agni in veteri lege. Primum sunt alienigene ... - ... tu qui legis dic miserere sibi 
596 3 1 |g 88rb  |t leer 
596 3 0 |g 88v-89v  |t Statuta episcopi Bambergenis  |i // substituendis qui velint et valeant ... - ... >Expliciunt statuta domini Lamperti episcopi Bambergensis. Amen<  |i // substituendo ... - ... parcipiendo mandamus. >Expliciunt statuta domini Lamperti episcopi Bambergensis. Amen<  |s Fortsetzung von 152r-160r 
596 3 0 |g Bl. 90ra-90va  |t Quaestiones  |i Quaestio utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint. R. p. Venerabilis Hugo ad questionem qua queritur utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint multiplicer respondet per plures columpnas. Primo corrigit litteratos de curiosis questionibus quibus ... - ... secundum Thomam est planior, micior, tucior et communior  |s Bezieht sich auf Hugo de Sancto Victore, De Sacramentis, Teil 2, Teil 14, Kap 9 "De eo utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint". PL 176, Sp. 570 ff 
596 3 1 |g 90vb  |t leer 
596 3 1 |g 91ra-vb  |t De religiosis aliquam  |i Homo religiosus semper cogitet quare venerit ad religionem quia venit ad laborem ... - ... Hec sit sapientia tua et meditatio tua et studium tuum … efficaris adamandum  |s Anweisungen für ein gottgefälliges Leben 
596 3 0 |g 92ra-93va  |t Meditationes de humana conditione  |r Ps-Bernardus Claraevallensis  |i Multi multa sciunt et seipsos nesciunt, alios inspiciunt et seipsos deserunt … - … cum solucione carnis et subducto e medio omnibus  |v Patrologia Latina 184, Sp. 485A–489A  |v Bloomfield, Morton Wilfred. - Incipits of Latin works on the virtues and vices, 1100-1500 A.D. - Cambridge Mass. 1979, Nr. 3126 
596 3 1 |g 93vb-94rb  |t Notae über Kleriker und kurze Anweisungen für Kleriker  |i >Ieronimus<. Mirum est de clericis qui unum sunt et aliud esse volunt, nam milites sunt gestu, clerici sunt questu … 
596 3 0 |g 94rb-98va  |t Ps- Aristoteles, Secretum secretorum  |i >Incipit tractatulus de regimine sanitatis<. O Alexander cum ergo corpus sit corruptibile eique accidit ... - ... diuturno sompno. >Explicit tractatus de regimine sanitatis<  |v Thorndike, Lynn / Kibre, Pearl. - A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in Latin. - London 1953, Sp. 969 
596 3 1 |g 98vb-99vb  |t De septem gaudiis in celebratione sacerdotis  |i Notum facio quod vii sunt gaudia sive dignitates cuiuslibet sacerdotis. Primo gaudet sancta ecclesia miltans bono adiutore ... – ... quo nos perducat trinus et unus verus deus. Amen. Anfang entspricht Eichstädt, UB, Cod. St 271, 140va-vb 
596 3 0 |g 99vb-100rb  |t Casus papales et episcopales  |i >Hos solus papa absolvet vel eius legatus<. Qui verberat clericum vel religiosum in casu concesso ... >Has solus episcopus absolvet ... < ...; >Hii carent ecclesiastica sepultura< … - ... Nota si scolares se percuciunt violenter episcopus absolvet 
596 3 0 |g 100va-118va  |t Stella clericorum  |i >Incipit stella clericorum<. Quasi stella matutina in medio nebule id est peccatorum. Proprietas huius stelle matutine possunt referri ad prelatos et sacerdotes ecclesie ... - ... quod nobis preparare dignetur qui vivit et regnat deus per omnia secula. Amen  |v Gegenüber der edierten Fassung: Stella Clericorum, hrsg. v. Eric H. Reiter. - Toronto 1997 (Toronto medieval Latin texts 23), S. 17-50 stark erweitert  |v Bloomfield, Morton Wilfred. - Incipits of Latin works on the virtues and vices, 1100-1500 A.D. - Cambridge Mass. 1979, Nr. 4435 
596 3 0 |g 118vb-124rb  |t Commentarius super stellam clericorum  |i >Theoloyca veritas est dyadema sapientis<. Hanc quidam proposicionem scribit Athomiensis [sic] ad Valerianum. In qua quidem proposicione proponit comendacionem theologice veritatis tria ... - ... Unde Augustinus: Scientia sine dilectione est quedam inflatio, quia homo superbit per eam 
596 3 0 |g 124va-128va  |t Conspectus psalterii  |i Beatus vir qui. Istum psalmum fecit David quando constitutus fuit rex in Bethleem. Et eciam de spiritu sancto ... - ... Quicumque wlt. Istum psalmum fecit sanctus Anastasius [sic] episcopus Alexandrie et est fides katholica integra. Amen. >Finis adest libri, michi detur gratia Christi<. [Rot:] >Mich wundert<  |s Psalminitien mit Inhaltsangaben 
596 3 0 |g 128vb-142r  |t Expositio in librum poenitentionarium "Poeniteas cito"  |r Johannes de Garlandia (?)  |i >Peniteas cito peccator cum sit<. Iste liber eius subiectum est penitencia cum suis circumstanciis ... - ... et sic de aliis sufficiencia preceptorum decem. >Explicit opus summe penitencie<  |s Kommentar zum nachfolgenden Gedicht 
596 3 0 |g 142r-144v  |t Summa poenitentiae versificata  |r Johannes de Garlandia  |i Peniteas cito peccator cum sit miserator / iudex et sunt hec quinque cenenda tibi ... - ... Ex pene gravitas et consuetudo ruina … sit carnis motus [?], occia vina dapes. >Explicit summa penitencia<.  |v Patrologia latina 207, Sp. 1153-1156  |v Hans Walther. - Carmina Medii Aevi Posterioris Latina. - Göttingen 1959, Nr. 13564 
596 3 0 |g 145r-147va  |t Expositio super orationem dominicam (nur Kap. 2 und 3)  |r Henricus de Langenstein  |i Dei filius Ihesus Christus ymago patris homo factus ut paternum in terra beneplacitum fieret ... orantes cicius exaudiri mereamur. Amen. >Et hec de dominice orationis exposicione aliquali et sensui multitudine septem peticionum eius brevi et summaria expressione sufficiant<  |v Hohmann, Thomas / Kreuzer, Georg. - Heinrich von Langenstein, in: Verfasserlexikon, 2. Aufl. Bd. 3 (1981), Sp. 763-773, hier Sp. 767 
596 3 1 |g 147va-148ra Notae super "Ave Maria" et prefacionem "Vere dignum"  |i Ave Maria gratia plena ... [148ra] Tunc sequitur prefacio 'Vere dignum' … Kurze Notizen, möglicherweise aus Werke Heinrichs von Langenstein 
596 3 0 |g 148rb-149ra  |t Expositio officii missae (Auszug).  |r Bernardus de Parentis  |i Domine non sum dignus, ut intres sub tectum meum Math. 5. Ad reliquias preciosas non debet homo accedere ... - ... versabitur deo dante  |v Bernardus de Parentis, Expositio officii missae, [Speyer], [1487?] GW M29413, IIB-IID 
596 3 0 |g 149ra-150rb  |t Expositio officii missae (Auszug)  |i >De horis dicendis<. Secundo quantum ad horas videndo sunt duo primo quaedam questiones movebunt ... - … Quinto queritur utrum quis possit dicere matutinas sero precedente // >De hoc quere infra iii(a) folia alphabeto C 2 …<[149va] >Utrum per vicarium dicere possit homo horas canonicas< ...  |v Bernardus de Parentis, Expositio officii missae, VIA-VIIA 
596 3 1 |g 150va-vb  |t Sermo  |i >Sicut Iohannes docet<. Nota bene. Veniet tempus ut humiles eleventur in celis et superbi in inferni profundo mergantur ... Auszug aus Augustin, Sermon 198, Patrologia Latina 39, Sp. 2116 und weitere Zitate 
596 3 1 |g 151r-v  |t De peccato mortali  |i >Nota de peccato mortali<. Nota quod mortuus homo significat peccatorem mortalem immortali peccato ... >Benedicito bona est< ... [151v] >De bonis et malis< ... 
596 3 1 |g 151v  |t Notabilia de excommunicatione  |i >Si quis swadente [C.] xvii q. iiii<. Nota excommuniacione iniciens manum violentem in clericum seu monachum excommunicatus est ... - ... omnia iura permittunt  |v Kommentar zum Decretum Gratiani C. 17, q. 4, c 29. 
596 3 0 |g 152r-160r  |t Statuta (1376)  |r Lambertus, Episcopus Bambergensis  |i Lampertus dei gracia episcopus Bambergensis ...  |  >Statuta per dominum Lampertum episcopum Bambergensem publicata<. Lampertus dei gratia episcopus Bambergensis universis abbatibus, prepositis, decanis, collegiis, archipresbiteris, plebanis et omni clero et populo ... anno domini m°ccc°lxxvi° die iiii(a) octobris … - ... dignitatibus aliis ibidem// >Nota quod alia pars illorum statutorum eius de Lamperti episcopi Bambergensis condependens invenitur in precedentibus quasi in medio libri eiusdem sub tali signo [Kreis mit Kreuz]<.  |s Fortsetzung siehe oben 88v 
596 3 1 |a 160v Tintenrezepte  |t Wiltu machen gut tinten oder inchaust so nim iiii lot gunt arabicum ... Wilttu machen gut trien so nim iiii lot ymber ... 
596 3 1 |g 160v  |t Exemplum de passione domini  |i Sicut fecit quidam heremita qui dominum in orationibus deprecabatur ... 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Hic narrat de conceptione Christi qualiter beata virgo Maria Christum concepit et virgo permansit [26ra]  |2 han-A1 
690 |a Probet autem seipsum ... [I Cor 2]. Quia teste beato Augustino corpus domini medicina est animae languentis [58va]  |2 han-A1 
690 |a Utrum monachus possit habere proprium an non [66va]  |2 han-A1 
690 |a Notandum est ad predictam quod monachus semper oboedire debet suo abbati [69ra]  |2 han-A1 
690 |a Rogo corde pertractetur hoc breve compendium [78vb]  |2 hanA1 
690 |a Quinque sunt genera homini quae repellabantur ab esu agni in veteri lege. Primum sunt alienigenae [86ra]  |2 han-A1 
690 |a Venerabilis Hugo ad quaestionem qua quaeritur utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint multiplicer respondet [90ra]  |2 han-A1 
690 |a Homo religiosus semper cogitet quare venerit ad religionem quia venit ad laborem [91ra]  |2 han-A1 
690 |a Multi multa sciunt et seipsos nesciunt, alios inspiciunt et seipsos deserunt [92ra]  |2 han-A1 
690 |a Notum facio quod septem sunt gaudia sive dignitates cuiuslibet sacerdotis. Primo gaudet sancta ecclesia miltans [98vb]  |2 han-A1 
690 |a Qui verberat clericum vel religiosum in casu concesso [99vb]  |2 han-A1 
690 |a Quasi stella matutina in medio nebulae id est peccatorum. Proprietas huius stellae matutinae possunt referri ad praelatos et sacerdotes ecclesiae [100va]  |2 han-A1 
690 |a Hanc quidem propositionem scribit Atheniensis ad Valerianum [118vb]  |2 han-A1 
690 |a Iste liber eius subiectum est poenitencia cum suis circumstantiis [128vb]  |2 han-A1 
690 |a Veniet tempus ut humiles eleventur in coelis et superbi in inferni profundo mergantur [159va]  |2 han-A1 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 969 O Alexander cum sit homo corpus  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 13564  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 16827  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 8189  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2554  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17104  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17528  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 33  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2773  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 492  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14585  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7284  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 13388  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1894  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4745  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2365  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4108  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1313  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7658  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17180  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 11583  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14254  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 8283  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14550  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2153  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17420  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 157  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7657  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1617  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10920  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 9041  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10283  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4156  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10768  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14075  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14183  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 16140  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1791  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 12039  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1545  |2 han-A4 
690 |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 5163  |2 han-A4 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: Ja 13 Hinweis: Alte Signatur (17. Jh.) mit Tinte auf dem Rücken eingetragen  |e Ja 13  |2 han-A5 
690 |a a Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: A 11 Hinweis: Alte Signatur (18. Jh.) mit Rötelstift im Spiegel vorn eingetragen  |e A11 |2 han-A5 
700 0 |a Stephanus de Rudnicz 
700 0 |a Eucherius  |c Lugdunensis  |d -450  |e Verfasser  |4 aut  |0 (DE-588)118682547 
700 0 |a Gregor  |b I.  |c Papst  |d 542-604  |0 (DE-588)118541838  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Johannes  |c de Garlandia  |d 1195-1272  |0 (DE-588)118712500  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Heinrich  |c von Langenstein  |d 1325-1397  |0 (DE-588)118548395  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Heinrich  |c von Langenstein  |d 1325-1397  |t Expositio super orationem dominicam  |0 (DE-588)112384125X 
700 0 |a Bernardus  |c de Parentis  |d -1342  |0 (DE-588)102466661  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Bernardus  |c de Parentis  |d -1342  |t Expositio officii missae  |0 (DE-588)1219981974 
700 0 |a Lamprecht  |c Bamberg, Bischof  |d 1320-1399  |0 (DE-588)123621089  |e Verfasser  |4 aut 
710 1 |a Kloster Sankt Egidien (Nürnberg)  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
852 4 |b SGKBV  |c RAVS  |j VadSlg Ms 344B  |9 (41SLSP_UBS)9972421804105504 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c RAVS  |p 12  |j VadSlg Ms 344B  |b SGKBV  |9 (41SLSP_UBS)9972421804105504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972421804105504  |9 (41SLSP_UBS)9972421804105504 

Basisinformationen

Signatur:
  • St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 344B
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Tractatus theologici
Entstehungsangaben:
1. Viertel 15. Jahrhundert
Entstehungszeit (normiert):
1400 - 1424
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (160 Blätter); 31 x 22 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [Spiegelblatt vorn]. Conspectus mit Titel und Initien. Statuta archiepiscopi ‘Statuta domini‘. Textus hymnorum cum glosa ‘Veni, redemptor’. Sermo aureus de corpore Christi ‘Probet autem se ipsum homo’. Liber Jeronimi de essencia divinitatis et de deo translative ‘Omnipotens Deus pater’. Item questio de proprietate religiosorum ‘Questio disputata’. Notabilia diversa extracta ex libris sentenciarum de rebus variis. Planctus ecclesie secundum statum modernorum ‘Rogo corde’. Excerpta ex summa Johannis, quomodo recipi debeat peccator secundum sua peccata ... Sermo aureus de corpore Christi ‘Quinque sunt genera hominum’. Questio, utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint. De religiosis aliqua ‘Homo religiosus’. Tractatus de regimine sanitatis ‘0 Alexander, cum ergo corpus’. De septem dignitatibus sacerdotum ‘Notum facio’. Casus papales et episcopales ‘Qui verberat clericum’. Stella clericorum ‘Quasi stella matutina’. Tractatus de informacione clericorum ‘Theologica veritas’. Cause institucionis cuiuslibet psalmi. Summa penitencie ‘Peniteas cito’. Exposicio super ‘Pater noster’ et ‘Ave Maria’ ‘Dei filius Jhesus’. Quilibet debet conari, ut digne, sancte et devote accedat ad celebracionem misse ‘Domine non sum‘. Questio de horis canonicis dicendis ‘Secundo quantum’. Notabilia de excommunicacione super capitulo ‘Si quis suadente’ 17. qu.4. Statuta diocesis Bambergensis domini Lamperti episcopi.
  • [1ra-23ra]. Statuta per dominum Lampertum episcopum Bambergensem publicata. Statuta domini archiepiscopi sic dicit: Nullus presbyter parochianus ... - ... nisi dyocesanus sic fieri mandaret. >Explicit etc.<
  • [23ra-rb]. Ave praeclara maris stella (deutsch). >Exposicio sequencie Ave preclara<. >Ave preclara<. Ou we vil clare dez mere stern ein liecht der cristenheit Maria, von Himels gepurt, >Ewge die porta<. Nu frewe dich gottes pfort … ... - ... mit einer seligen ende auß disem elend dieser werlt zu dir haylant zu kümen.. <. Entspricht keiner der Übersetzungen von "Ave praeclara maris stella" im Berliner Repertorium (https://repertorium.sprachen.hu-berlin.de/repertorium/page/home).. Kommentar deutsch
  • [23va-25vb]. Quaestiunculae (nur Register). Stephanus de Rudnicz. Conspectus iuris. Abortivum faciens. Abstinencia laboracium. Ab iudicati communicandi (?) … - … Item qui concedit et sperat aliquid obetinere ultra sortem. >65 l. m. per iiii folia<. >Infunde, da mihi potum<
  • [26ra-58rb]. Textus hymnorum cum glosa. Veni redemptor gencium ... Hic narrat de concepcione Christi qualiter beata virgo Maria Christum concepit et virgo permansit ...; Condictor alme siderum … Iste ympnus canitur in completorio …; Verbum supernum nunc prodiens … Iste ympnus canitur ad nocturnum … - … propter quod resolvit nostra peccata. 49 Hymnen mit Kommentaren: Schaller, Dieter / Könsgen, Ewald. - Initia carminum Latinorum saeculo undecimo antiquiorum. - Göttingen 1977, Nr. 8189, 2554, 17104, 17528, 33, 2773, 492, 14585, 7284, 13388, 1894, 4745, 2365, 4108, 1313, 7658, 17180, 11583, 14254, 8283, 14550, 2153, 17420 157, 14547 (?), 7657, 1617, 10920, 9041, 10285, 4156, 10768, 14075, 14183, 16140, 1791, 12039, 1545, 5163 und 10 weitere in Schaller / Könsgen nicht verzeichnete Hymnen
  • [58va-62ra]. Sermo de corpore Christi. >Sermo aureus de corpore Christi<. Probet autem seipsum ... prima Cor. ii. Quia teste beato Augustino corpus domini medicina est anime langwentis ... - ... Probet igitur seipsum homo. >Scriptus et redactus est sermo ille in hanc forma anno domini 14ii° [1402] in die egregii confessoris pontificis Willibaldi [3. Juli]. Gleiches Initium: Boese, Helmut. – Die Handschriften und Inkunabeln des Spitalarchivs zu Biberach, Wiesbaden 1979, S. 20, (172va – 173 rb). Der 23. Juli 1402 ist vielleicht als Verfasserdatum aus der Vorlage übernommen
  • [62rb-66rb]. Formulae spiritalis intellegentiae, Cap. 1. Eucherius Lugdunensis (?). >Liber beati Ieronimi de essencia divinitatis et de deo translative<. Omnipotens deus pater et filius et spiritus sanctus unus atque trinus, unus videlicet extat in natura ernus in personis ... – [66rb] ... se manifestum (Sic) demonstrare. >Explicit liber Ieronimi de essencia divinitatis<. [Anhang]: Nota quod duo sunt in quibus maxime fides consistit scilicet misterium divinitatis et sacramentum incarnacionis. Unde Augustinus contra Arrium: Intelligamus ... - ... se continet omnia. Patrologia Latina 50, Sp. 720-757C
  • [66va-69ra]. Quaestio de proprietate religiosorum. >De proprio religiosorum bona questio<. Questio disputata et determinata per omnis magistros in theologia et doctores iuris canonici studii Pragensis: Utrum monachus possit habere proprium an non .... - ... narrat beatus Gregorius se fecisse etc. >Deo gracias. Explicit questio<. Marginalien mit Zitaten aus Augustinus, Hieronymus und Hugo von St. Viktor
  • [69ra-78vb]. Extracta ex libro sententiarum de rebus variis. Notandum est ad predictam quod monachus semper obedire debet suo abbati. Nam obedincia victus iure preponitur ... [69va] >De annuali confessione et eukaristie percepcione< ... [69vb] >de iusticia< ... [70rb]>De perseverancia et constancia< ... [70vb] >De caritate quid sit< ... [71ra] >De peccato originali< ... [71va] >Distinctio peccdatorum et de temptacione< ... [72ra] Questio de dampnatis ... [72vb] >De exaudientis et non exaudiendis petentibus a deo< ... [73rb] >De differencia istorum triorum: frui, uti et abuti< ... [73va] >De distincione et differencia quorundam librorum< ... [73vb] >De indulgenciis< ... [74ra] >De iudicio fratri candentis< ... [74rb] >De permissione divina< … [74va] >De fide Christianorum< ... [75ra] >Quod quilibet Christianus tenetur scire simboli< ... [75va] >De usurariis< ... [75vb] Quorum usure non sunt solvende< ... [76ra] >De munere< ... [76rb] >De utilitate benediccionis post predicacionem vel pos mussa< ... [76vb] >De nocturna illusione vel pollucione< ... [77ra] >Quando quis possit communicare excommunicato< ... >Quomodo confessor absolvere debet excommunicatum< ... [77va] >De retinentibusd in domibus perverse viventes< ... >De mortuis excommunicatis< ... [78ra] >De pecculio< ... [78rb] >De perfecctione et puritate dilecctionis Christi< ...
  • [78vb-81rb]. Planctus ecclesie. >Planctus ecclesie secundum statum, modernorum<. Rogo corde pertractetur hoc breve compendium / Quale michi committetur maximum dispendium. / Qui solebant gregem meum / olim digne rege modo non verentur deum. ... - ... ut nobis det auxilium pugnado rtriumphare / ut post hoc exilium meremur conregnare / in celo dum beatis semper habitando / et deum trinitatis perpetue laudando. Amen. Hans Walther. - Carmina Medii Aevi Posterioris Latina. - Göttingen 1959, Nr. 16827
  • [81rb-82ra]. Homiliae in Ezechielem 9 (Auszüge). Gregorius papa I. >De derogantibus et laudantibus<. Nota Gregorius omilia nona super Ezechii sic dicit: In omni enim quod de nobis dicitur, semper ibi credere debemus ... - ... nec alter assequatur. Hec ille ubi supra. Gregorius papa I., Sancti Gregorii Magni Homiliae in Hiezechihelem prophetam, hrsg. v. Marcus Adriaen (Corpus Christianorum, Series Latina 142), Turnhout 1971, S. 131-134, Z. 304-419 (mit Lücken)
  • [82ra-rb]. Notae diversae. Item beati mundo corde etc. [Mt 5,8] quos non arguit conscientiam peccati mortalis etc. Nota quod anima hominis de nichilo creatur a deo ... Item notandum quod appetere vel desiderare sicut sibi ab aliis reverenciam et honorem ... [82rb] >De Moyse<. Notandum quod bona matutina exivit Moyses de Egippto. Hora prima pluit Moysi et aliis manna de celo ...
  • [82va-85vb]. De satisfactione. >Nota omnes satisfacciones<. Sicut Iohannes docet in summa sua et de... - ... liberacione sunt pie recipiendi
  • [86ra-88ra]. Sermo de corpore Christi. Quinque sunt genera homini que repellabantur ab esu agni in veteri lege. Primum sunt alienigene ... - ... tu qui legis dic miserere sibi
  • [88rb]. leer
  • [88v-89v]. Statuta episcopi Bambergenis. // substituendis qui velint et valeant ... - ... >Expliciunt statuta domini Lamperti episcopi Bambergensis. Amen<. // substituendo ... - ... parcipiendo mandamus. >Expliciunt statuta domini Lamperti episcopi Bambergensis. Amen<. Fortsetzung von 152r-160r
  • [Bl. 90ra-90va]. Quaestiones. Quaestio utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint. R. p. Venerabilis Hugo ad questionem qua queritur utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint multiplicer respondet per plures columpnas. Primo corrigit litteratos de curiosis questionibus quibus ... - ... secundum Thomam est planior, micior, tucior et communior. Bezieht sich auf Hugo de Sancto Victore, De Sacramentis, Teil 2, Teil 14, Kap 9 "De eo utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint". PL 176, Sp. 570 ff
  • [90vb]. leer
  • [91ra-vb]. De religiosis aliquam. Homo religiosus semper cogitet quare venerit ad religionem quia venit ad laborem ... - ... Hec sit sapientia tua et meditatio tua et studium tuum … efficaris adamandum. Anweisungen für ein gottgefälliges Leben
  • [92ra-93va]. Meditationes de humana conditione. Ps-Bernardus Claraevallensis. Multi multa sciunt et seipsos nesciunt, alios inspiciunt et seipsos deserunt … - … cum solucione carnis et subducto e medio omnibus. Patrologia Latina 184, Sp. 485A–489A. Bloomfield, Morton Wilfred. - Incipits of Latin works on the virtues and vices, 1100-1500 A.D. - Cambridge Mass. 1979, Nr. 3126
  • [93vb-94rb]. Notae über Kleriker und kurze Anweisungen für Kleriker. >Ieronimus<. Mirum est de clericis qui unum sunt et aliud esse volunt, nam milites sunt gestu, clerici sunt questu …
  • [94rb-98va]. Ps- Aristoteles, Secretum secretorum. >Incipit tractatulus de regimine sanitatis<. O Alexander cum ergo corpus sit corruptibile eique accidit ... - ... diuturno sompno. >Explicit tractatus de regimine sanitatis<. Thorndike, Lynn / Kibre, Pearl. - A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in Latin. - London 1953, Sp. 969
  • [98vb-99vb]. De septem gaudiis in celebratione sacerdotis. Notum facio quod vii sunt gaudia sive dignitates cuiuslibet sacerdotis. Primo gaudet sancta ecclesia miltans bono adiutore ... – ... quo nos perducat trinus et unus verus deus. Amen. Anfang entspricht Eichstädt, UB, Cod. St 271, 140va-vb
  • [99vb-100rb]. Casus papales et episcopales. >Hos solus papa absolvet vel eius legatus<. Qui verberat clericum vel religiosum in casu concesso ... >Has solus episcopus absolvet ... < ...; >Hii carent ecclesiastica sepultura< … - ... Nota si scolares se percuciunt violenter episcopus absolvet
  • [100va-118va]. Stella clericorum. >Incipit stella clericorum<. Quasi stella matutina in medio nebule id est peccatorum. Proprietas huius stelle matutine possunt referri ad prelatos et sacerdotes ecclesie ... - ... quod nobis preparare dignetur qui vivit et regnat deus per omnia secula. Amen. Gegenüber der edierten Fassung: Stella Clericorum, hrsg. v. Eric H. Reiter. - Toronto 1997 (Toronto medieval Latin texts 23), S. 17-50 stark erweitert. Bloomfield, Morton Wilfred. - Incipits of Latin works on the virtues and vices, 1100-1500 A.D. - Cambridge Mass. 1979, Nr. 4435
  • [118vb-124rb]. Commentarius super stellam clericorum. >Theoloyca veritas est dyadema sapientis<. Hanc quidam proposicionem scribit Athomiensis [sic] ad Valerianum. In qua quidem proposicione proponit comendacionem theologice veritatis tria ... - ... Unde Augustinus: Scientia sine dilectione est quedam inflatio, quia homo superbit per eam
  • [124va-128va]. Conspectus psalterii. Beatus vir qui. Istum psalmum fecit David quando constitutus fuit rex in Bethleem. Et eciam de spiritu sancto ... - ... Quicumque wlt. Istum psalmum fecit sanctus Anastasius [sic] episcopus Alexandrie et est fides katholica integra. Amen. >Finis adest libri, michi detur gratia Christi<. [Rot:] >Mich wundert<. Psalminitien mit Inhaltsangaben
  • [128vb-142r]. Expositio in librum poenitentionarium "Poeniteas cito". Johannes de Garlandia (?). >Peniteas cito peccator cum sit<. Iste liber eius subiectum est penitencia cum suis circumstanciis ... - ... et sic de aliis sufficiencia preceptorum decem. >Explicit opus summe penitencie<. Kommentar zum nachfolgenden Gedicht
  • [142r-144v]. Summa poenitentiae versificata. Johannes de Garlandia. Peniteas cito peccator cum sit miserator / iudex et sunt hec quinque cenenda tibi ... - ... Ex pene gravitas et consuetudo ruina … sit carnis motus [?], occia vina dapes. >Explicit summa penitencia<.. Patrologia latina 207, Sp. 1153-1156. Hans Walther. - Carmina Medii Aevi Posterioris Latina. - Göttingen 1959, Nr. 13564
  • [145r-147va]. Expositio super orationem dominicam (nur Kap. 2 und 3). Henricus de Langenstein. Dei filius Ihesus Christus ymago patris homo factus ut paternum in terra beneplacitum fieret ... orantes cicius exaudiri mereamur. Amen. >Et hec de dominice orationis exposicione aliquali et sensui multitudine septem peticionum eius brevi et summaria expressione sufficiant<. Hohmann, Thomas / Kreuzer, Georg. - Heinrich von Langenstein, in: Verfasserlexikon, 2. Aufl. Bd. 3 (1981), Sp. 763-773, hier Sp. 767
  • [147va-148ra Notae super "Ave Maria" et prefacionem "Vere dignum"]. Ave Maria gratia plena ... [148ra] Tunc sequitur prefacio 'Vere dignum' … Kurze Notizen, möglicherweise aus Werke Heinrichs von Langenstein
  • [148rb-149ra]. Expositio officii missae (Auszug).. Bernardus de Parentis. Domine non sum dignus, ut intres sub tectum meum Math. 5. Ad reliquias preciosas non debet homo accedere ... - ... versabitur deo dante. Bernardus de Parentis, Expositio officii missae, [Speyer], [1487?] GW M29413, IIB-IID
  • [149ra-150rb]. Expositio officii missae (Auszug). >De horis dicendis<. Secundo quantum ad horas videndo sunt duo primo quaedam questiones movebunt ... - … Quinto queritur utrum quis possit dicere matutinas sero precedente // >De hoc quere infra iii(a) folia alphabeto C 2 …<[149va] >Utrum per vicarium dicere possit homo horas canonicas< .... Bernardus de Parentis, Expositio officii missae, VIA-VIIA
  • [150va-vb]. Sermo. >Sicut Iohannes docet<. Nota bene. Veniet tempus ut humiles eleventur in celis et superbi in inferni profundo mergantur ... Auszug aus Augustin, Sermon 198, Patrologia Latina 39, Sp. 2116 und weitere Zitate
  • [151r-v]. De peccato mortali. >Nota de peccato mortali<. Nota quod mortuus homo significat peccatorem mortalem immortali peccato ... >Benedicito bona est< ... [151v] >De bonis et malis< ...
  • [151v]. Notabilia de excommunicatione. >Si quis swadente [C.] xvii q. iiii<. Nota excommuniacione iniciens manum violentem in clericum seu monachum excommunicatus est ... - ... omnia iura permittunt. Kommentar zum Decretum Gratiani C. 17, q. 4, c 29.
  • [152r-160r]. Statuta (1376). Lambertus, Episcopus Bambergensis. Lampertus dei gracia episcopus Bambergensis .... >Statuta per dominum Lampertum episcopum Bambergensem publicata<. Lampertus dei gratia episcopus Bambergensis universis abbatibus, prepositis, decanis, collegiis, archipresbiteris, plebanis et omni clero et populo ... anno domini m°ccc°lxxvi° die iiii(a) octobris … - ... dignitatibus aliis ibidem// >Nota quod alia pars illorum statutorum eius de Lamperti episcopi Bambergensis condependens invenitur in precedentibus quasi in medio libri eiusdem sub tali signo [Kreis mit Kreuz]<.. Fortsetzung siehe oben 88v
  • 160v Tintenrezepte. Wiltu machen gut tinten oder inchaust so nim iiii lot gunt arabicum ... Wilttu machen gut trien so nim iiii lot ymber ...
  • [160v]. Exemplum de passione domini. Sicut fecit quidam heremita qui dominum in orationibus deprecabatur ...
Initien:
  • Hic narrat de conceptione Christi qualiter beata virgo Maria Christum concepit et virgo permansit [26ra]
  • Probet autem seipsum ... [I Cor 2]. Quia teste beato Augustino corpus domini medicina est animae languentis [58va]
  • Utrum monachus possit habere proprium an non [66va]
  • Notandum est ad predictam quod monachus semper oboedire debet suo abbati [69ra]
  • Quinque sunt genera homini quae repellabantur ab esu agni in veteri lege. Primum sunt alienigenae [86ra]
  • Venerabilis Hugo ad quaestionem qua quaeritur utrum peccata redeant postquam semel dimissa fuerint multiplicer respondet [90ra]
  • Homo religiosus semper cogitet quare venerit ad religionem quia venit ad laborem [91ra]
  • Multi multa sciunt et seipsos nesciunt, alios inspiciunt et seipsos deserunt [92ra]
  • Notum facio quod septem sunt gaudia sive dignitates cuiuslibet sacerdotis. Primo gaudet sancta ecclesia miltans [98vb]
  • Qui verberat clericum vel religiosum in casu concesso [99vb]
  • Quasi stella matutina in medio nebulae id est peccatorum. Proprietas huius stellae matutinae possunt referri ad praelatos et sacerdotes ecclesiae [100va]
  • Hanc quidem propositionem scribit Atheniensis ad Valerianum [118vb]
  • Iste liber eius subiectum est poenitencia cum suis circumstantiis [128vb]
  • Veniet tempus ut humiles eleventur in coelis et superbi in inferni profundo mergantur [159va]

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
1r "Iste liber pertinet ad sanctum Egidium in Nwrnberg", ähnlich im vorderen Spiegel. Signaturschild aus Papier C 68 auf dem Vorderdeckel. Federproben 160v "domini m° cccc° xx°" Weiter untern: "Ich Cuntz Hofman von Kalten messes (?)". Verzeichnet in: Mittelalterliche Bibliothekskataloge 3,3: Bistum Bamberg, hrsg. von Paul Ruf, München 1939, S. 453: B 83 Statuta archiepiscopi, que potest statuere in sua diocesi … Die Inhaltsangabe des Bibliothekskatalogs entspricht weitgehend jener im vorderen Spiegel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: Ja 13 Hinweis: Alte Signatur (17. Jh.) mit Tinte auf dem Rücken eingetragen; Ja 13

Einband

Einband:
Dunkler Ledereinband des 15. Jhs. Deckel gerundet. Streicheisenlinien, vorn 4, hinten 5 Messingbuckel. Ehemals eine nach vorn greifende Langriemenschliesse, Loch für Nagel im Vorderdeckel sichtbar. In den Fälzen Pergamentstreifen zur Verstärkung, leer ausser bei Bl. 66/67, 78/79 und 87/88, wo Missalfragmente, 12. Jh, verwendet sind. Titelschild auf dem Vorderdeckel "Statuta archiepiscopi, Glossa hympnorum, item Aureus sermo de corpore Christi, item Stella clericorum cum ceteris multis", mit Abdeckung aus Horn, das von einem mit Nägeln befestigten Messingrahmen gehalten wird, 15. Jh. Titelschild mit Signatur "Ja 13" auf dem Rücken, im vorderen Spiegel mit Rötelstift: "A 11"

Buchblock

Beschreibstoff:
Papier. Wasserzeichen: Horn WZIS DE4860-Ms_1460_159 (1411) und DE5580-Clm23841_X (1414); Glocke, WZIS DE-Mscr_Dres_M_3m_11 (1405-1410), 108 (1411); Ochsenkopf WZIS DE4860-Ms418_310 (1410); Lilie WZIS DE0510-Co (15. Jh.)
Lagen:
Lagen: 7 VI(84) + III(90) + 5 VI(150) + V(160). Bl. 82 eingerissen. Lagenzählung "1(us)-7(us)", ab 91r "I-V" am Lagenanfang und "primus – iiii(us") am Lagenende, Blätter innerhalb der Lagen gezählt 1-12, ab 91r I-XII. Reklamanten
Zählungen:
Neuere Foliierung 1-160

Ausstattung

Rubrizierungen:
Rubriziert, 1-3zeilige, vereinzelt bis 6zeilige Lombarden, teilweise mit schwarzem oder rotem Fleuronné, gelegentlich mit fratzenhaften Gesichtern, 92v-145r auch mit Drachen
Einrichtung:
Schriftraum mit Tintenlinien begrenzt, Schriftraum 22-23 x 15,5-16,5 cm, zweispaltig (6,5-8 cm) ausser 88v-89v, 142r-145v und 151r-160v, 30-52 Zeilen, 91r-150r 21-35 Zeilen. Buchkursive von drei Haupthänden: 1. 1ra-88ra, 2. 91ra-150rb, 3. 88v-89v, 152r, 160r, weitere Hände 23ra-rb, 90ra-va, 150va-vb, 151r-v, 160v
Zusätze:
Korrekturen vorwiegend von der Hand der Schreiber. Zeigehände, Notae des 15. Jahrhunderts

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 101
Repertorien:
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 969 O Alexander cum sit homo corpus
  • Walther, Carmina Nr. 13564
  • Walther, Carmina Nr. 16827
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 8189
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2554
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17104
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17528
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 33
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2773
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 492
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14585
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7284
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 13388
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1894
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4745
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2365
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4108
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1313
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7658
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17180
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 11583
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14254
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 8283
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14550
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 2153
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 17420
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 157
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 7657
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1617
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10920
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 9041
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10283
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 4156
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 10768
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14075
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 14183
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 16140
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1791
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 12039
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 1545
  • Schaller/Könsgen, Initia Nr. 5163

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; März 2022; HAN-Katalogisierungsregeln; Rudolf Gamper
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170478636105501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000419083DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170478636105501
  • (41SLSP_UBS)9972421804105504
Quelle: