Liber Precum et Horarum / Gebet- und Stundenbuch

Kurzformat

Liber Precum et Horarum / Gebet- und Stundenbuch / Mitte des 15. Jh.
1 Band (241 Blätter) : 14,5–15 x 10 cm - Papier
  • Luzern, ZHB, Msc.33.8

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170351575905501
005 20240312023509.0
008 000000q14451455xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 CH-ZuSLS RZS / 25102023 / wiga 
035 |a (HAN)000189887DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351575905501 
035 |a (41SLSP_RZS)9914249445705505  |9 (41SLSP_RZS)9914249445705505 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1445  |e 1455 
245 1 0 |a Liber Precum et Horarum / Gebet- und Stundenbuch 
264 0 |c Mitte des 15. Jh. 
300 |a 1 Band (241 Blätter)  |c 14,5–15 x 10 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung 
510 4 |a Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 215-224 
541 |f ZHB Luzern Sondersammlung 
546 |a Lateinisch 
561 |a Aufgrund der Wasserzeichen des Papiers ist die Hs. in die Mitte des 15. Jahrhunderts zu datieren. Bernhardin von Siena wurde 1451 kanonisiert, vgl. 158v 
561 |a Auf dem vorderen Spiegelblatt Exlibris "Bibliothecae FF. Minorum S. Francisci Conv. Lucernae ad S. Mariam in Augia". 1r "Fratrum Minorum Conventus Sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh. 
563 |a Restauriert 1993 von Katharina Mettler, Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern; unter Verwendung alter, ehemals himbeerroter Lederteile mit braunem Leder neu bezogene Holzdeckel, 15. Jh., neuer Lederrücken. Nach vorn greifende Kantenschliesse, der Riemen neu, die Metallteile restauriert. Neue, ungefärbte Kapitale. Spiegel- und Vorsatzblätter (I, 240) Papier, bei der Restaurierung hinzugefügt. In den Fälzen Pergamentfragmente einer neumierten Handschrift, 13. Jh., wohl eines Missale, sowie einer deutschen Urkunde, 15. Jh. Bl. 157 Rest eines Signakels aus Garn. Im vorderen Spiegel Exlibris des Franziskanerklosters Luzern (WEGMANN, Exlibris, Nr. 4534), ursprünglich direkt auf das Holz geklebt; Rücken ehemals mit braunem, schwarz gesprenkeltem Papier geflickt, Photographien im Restauriationsdossier. Titelschild: "Libellus praecatorius", 18. Jh. 
581 |a Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 161, Nr. 77 
581 |a Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 59 
581 |a Frey, Josef. - Stundenbücher der Zentralbibliothek Luzern. - In: Der Geschichtsfreund 148 (1995), S. 112. 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2023  |i Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |k wiga 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 27.03.1995  |k pk  |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 0 |a Dreiberg, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 150086/87 (1449)  |b 17 VI²⁰⁴ + (VI-1)²¹⁵ + 2 VI²³⁹, vor Bl. 209 ein Bl. herausgeschnitten. Die äusseren Doppelblätter jeder dritten (vierten) Lage Pergament: 1/12, 37/48, 73/84, 108/120, 157/168, 193/204 und 228/239; Bl. 193/204 ein Palimpsest, 13. Jh., lesbar (193v): ecce [constitui te] hodie super ge[ntes] (Ier 1,10). Bl. 239 oberer Rand weggeschnitten, auf der Versoseite im Falz Rest eines herausgeschnittenen beschriebenen Papierblatts angeklebt. Zahlreiche Blätter mit starkem Tintenfrass, bei der Restaurierung (siehe Einband) mit Japanpapier überklebt  |c Durchgehende Zählung der Doppelblätter, lesbar 49 (96r), 64 (124r), 67 (133r), 73–75 (146r–148r), 86 (171r), 87 (172r), C10 (218r), Bl. 145/156 nicht gezählt. Lagenzählung, teilweise sichtbar: 11 (121r) – 19 (216r). Neuere Foliierung: I. 1–85. 85a. 86–118. 120–240 
596 1 |a Rubriziert, Überschriften rot oder in roten Rahmen, Vorgaben für den Rubrikator vereinzelt sichtbar, z. B. 70v–72r; 1–4zeilige rote Lombarden. Die von der zweiten Hand geschriebenen Teile nicht rubriziert, 1–2zeilige schwarze Lombarden  |b ; 2–5zeilige schwarze Initialen mit Schaftaussparungen und Fleuronné, teilweise gelb getönt, 208v, 209r und 224v mit Fleuronnéstäben  |d Vertikale Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, Schriftraum 10–11 x 6–7, 19–24 Zeilen  |e Schleifenlose Bastarda von einer Hand; 207v–212r, 222r, 224v–227r und 233r–239r Bastarda mit Schleifen von einer anderen Hand, 208v, 209r und 211r Überschriften und Initium in vergrösserter Textualis  |f Korrekturen der Schreiber, z. B. 50v, 98r, 151r, 216r; 170v Streichung; zeitgenössische Korrekturen 9r, 207v, Korrekturen und Ergänzungen 108r–118r. 9v Handweiser. 165r und 239r–v Nachträge, 15. Jh. 
596 3 0 |g 1r  |t Orationes ad Christum et ad Mariam  |i Domine Ihesu Criste, tibi commendo meam animam, corpus meum, vitam meam, cogitaciones meas … Gaude sancta dei genetrix, virgo immaculata gaude, que gaudium ab angelo suscepisti …  |v Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864, Bd. 145, Sp. 588. 
596 3 0 |g 1v–2r  |t Forma absolutionis  |i >Absolucio Basiliensis consilii<. Dominus noster Ihesus Christus per meritum sue passionis dignetur te absolvere, et ego auctoritate sancte matris ecclesie ac sacrosancte Basiliensis synodi in hac parte inconcessa te absolvo … – … tempore passagii generalis euntibus. Et hoc si de infirmitate qua egrotaris decedas, si non ex misericordia dei salva sit tibi, donec fueris in articulo mortis constitutus. In nomine patris et filii et spiritus sancti. Amen  |s Mit anderem Schluss u. a. In: Der Wolfenbütteler “Rapularius”, hrsg. v. Hölzel-Ruggiu, Hildegard. - Hannover 2002 (MGH Quellen zur Geschichte des Mittelalters, 17), S. 87f. 
596 3 1 |g 2v  |t leer 
596 3 0 |g 3r–29v  |t Orationes ante missam  |i Quam dilecta tabernacula tua … Benedixisti … 3v Inclina … 4r Credidi … De profundis … 4v >Antiphona<. Ne reminiscaris … 5r Aures tue pietatis, mitissime deus, inclina precibus meis … Deus cui omne cor patet … Ure igne … Mentem meam … 5v Assit mihi … Deus qui corda … Conscienciam meam … 5v >Incipiunt oraciones ante communionem. Oracio beati Augustini episcopi<. Summe sacerdos et vere pontifex qui te obtulisti … 8r Ego memor … in commemoracione tua pro salute nostra. Peto clemenciam tuam … – … 9v neque siciam in eternum. Amen  |v Cottier, Jean-François. - Anima mea. Prières privées et textes de dévotion au Moyen Age latin. - Turnhout, 2001, S. 104–106, 108–110 (ohne Z. 47–73),  |s Jean de Fécamp zugeschrieben. Suscipe confessionem meam unica spes salutis mee domine deus meus, quia gula ebrietate fornicacione … ac superbia perditus sum … 10v Summe sacerdos et vere pontifex Ihesu Christe deus et homo qui in trinitate regnas trinus et unus, princeps et caput … 11r Ad mensam dulcissimi convivii tui …  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 90, Anm. 537; S. 126, Anm. 771. 12v Ignosce mihi domine qui rogare presumo indignus … vgl. Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864, Bd. 101, Sp. 1408. 17r Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum … 18v Omnipotens et misericors deus, accedo ad sacramentum corporis et sangwinis unigeniti filii tui, domini nostri Ihesu Christi …  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 126, Anm. 771. 23v Pro peccatis. >Antiphona<. Domine, non secundum peccata nostra facias … 24r Ego peccator indignus rogo te sanctissimam virginem Mariam … 25v Deus iudex iuste vivorum et mortuorum, ego stultissimus virorum et turpissimus me cum omni genere numero mensura et pondere vere iniquitatis malefactor constituo ante oculos tue maiestatis et rogo …  |s 21 weitere Gebete, Initien im Register 
596 3 1 |g 30r  |t leer 
596 3 0 |g 30v–35v  |t Kommuniongebete  |i O sieser got, ich gǎn zů dir als ain liebs kind zů sinem lieben vatter und bitt dich, das dů mir vergebest all min, als ob ich nie kain sünd hett volbracht … – … und mich tränckest mit dinem rossen farben blůt. Ich enpfach dich hiut herr fronlichnam … Ich enpfach dich hailiges blůt … Ich enpfach dich hailiger gaist … Ich enpfach dich hailigu sel zů ainer festung miner armer sel. Amen. [31v] O [e]wige wishait, herr Ihesus Christus, miner dürstiger sel spyss … [32r] Ihesus Christus, dů gnadenricher schacz, miner sel gemahel … [32v] Eya, du ewiges wort, geflossen uss des herczen des himelischen vatters … [33r] Ich enpfach dich hailiger lichnam gottes, und bitt dich, dz du mich seczest an die geschelschaft aller gottes hailigen … [34r] >Dz sind fünf manung von unser frowen ante communionem<. Ich erman dich Maria, du himel küngin, der iunckfrölichen rainikait … [35v] [I]n min hercz senck din lieb, du ursprung aller gnaden …  |v Schriften Johanns von Neumarkt / Joseph Klapper (Hrsg.). 4. Teil, Gebete des Hofkanzlers und des Prager Kulturkreises. - Berlin, 1935 (Vom Mittelalter zur Reformation ; 6), Nr. 57, S. 236f. 
596 3 1 |g 36r–v  |t leer 
596 3 0 |g 37r–41v  |t Orationes post missam  |i Antiphona. >Antiphona<. Trium puerorum … Deus qui tribus pueris mitigasti flammas ignium … Acciones nostras quesumus domine aspirando preveni … >Incipiunt oraciones post communionem<. 37v Ineffabilem misericordiam tuam oro domine Ihesu Christe ut hoc sacramentum corporis et sangwis quod indignus suscepi sit mihi purgacio scelerum …  |s 9 Gebete, Initien im Register 
596 3 1 |g 42r–43r  |t leer 
596 3 0 |g 43v–45v  |t Kommuniongebete  |i O himelicher ewiger gott, wer bin ich oder wer hat mir die gnad erworben … [44r]Ja du süeses himel brott Ihesus Crist, ain sun gottes des himelischen vatters, geboren uss der iunckfrowen Maria, ich lob dich … [44v] Min sel lob och gott, den hailigen gaist, des wircken des holigen fronlichnam Cristi … [45r] O hailiger gott, o starcker gott, o untotlicher gott, o du trüfeltikait, ain ewiges wesen on anfang und on end, ich bitt dich …  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 153, Anm. 946 
596 3 1 |g 46r–47v  |t leer 
596 3 0 |g 48r–96v  |t Cursus de passione domini  |i >Incipit cursus de passione domini<. Gracias tibi ago domine Ihesu Christe, cuius gracia sum id qui sum … Domine, labia mea aperies … >Invitatorium<. Christum captum et irrisum … >Psalmus<. Venite exultemus. >Ymnus<. In passione domini, qua datur salus homini … 51r >Ad laudes<. Deus in adiutorium etc. … [Reimoffizium AH 50 Nr. 382]. [Anschliessend, in Rot:] Walpurga + ora. [62v] >Ad matutinum. Antiphona<. Patris sapiencia veritas divina … [AH 30 Nr. 13]. [63v] Has horas canonicas cum devocione tibi Christe recolo … Domine Ihesu Christe … [64r] Gracias tibi ago domine Ihesu fili dei vivi, qui venisti pro redempcione mundi … Rogo te pye Ihesu Christe per omnes has miseraciones tuas ne me miserum famulum tuum N. deseras … [64v] Precor te piissime deus et domine Ihesu Christe propter illam eximiam caritatem qua humanum genus dilexisti … cum deifica caritate, cum mitissima anima … [65v] Quicumque hanc oracionem dixerit devote in honore passione domini habebit tres annos indulgenciarum et trina milia et ducentos xl dierum et xviii karzenas. O crux salve preciosa vera ferens gaudia … [AH 31 Nr. 83]. >Oracio<. Omnipotens sempiterne deus qui pro humani generis redempcione … 66r Tuam crucem adoro domine, tuam gloriosam recolo passionem, misere[re] mei … [66v] Per habitaculum corporis tui, salvator mundi, libera animam meam … [67v] >Oracio Bede prespiteri de septem verbis domini<. Domine Ihesu Christe qui septem verba die ultimo vite tue in cruce pendens dixisti … [Leroquais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 342]. [69r] Obsecro te domine per sanctam crucem tuam, ut delicta mea deleas … [69v] >De quinque vulneribus Christi<. Domine Ihesu Christe, per tua sanctissima vulnera et per illam angustiam qua passus es in monte oliveti … >De vulnere in latere Christi<. Obsecro te domine … [70r] Ave dextera manus Christi … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 124, Anm. 732]. [70v Ps.-Bernardus Claraevallensis, Rhythmica oratio ad unum quodlibet membrorum Christi patientis:] >Aspice crucem et dic<. Salve mundi salutare, salve Ihesu care … [PL 184, Sp. 1319–1324, teilweise gekürzt oder abweichend. RH 18073]; [Walther, Carmina 17126]. [75v] >Innocencius papa dat 4us vii annos et vii karenas ad faciem<. Salve sancta facies … [Leroguais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 349f. RH 18189]; [Walther, Carmina 17153]. [76r] >Oraciones de quinque vulneribus domini nostri Ihesu Christi. Primo de vulnere cordis<. Ave fons paradisi a quo quatuor divisi dulces fluunt rivuli … [76v] >De vulnere dextre manus<. Salve vulnus dextre manus … [RH 33260]. [77v] >Incipiunt oraciones de passione domini nostri Ihesu Christi distincte per tria Pater noster et Ave Maria, cum adiunctis oracionibus … Nam quidam papa per hanc oracionem … a penis purgatorii esse liberatum<. … Oracio prima: Hanc oracionem offero tibi domine Ihesu Christe angustie tui sudoris et agonie … [3 Gebete mit Anweisungen]. [78v] Domine Ihesu Christe, rogo te per amaritudinem illam … Domine Ihesu Christe, apud me sis ut me defendas … [79r] Salve cunctis potestatibus tremendum caput … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 92, Anm. 543]. [79v] >Oracio<. Deus qui in universitate penarum inferni signis signatis nobis demonstrasti … [80r] O anima Christi, sanctifica me, sangwis Christi inebria me … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 91, Anm. 537]. [80v] Salve Ihesu floridissime, omnium amabilium amabilissime … transfigat me totum sagittis amoris … [81r] Salve rex fabricator, cui throni et dominaciones occurrunt … Salve Ihesu rex regum … Salve Ihesu laus angelorum et gloria sanctorum … [81v] >In sero<. Salve Ihesu cuius est ordo terre et plenitudo … [82r] >In cena<. O abissus omnis sapiencie, o dignitas preexcellentissima … [82v] Amator fortissime, o amice specialis et unice, gracias tibi ago pro fideli instruccione … >Ad completorium<. O meum securum refugium, o unice super omnia diligendus … [83r] Magne dei mitissime Ihesu … [84r] >Ad vesperas<. Gracias tibi ago … [88r] >Ad nonam<. Gracias tibi ago … [88v] >In parasceve<. O crucifixe amor meus … [91v] >In vigilia pasce<. O dilecte nostri triumphali glorificatus gloria, egredere de sepulchro … [92r] >In hora resurreccionis<. Exsurge splendor prime glorie … [93r] >In die resurreccionis<. Laudo, adoro, magnifico, glorifico et benedico te amantissime … [93v] Laudo, adoro etc. in illo ineffabili gaudio quod habuisti in resurreccione, quando beatissima humanitas tua glorificacionem suscepit … [94r] Ave sponse floride et delicate, super omnia cordi mei amande, candidus et roseus … [94v] Ave Ihesu sole clarior, candor lucis eterne … [95r] Ave Ihesu sponse imperialis, nullus tibi coequalis in mille milibus non reperitur … [95v] Salve Ihesu imperialis, patri consubstancialis, qui hodie ex nimia caritate et speciali fidelitate cum discipulis tuis convescens … [96r] Salve, salve gloria sanctorum et supra omnem modum ineffabiliter gaude, o decus angelorum, Ihesu dulcissime … [96v] >Ante crucem<. O dulcissime Ihesu Christe, qui ardentissimo amore tuo me miserum peccatorem in cruce amplexatus es …  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4)  |v Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864  |v Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4) 
596 3 1 |g 97r–v  |t leer 
596 3 0 |g 98r–107r  |t Tagzeiten und Gebete zur Passion  |i >Zů der vesper zitt<. Ich erman dich, lieber herr Ihesus Crist, dines abend essen des dů de[t]st mit dinen iungern … und bitt dich, lieber herr Ihesus Crist, dz du hiut wellist naigen din barmherczikait zů mir … Amen. Ich erman dich und dancke dir, lieber herr Ihesus Cristus, als du din iunger an den abentessen spisest mit dim hailigen fronlichnam … – … [103r] >Zů der non zitt< … [104v] >Ze vesper zitt< … [105r] >Zů der complet zitt<. Ich ermane dich etc. als du zů der complet zitt in ain wiss tůch gew[u]nden und gelegt w[a]rd … [105v] >Zů der abfarung der helle<. Ich erman dich und dancke dir, lieber herr Ihesus Cristus, als din sele fůr zů der helle … >Von der urstände<. Ich erman dich etc. als du an dem dritten so recht frölich erstunds von dem tod … [106r] >Von der uffart<. Ich erman dich etc. als du an den xl. tag ze himel fůrest … [106v] >Von der sendung des hailigen gaists<. Ich erman dich etc. als du nach diner uffart an den x. tag dinen iungern santest den hailigen gaist … [107r] O menschait bloss, o marter gross … 
596 3 1 |g 107v  |t leer 
596 3 0 |g 108r–148r  |t Cursus de BMV  |i Hunc cursum edidit papa Iohannes xxiius de passione domini et de compassione beate virginis Marie (Nachtrag). >Incipit cursus de compassione beate virginis<. Mihi Ihesu bone presta devocionem, ut digne et laudabiliter valeam promere compassionem (Nachtrag). Reimoffizium: Sancta dei genetrix dulcis et decora, regem morti traditum pro nobis exora. [AH 24 Nr. 46, In 3. Nocturno (3)]. >Invitatorium<. Domine labia mea etc. Deus in adiutorium etc. Cum Maria virgine fervidi ploremus, in sepulchro positum regem adoremus. [AH 24 Nr. 45, Ad Matutinum]. >Psalmus<. Venite mares et femine … [AH 31 Nr. 158]. >Ymnus<. Imperatrix clemencie … [AH 4 Nr. 87 (8]). [110r] Te deum laudamus, qui carnem induisti … [AH 31 Nr. 42, nach 4. zusätzlich:] Qui nostros defectus in corpore tulisti. [110v] >Ad laudes<. Deus in adiutorium … [111r] >Ymnus<. O gloriosa domina, que tulit cruciamina … [AH 4 Nr. 87 (1, 3, 5, 9)]. [111v (Prim), 113v (Sext) und 115r (Non)] >Ymnus<. Ihesu natus ex virgine, de mistico spiramine … [AH 4 Nr. 87 (6, 7, 9)]. [116v] (Vesper) Caste parentis viscera … [AH 12 Nr. 99 (2), Illum tractant crudeliter … [117v] (Complet) Qui iacuisti mortuus … [AH 50 Nr. 382, Ad Completorium (1, 2)]. [118v] >Ad matutinam<. Hora matutina Marie nunciatur, quod a Iudeis perfidis Christus captivatur … Intercede pro nobis quesumus … >Ad primam<. Hora prima Maria sequitur suum natum, singulariter lacrimis perfusa ad Pylatum … [AH 30 Nr. 46 (1–7, Strophen 2, 6 und 7 wie S. 105f.)]. [120v] Stabat mater … AH 54 Nr. 201 (1–5, 7–20)], [121v] Omnes crucem peramantes atque illam adorantes … vgl. AH 15 Nr. 57 (53, Zeile 4 – 54)]. [121v] >De septem tristiciis beate Marie virginis<. Ave Maria, mater Christi pia, celestis imperatrix … [Wilmart, Auteurs spirituels, S. 531–536]. [RH 1881]. [127v] >De septem gaudiis beate Marie virginis<. Gaude Maria, mater pia, dives in deliciis … [Walther, Carmina 7051]. [132v leer]. [133r] >De quinque tristiciis beate Marie virginis<. Maria dulcis miseros … [AH 31 Nr. 165]. [133v] >Antiphona<. Ave Maria etc. Precamur te per has quinque tristicias … >De duodecim gaudiis beate Marie virginis<. Salve mater graciosa, iam in celis gaudiosa … [RH 18023]. [135r] Gaude Maria dignissimum divinitatis habitaculum, fac queso per corpus et sangwinem dilecti filii tui nos spiritus sancti purum esse receptaculum … Salve speculum purissime claritatis … [136r] Gaude virgo imperialis … [136v] Gaude victoriosi et eterni regis mater … [138r] Rogo te mater misericordie, o principissa hodierne leticie … [138v] Sanctissima et gloriosissima virgo Maria, ego indignus peccator tibi committo esse posse nosse vivere et valere meum, animam et corpus meum … [140r] >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus qui gloriose virginis matris Marie corpus et animam etc. O preclara stella maris, speculum divinitatis … ora pro me virgo pya … [140v] Sancta Maria mater domini nostri Ihesu Christi, in manus filii tui et tuos hodie et omni tempore commendo animam meam … In manus tuas, sancta Maria, commendo animam meam … [141r] Sancta Maria spes ad te confugiencium, per illud gaudium quo beatissima anima tua gavisa est … veni mihi in adiutorium … [141v] Sancta Maria veni mihi in adiutorium in ultima exitus mei hora de corpore … [142r] Virginum o virgo et pya domina sancta Maria, fac mecum misericordiam tuam in illa hora, quoniam lingwa mea pre morte durissima se movere non possit … Sanctissima domina mea et spes mea, consolacio mea Maria, ostende mihi faciem tuam priusquam anima mea resolvatur a corde meo … [142v] >De membris beatissime virginis Marie<. Ave aula dei prerogativa et celestis amenitatis rosa prelucida … [143v] In illo solemni Ave saluto omnia membra tua … Ave caput virginalis … Avete crines capitis … [145v] Sancta dei genetrix Maria mitissima … [146r] veni in adiutorium mei et dignare intercedere pro me peccatore … Ave Maria gracia plena … Ave cuius speciem rex celi et terre concupivit … [146v] >Letania<. Christe audi nos. Salvator mundi adiuva nos. Sancta dei genetrix, intercede pro me. Sancta virgo virginum, intercede pro me …  |v André Wilmart. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen Âge latin. – Paris, 1971  |v Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4) 
596 3 1 |g 148v–150v  |t leer 
596 3 0 |g 151r–154v  |t Gebet zu Maria  |i >Von dem liden unser lieben frowen Maria<. Sancta Maria, ain iunckfrow ob allen iunckfrowen, ain můter aller der barmmherczikait, ain můter aller miltikait … – … und allen den, die mir gůtes winschend, und och verlich uns ain selig zitt hie uff ertrich, und nach disem leben dz ewig leben. Amen  |v Schriften Johanns von Neumarkt / Joseph Klapper (Hrsg.). 4. Teil, Gebete des Hofkanzlers und des Prager Kulturkreises. - Berlin, 1935 (Vom Mittelalter zur Reformation ; 6), Nr. 98,1, S. 335–342  |v Ochsenbein, Peter. - Eine bisher unbekannte böhmische Handschrift mit Gebeten Johanns von Neumarkt. - In: Zeitschrift für deutsche Philologie 98 (1979), S. 102, Hs. erwähnt 
596 3 1 |g 155r–157v  |t leer 
596 3 0 |g 158r–167v  |t Cursus de sanctis. [Suffragia]  |i >De sancto Bernhardino<. Splendor pudicicie, zelator paupertatis … [AH 24 S. 7, mit Versikel, S. 8]. >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus cuius antiqua miracula eciam nostris seculis corruscare senciamus, dum meritis et intercessione beati Bernhardini confessoris tui atque egregii predicatoris a periculis et malis adiuvemur, concede propicius … [158v] O bone Ihesu, o dulcis Ihesu fili Marie virginis plenus misericordia et veritate, o dulcis Ihesu miserere mei secundum magnam misericordiam tuam … [159v] Quicumque hanc oracionem prescriptam omni die semel devote dixerit, creditur quod si fuerit in statu eterne dampnacionis, deus transferit illam penam in penam purgatoriii. >Quicumque hanc oracionem sequentem cottidie flexis genibus dixerit, non morietur sine confessione et penitencia et communione corporis Christi.< Ave ancilla sancte trinitatis, ave mater domini nostri Ihesu Christi in me sponsa spiritus sancti … [160v] >De sancto Iohanne ewangelista<. Sancte Iohannes ewangelista et dilecte amice Christi … >Antiphona<. Valde honorandus est … >Oracio<. Deus celique terre dominator, intercedente beato Iohanne apostolo tuo et ewangelista auxilium tuum mihi benignus impende … [161r] >De sancto Benedicto<. Obsecro te, beatissime Benedicte, dilecte dei, intercede hodie pro omni sancta congregacione … >Antiphona<. O celestis norma vite … [161v] >Oracio<. Omnipotens sempiterne deus, qui per gloriosa beati Benedicti abbatis exempla humilitatis triumphale nobis ostendisti iter, da queso … >De sancto Laurencio<. >Antiphona<. Levita Laurencius bonum opus … >Oracio<. Da nobis quesumus, omnipotens deus, viciorum nostrorum flammas extingwere, qui beato Laurencio tribuisti tormentorum suorum incendia superare per Christum. [162r] >De sancto Gregorio papa et doctore<. Sancte Gregori, dignus pontifex et amicus dei omnipotentis … >Antiphona<. O Gregori dulcissimum sancti spiritus organum … Deus qui anime famuli tui Gregorii eterne beatitudinis premia contulisti, concede … [162v] >De sancto Nycolao<. Ave sancte Nycolae, presul electe, ave pater Nycolae pudoris trium virginum redemptore piissime … >Antiphona<. O pastor eterne, o clemens et bone custos … >Oracio<. Deus qui beatum Nicolaum confessorem tuum atque pontificem innumeris decorasti miraculis, tribue … [163r] >De sancto Sebastiano<. >Antiphona<. O sancte Sebastiane … >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus qui meritis sancti Sebastiani martiris tui quo[n]dam pestem generalem epidimie hominibus mortiferam revocasti, presta supplicibus tuis … [163v] >De sancto Onufrio heremita<. Hic vir despiciens mundum … Omnipotens mitissime deus, cuius [sic] beatus Onufrius septuaginta annos in vasta solitudinis fame et siti pylosus ut bestia servivit … [164r] te suppliciter exoramus … [164v] >De sancta Katarina<. Ave venerabilis virgo Katarina martir et regina, ave sponsa Christi vera, mitis et sincera, memor esto … [165r] >Oracio<. Deus qui dedisti legem Moysi in summitate montis Synai et in eo loco corpus beate Katarine virginis et martiris tue per sanctos angelos tuos mirabiliter collocasti, tribue quesumus … Nachträglich: Deus qui es corona virginum et martirum … perduc nos … [165v] >De sancta Scolastica<. Soror nobilis Benedicti, virgo Scolastica que Christum dilexisti mente sincera, miserere mei … >Oracio<. Familiam tuam quesumus domine beate virginis tue Scolastice meritis propicius respice … [166r] >De sancto Michahele<. Ora pro me, sancte Michahel archangele dei, ut non sinat deus ante finiri dies meos … [166v] Deus qui miro ordine angelorum ministeria hominumque dispensas, concede propicius … [Deshusses, Bd. 1, S. 280, Nr. 726]. >De proprio angelo<. Sancte angele dei, qui curam anime mee a deo accepisti, queso te propter deum … [167r] Deus cuius providencia humano generi supernorum civium presidia subministrat, concede propicius … [167v] >De sancto Cůnrado<. Deus qui largiflue beatitudinis consilio ecclesiam tuam beati Cůnradi confessoris tui atque pontificis preclare vite meritis decorasti et gloriosis miraculis, presta propicius …  |v Deshusses, Jean. - Le Sacrementaire Grégorien. Ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits. - Edition comparative. - 3 Bde. - Freiburg (Schweiz), 1971–1982 
596 3 0 |g 168r–175v  |t Cursus de aeterna sapientia  |i >Quicumque sapienciam eternam desiderat familiarem sibi sponsam habere, debet ei has horas cottidie devote legere<. Salutem mentis et corporis donet nobis Ihesus sapiencia patris. Amen. >Ad matutinum<. Domine labia etc. Deus in adiutorium etc. >Invitatorium<. Eterne sapiencie fontem adoremus … >Ymnus<. Ihesu dulcis memoria, dans vera cordis gaudia … – … >Benediccio<. Eterna sapiencia benedicat et custodiat corda et corpora nostra. Amen  |v Wilmart, André. - Le ‚Jubilus’ sur le nom de Jésus, dit de saint Bernard$. - In: Ephemerides liturgicae 57 (1943), S. 146–155, 187, 194 (I–III, 61; IX, V, XX, 61; XI, XVIII, 21; XV, XVI, XIX; XXI–XXIII, 61; XXIV–XXVI; XXXII, XXXIV, XIII; XL, XXXIX, XLI), Offizium (mit 3 Lektionen zur Matutin) entsprechend der Adaptation des Heinrich Suso, vgl. S. 99–102  |v Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4), 9541/42  |v Walther, Carmina 9837 
596 3 0 |g 176r–183r  |t Orationes ad sanctam trinitatem et ad corpus Christi  |i >De sancta trinitate<. O divine maiestatis excellencia summa trinitas et indivisa unitas, ad te confugit mea fragilitas … [176v] Sancta trinitas et vera unitas, omnipresens sempiterne deus, spes unica mundi, qui fecisti celum et terram, marem et omnia qui in eis sunt … in tua sacra et singulari custodia commendo spiritum meum, corpus et animam meam … 4 weitere Gebete, Initien im Register. 178v Ihesu Christe, verbum patris, qui carnem de carne matris homo factus induisti … mihi sis adiutor fortis … [AH 15 Nr. 129 (2)]. >De sacramento<. Ave verum corpus carum, munda meum cor amarum … [vgl. RH 1719]. [3 weitere Gebete, Initien im Register]. [181v] >Quicumque sequentem oracionem dixerit sub elevacione dominici corporis habebit tres annos indulgenciarum<. Ave verum corpus domini nostri Ihesu Christi, natum ex Maria virgine, vere passum et ymolatum … [182r] Corpus Christi ave, de sancta virgine natum … Sangwis Christi ave, celi sanctissime potus … >Sequitur oracio de corpore Christi post elevacionem<. In presencia corporis et sangwinis tui, domine Ihesu Christe, commendo tibi me famulum tuum … [183r] Anima Christi sanctifica me, corpus Christi salva me …  |v Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4) 
596 3 1 |g 183v  |t leer 
596 3 0 |g 184r–186r  |t Cursus de sanctu spirito  |i >De sancto spiritu<. Amborum pneuma, sacrum esto mihi nunc lavacrum … [AH 15 Nr. 129 (3)]. Mitte tuum sanctum spiritum paraclitum de celis … [184v] >Cursus de sancto spiritu<. Deus in adiu[torium] etc. >Antiphona<. Veni sancte etc. Benedicam dominum in omni tempore … [185v] >Ymnus<. Veni creator spiritus … [AH 2 Nr. 132] 
596 3 1 |g 186v  |t leer 
596 3 0 |g 187r–192r  |t Orationes ad sanctam crucem et pro defunctis  |i >Oracio bona de sancta cruce<. Sanctifica me domine signaculo sancte crucis … [189r] >Benediccio bona deinde karacter Leonis pape qui missus erat regi Cyprie contra omnia pericula<. Pax domini nostri Ihesu Christi et virtus sacratissime passionis eius et signum sancte crucis … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 72, Anm. 392]. [189v] >Benediccio<. Benedicat me deus pater qui cuncta creavit ex nichile. Benedicat me dei filius qui hominem redemit sangwine suo … >Nota te ecclesiam ingrediente genibus flexis dicere et orare debes cum cordis affectu<. Ach domine Ihesu, confiteor et penitem me miserum contra te sepissime delinquisse et peccasse … [190v] >Iohannes papa xii [sic] concessit omnibus istas oraciones devote dicentibus tot dies indulgenciarum quod corpora sunt sepulta in Roma<. Avete omnes Christi fideles anime, quorum corpora hic et ubique requiescunt in terre pulvere …[Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 140]. [191v] >Pro in cymiterio quiescentibus<. Deus in cuius miseracione anime fidelium requiescunt, famulis et famulabus tuis omnibus hic et ubique in Christo quiescentibus da propicius veniam peccatorum …  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4)  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943 
596 3 1 |g 192v  |t leer 
596 3 0 |g 193r–204r  |t Cursus de communi sanctorum et de viduis  |i >Incipit cursus de omnibus sanctis<. Deus in adiutorium etc. >Antiphona<. In consilio etc. Confitebor tibi domine in toto corde meo … [194r] >Ymnus<. Criste redemptor omnium, conserva tuos famulos … [AH 51 Nr. 129]. [196v Engel, 197r Apostel, 198r Evangelisten, 198v Märtyrer, 200v Bekenner, 202v Jungfrauen]. [204r] >De viduis<. >Antiphona<. Inventa una bona margarita dedit omnia sua et comparavit eam … >Oracio<. Tuorum corda fidelium deus miserator illustra et beate [radiert und gestrichen: Elizabeth?] N. precibus gloriosis fac nos prospera mundi despicere …  |v Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952 , Bd. 2, S. 338, Nr. 1162 
596 3 0 |g 204v–205r  |t In dedicatione ecclesiae et altaris  |i >In dedicacione ecclesie<. >Antiphona<. Presta domine ut quisquis hoc templum beneficia petiturus ingreditur … >Oracio<. Deus qui nobis per singulos huius sancti templi tui consecracionis diem reparas … [Bruylants, Bd. 2, S. 107, Nr. 392; Deshusses, Bd. 1, S. 423, Nr. 1262]. >In dedicacione altaris<. >Antiphona<. Mane surgens Iacob … Omnipresens sempiterne deus, altare hoc nomini tuo dedicatum …[Bruylants, Bd. 2, S. 213, Nr. 755; Deshusses, Bd. 1, S. 305, Nr. 820]  |v Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952  |v Deshusses, Jean. - Le Sacrementaire Grégorien. Ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits. - Edition comparative. - 3 Bde. - Freiburg (Schweiz), 1971–1982 $t 
596 3 0 |g 205v–207r  |t Orationes  |i >Dominus Iohannes papa 22 divinum cultum ampliare volens et fidelium mentes ad devocionem excitare … Hinc est quod xxx dies indulgenciarum a predecessore suo Urbano papa 4° concessas omnibus vere penitentibus … ratificavit et approbavit … [206r] Papa Bonifacius sextus … concessit atque confirmavit duo milia annorum indulgenciarum. Sequitur oracio<. Domine Ihesu Christe qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissima virgine Maria assumpsisti … [206v] >Dominus Iohannes papa 23 concessit fidelibus in Christo dicentibus hanc sequentem oracionem genibus flexis mille annos indulgenciarum peccatorum venalium et criminalium<. Anima Christi sanctifica me, corpus Christi gloriosissimum sana me … [207r] >Quicumque hanc dixerit oracionem sequentem devote et quocienscumque habebit tres annos indulgenciarum<. Domine Ihesu Christe, filius virginis Marie, da mihi te diligi, in te veraciter credere, me ipsum cognoscere … >Item in consilio Lugtunensi statutum et confirmatum est quod quicumque intuetur aram domini nostri Ihesu Christi habet a beato Petro tres annos, a beato papa Innocencius 4 annos … Item quicumque ter Ave Maria etc. cum tribus veniis de vespere dixerit habet 20 dies indulgenciarum. Amen< 
596 3 0 |g 207v–208r  |t Orationes  |i O Emanuel leo fortis qui sedes ad dexteram patris et ligas principem mortis … Domine Ihesu Criste qui pulcherrima facie tua omnia conspicis, respice in me miserum … Domine deus pater piissime, destrue et eradica quicquit in me subplantare nititur inimicus … [208r] De mane: Graciam tibi ago, domine sancte pater … qui me miserum peccatorem in hac nocte per tuam misericordiam dignatus es custodire … Ante missa dicenda est hec oraciuncula: O bone Ihesu Criste, illumina et sanctifica vas tuum, domine … Deus qui inspirator es tocius boni … 
596 3 0 |g 208v–212r  |t Orationes ad Mariam et ad Christum  |i >Sequitur nunc devota oracio, et est dicenda ad honorem beatissime et perpetue virginis Marie. Amen<. [209r] Ave mundi spes Maria, ave mitis, ave pia, ave plena gracia, tuo vultu nos saucia. Ave mater sponsa Cristi, nam tu sola meruisti … [211r] >De beata virgine Maria<. O intemerata et in eternum benedicta specialis et incomparabilis virgo dei genetrix Maria … – … pia in omnibus adiutrix. Amen. Amen.  |v André Wilmart. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen Âge latin. – Paris, 1971, S. 488  |v Cottier, Jean-François. - Anima mea. Prières privées et textes de dévotion au Moyen Age latin, Turnhout 2001, S. 204]. >Ista oracio valet propter inimicos<. O Ihesu Christe rex glorie, qui es auctor pacis et amator caritatis, cui servire regnare est … [212r] Ave regina celorum, ave domina angelorum, salve radix sancta, per quam mundo lux est orta ... 
596 3 1 |g 212v–215v  |t leer 
596 3 0 |g 216r–221r  |t Orationes  |i >Item oracio debita virgine distincta per tria Ave Maria et per tria principalia gaudia ipsius virginis pro bona vita et bona fine obtinendo<. >Ymnus<. Maria mater gracie, mater etc. Et flecte genua et dic: Ave etc. >Oracio<. O dulcissima dei genetrix virgo Maria, flexis genibus istud Ave etc. offero pietate tue, et rogo te … [216v] O dulcissima virgo Maria, cum flexis genibus istud Ave Maria offero tue pyetati, et rogo te … [217r] >Celestinus papa dedit CC dies indulgenciarum<. Deprecor te sancta Maria, mater dei pietate plenissima, summi regis filia, mater gloriosissima … [217v] >Hanc oracionem quicumque semel in die, sicut ipse sanctus Gregorius dixit, quod nec malus homo nec dyabolus in nulla causa ei nocere poterit, et infernus numquam animam eius recipiet, si in ipsa die de hoc seculo migraverit<. Domine exaudi oracionem meam, quia iam cognosco diem exitus … [220r] >Oracio seu meditacio de quinque vulneribus Christi quam composuit Benedictus xii dans omnibus confessis … tot dies indulgenciarum quot fuerunt vulnera in corpore Christi<. Ave caput inclinatum …  |v AH 31 Nr. 68 (3, 4 [7–12], 5 [1–5], 6 [1–6], 7 [1–6], 8), anschliessend: Sensus nostri vos ignorant, suspiriis corda orant, egri salutem implorant propria suffragia … 
596 3 0 |g 221r–v  |t Oratio Gregorii I papae  |i >Sanctus Gregorius dum summus pontifex esset et missam celebraret … concessit … viginti octo milia anni et dies triginta sex indulgencie<. O domine Ihesu Christe, adoro te in cruce pendentem … – … adoro te in sepulchro positum … ut tua mors sit vita mea. Amen.  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943, Bd. 2, S. 346  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 72, Anm. 395; S. 80, Anm. 460 
596 3 0 |g 222r  |t Orationes ad Mariam  |i Sancta Maria mater domini nostri Ihesu Christi, tibi commendo hodie corpus et animam meam et omnes sensus corporis mei … >Alia<. Sancta Maria virgo virginum, mater et filia regis regum, omne tuum nobis impende solacium … 
596 3 0 |g 222v–224r  |t Orationes  |i >Nota, quicumque hoc sacratissima signa passionis domini nostri Ihesu Christi cottidie devote inspexit … Preterea dominus Innocencius quartus in tercio anno sui pontificatus dictas indulgencias confirmavit cum addiccione … quadraginta dies indulgenciarum fidelibus et devotis ad remissionem peccatorum<. Mundi creator et redemptor Ihesu Christe qui ad passionem iturus, a patre missus, non pro tua necessitate … [223r] >Innocencius dedit ccc dies indulgenciarum<. Avete omnes fideles anime quorum corpora hic et usque in Christo requiescunt in pulvere … [223v] >Dominus apostolicus Benedictus xii dedit trecentos dies indulgenciarum omnibus hanc oracionem dicentibus<. Benedicat me imperialis maiestas, protegat me regalis divinitas …  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943, Bd. 2, S. 68  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 86, Anm. 507  |s S. 124, Anm. 738 (vgl. jedoch S. 128 zum Ablass, der in dieser Hs. für das vorangehende Gebet gilt). >Oracio ad idem<. Ave Ihesu Christe, fons misericordie, sol iusticie, flos gracie … 
596 3 0 |g 224v–227r  |t Orationes  |i >Ista oracio in fine cuiuslibet oracionis dicenda est et valde bona est<. Acceptabilis sit nomini tuo domine mee hec humilitatis devota oracio … [225r] >Quocienscumque aliquis integrum psalterium vel aliquos psalmos oraverit … dicat hanc oracionem in nomine Ihesu Christi et beatissime virginis Marie<. Suscipe sancta trinitas et indivisa unitas hanc oblacionem psalmorum quam ego indignus peccator decantavi … [Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 315]. [226v] Gegrüst syest du Maria, diesi stund vil in dines vatters herczen grund, der hailig gaist tet dier den fund, der engel Gabriel tet dier das kund … >De Ihesu Christo<. Ave nate pie fili virginis Marie … [227r] Virgo o virginum Maria, rogo per deum te patrem cuius virtus te obumbravit …  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943 
596 3 0 |g 227v–233r  |t Orationes  |i >Quicumque fidelis hanc oracionem dixerit cottidie 300 dies indulgenciarum obtinebit … cottidie legantis oracionem prescriptam et habebunt primum. Amen<. O clementissima domina et dulcissima virgo Maria, mater dei omni pietate plenissima … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 92, Anm. 553]. [230v] >Nota quod hec oracio scripta est in basilica beate Marie de populo Rome … octingentos annos et totidem carenas<. Ad sanctitatis tue pedes pulcherrima virgo Maria corde prostratus et corpore supplex exoro … [vgl. Leroquais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 228]  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943  |v Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4) 
596 3 0 |g 233r–238v  |t Orationes  |i >De sancta trinitate<. Dominator domine qui es trinus et unus … [vgl. Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 51]. [237v] >Benediccio bona<. Fiat mihi queso domine fides firma in corde, galea salutis in capite … [PL 101, Sp. 553]. [238r] >Quando aliquis inchoare aliquid vel operari voluit, dicat hanc oracionem de qua sunt ccc dies indul[genciarum]<. Benedicatur hora qua deus natus est et illa gloriosa virgo Maria … [238v] Sancta Maria piarum piissima, intercede pro nobis … Sancta dei genetrix que digna meruisti concipere …  |v Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943  |v Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864 
596 3 0 |g 239r–v  |t Orationes [Nachträge]  |i >Pro bonis amicis vel pro se<. Deus qui caritatis dona per graciam sancti spiritus tuorum cordibus fidelium fudisti … [Bruylants, Bd. 2, S. 86, Nr. 312]. Omnium sanctorum tuorum intercessionibus quesumus domine gracia tua nos protegat et Cristianis omnibus viventibus atque defunctis … 239v Domine Ihesu Criste qui hora vespertina cenam ultimam cum discipulis tuis in cenaculo grandi strato fecisti …  |s Gleiches Initium: Freiburg, Franziskanerkloster, Cod. 144, 33v, Josef Leisibach, Die liturgischen Handschriften des Kantons Freiburg (Ohne Kantonsbibliothek), Freiburg 1977, S. 124. Darunter Federproben  |v Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952 
596 3 1 |g 240r–v  |t leer 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Analecta hymnica Bd. 2, Nr. 132  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 4, Nr. 87 (1, 3, 5-9)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 12, Nr. 99 (2)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 15, Nr. 57  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 15, Nr. 129 (2-3)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 24, Nr. 45  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 24, Nr. 46  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 30, Nr. 13  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 30, Nr. 46 (1-7)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 42  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 83  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 158  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 165  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 68 (3, 4[7-12], 5[1-5], 6[1-6], 7[1-6], 8)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 382  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 129  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 54, Nr. 201 (1-5, 7-20)  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. ..., Nr. …  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 24, S. 7, 8  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. ..., Nr. …  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 7051  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 9837  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 17126  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 17153  |2 han-A4 
710 2 |a Kloster Sankt Maria in der Au  |0 (DE-588)4256372-0  |4 fmo 
710 2 |a Kloster Sankt Maria in der Au  |b Bibliothek  |4 fmo  |0 (DE-588)1086090640 
710 2 |a Kantonsbibliothek Luzern  |0 (DE-588)3058552-1  |4 fmo 
852 4 |b LUZHB  |c ZBTRK  |9 (41SLSP_RZS)9914249445705505 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c ZBTRK  |p 12  |j Msc.33.8  |b LUZHB  |9 (41SLSP_RZS)9914249445705505 
986 |a (41SLSP_RZS)9914249445705505  |9 (41SLSP_RZS)9914249445705505 

Basisinformationen

Signatur:
  • Luzern, ZHB, Msc.33.8
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Liber Precum et Horarum / Gebet- und Stundenbuch
Entstehungsangaben:
Mitte des 15. Jh.
Entstehungszeit (normiert):
1445 - 1455
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (241 Blätter); 14,5–15 x 10 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier

Sucheinstiege

Formschlagwort:

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [1r]. Orationes ad Christum et ad Mariam. Domine Ihesu Criste, tibi commendo meam animam, corpus meum, vitam meam, cogitaciones meas … Gaude sancta dei genetrix, virgo immaculata gaude, que gaudium ab angelo suscepisti …. Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864, Bd. 145, Sp. 588.
  • [1v–2r]. Forma absolutionis. >Absolucio Basiliensis consilii<. Dominus noster Ihesus Christus per meritum sue passionis dignetur te absolvere, et ego auctoritate sancte matris ecclesie ac sacrosancte Basiliensis synodi in hac parte inconcessa te absolvo … – … tempore passagii generalis euntibus. Et hoc si de infirmitate qua egrotaris decedas, si non ex misericordia dei salva sit tibi, donec fueris in articulo mortis constitutus. In nomine patris et filii et spiritus sancti. Amen. Mit anderem Schluss u. a. In: Der Wolfenbütteler “Rapularius”, hrsg. v. Hölzel-Ruggiu, Hildegard. - Hannover 2002 (MGH Quellen zur Geschichte des Mittelalters, 17), S. 87f.
  • [2v]. leer
  • [3r–29v]. Orationes ante missam. Quam dilecta tabernacula tua … Benedixisti … 3v Inclina … 4r Credidi … De profundis … 4v >Antiphona<. Ne reminiscaris … 5r Aures tue pietatis, mitissime deus, inclina precibus meis … Deus cui omne cor patet … Ure igne … Mentem meam … 5v Assit mihi … Deus qui corda … Conscienciam meam … 5v >Incipiunt oraciones ante communionem. Oracio beati Augustini episcopi<. Summe sacerdos et vere pontifex qui te obtulisti … 8r Ego memor … in commemoracione tua pro salute nostra. Peto clemenciam tuam … – … 9v neque siciam in eternum. Amen. Cottier, Jean-François. - Anima mea. Prières privées et textes de dévotion au Moyen Age latin. - Turnhout, 2001, S. 104–106, 108–110 (ohne Z. 47–73),. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 90, Anm. 537; S. 126, Anm. 771. 12v Ignosce mihi domine qui rogare presumo indignus … vgl. Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864, Bd. 101, Sp. 1408. 17r Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum … 18v Omnipotens et misericors deus, accedo ad sacramentum corporis et sangwinis unigeniti filii tui, domini nostri Ihesu Christi …. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 126, Anm. 771. 23v Pro peccatis. >Antiphona<. Domine, non secundum peccata nostra facias … 24r Ego peccator indignus rogo te sanctissimam virginem Mariam … 25v Deus iudex iuste vivorum et mortuorum, ego stultissimus virorum et turpissimus me cum omni genere numero mensura et pondere vere iniquitatis malefactor constituo ante oculos tue maiestatis et rogo …. Jean de Fécamp zugeschrieben. Suscipe confessionem meam unica spes salutis mee domine deus meus, quia gula ebrietate fornicacione … ac superbia perditus sum … 10v Summe sacerdos et vere pontifex Ihesu Christe deus et homo qui in trinitate regnas trinus et unus, princeps et caput … 11r Ad mensam dulcissimi convivii tui …. 21 weitere Gebete, Initien im Register
  • [30r]. leer
  • [30v–35v]. Kommuniongebete. O sieser got, ich gǎn zů dir als ain liebs kind zů sinem lieben vatter und bitt dich, das dů mir vergebest all min, als ob ich nie kain sünd hett volbracht … – … und mich tränckest mit dinem rossen farben blůt. Ich enpfach dich hiut herr fronlichnam … Ich enpfach dich hailiges blůt … Ich enpfach dich hailiger gaist … Ich enpfach dich hailigu sel zů ainer festung miner armer sel. Amen. [31v] O [e]wige wishait, herr Ihesus Christus, miner dürstiger sel spyss … [32r] Ihesus Christus, dů gnadenricher schacz, miner sel gemahel … [32v] Eya, du ewiges wort, geflossen uss des herczen des himelischen vatters … [33r] Ich enpfach dich hailiger lichnam gottes, und bitt dich, dz du mich seczest an die geschelschaft aller gottes hailigen … [34r] >Dz sind fünf manung von unser frowen ante communionem<. Ich erman dich Maria, du himel küngin, der iunckfrölichen rainikait … [35v] [I]n min hercz senck din lieb, du ursprung aller gnaden …. Schriften Johanns von Neumarkt / Joseph Klapper (Hrsg.). 4. Teil, Gebete des Hofkanzlers und des Prager Kulturkreises. - Berlin, 1935 (Vom Mittelalter zur Reformation ; 6), Nr. 57, S. 236f.
  • [36r–v]. leer
  • [37r–41v]. Orationes post missam. Antiphona. >Antiphona<. Trium puerorum … Deus qui tribus pueris mitigasti flammas ignium … Acciones nostras quesumus domine aspirando preveni … >Incipiunt oraciones post communionem<. 37v Ineffabilem misericordiam tuam oro domine Ihesu Christe ut hoc sacramentum corporis et sangwis quod indignus suscepi sit mihi purgacio scelerum …. 9 Gebete, Initien im Register
  • [42r–43r]. leer
  • [43v–45v]. Kommuniongebete. O himelicher ewiger gott, wer bin ich oder wer hat mir die gnad erworben … [44r]Ja du süeses himel brott Ihesus Crist, ain sun gottes des himelischen vatters, geboren uss der iunckfrowen Maria, ich lob dich … [44v] Min sel lob och gott, den hailigen gaist, des wircken des holigen fronlichnam Cristi … [45r] O hailiger gott, o starcker gott, o untotlicher gott, o du trüfeltikait, ain ewiges wesen on anfang und on end, ich bitt dich …. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 153, Anm. 946
  • [46r–47v]. leer
  • [48r–96v]. Cursus de passione domini. >Incipit cursus de passione domini<. Gracias tibi ago domine Ihesu Christe, cuius gracia sum id qui sum … Domine, labia mea aperies … >Invitatorium<. Christum captum et irrisum … >Psalmus<. Venite exultemus. >Ymnus<. In passione domini, qua datur salus homini … 51r >Ad laudes<. Deus in adiutorium etc. … [Reimoffizium AH 50 Nr. 382]. [Anschliessend, in Rot:] Walpurga + ora. [62v] >Ad matutinum. Antiphona<. Patris sapiencia veritas divina … [AH 30 Nr. 13]. [63v] Has horas canonicas cum devocione tibi Christe recolo … Domine Ihesu Christe … [64r] Gracias tibi ago domine Ihesu fili dei vivi, qui venisti pro redempcione mundi … Rogo te pye Ihesu Christe per omnes has miseraciones tuas ne me miserum famulum tuum N. deseras … [64v] Precor te piissime deus et domine Ihesu Christe propter illam eximiam caritatem qua humanum genus dilexisti … cum deifica caritate, cum mitissima anima … [65v] Quicumque hanc oracionem dixerit devote in honore passione domini habebit tres annos indulgenciarum et trina milia et ducentos xl dierum et xviii karzenas. O crux salve preciosa vera ferens gaudia … [AH 31 Nr. 83]. >Oracio<. Omnipotens sempiterne deus qui pro humani generis redempcione … 66r Tuam crucem adoro domine, tuam gloriosam recolo passionem, misere[re] mei … [66v] Per habitaculum corporis tui, salvator mundi, libera animam meam … [67v] >Oracio Bede prespiteri de septem verbis domini<. Domine Ihesu Christe qui septem verba die ultimo vite tue in cruce pendens dixisti … [Leroquais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 342]. [69r] Obsecro te domine per sanctam crucem tuam, ut delicta mea deleas … [69v] >De quinque vulneribus Christi<. Domine Ihesu Christe, per tua sanctissima vulnera et per illam angustiam qua passus es in monte oliveti … >De vulnere in latere Christi<. Obsecro te domine … [70r] Ave dextera manus Christi … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 124, Anm. 732]. [70v Ps.-Bernardus Claraevallensis, Rhythmica oratio ad unum quodlibet membrorum Christi patientis:] >Aspice crucem et dic<. Salve mundi salutare, salve Ihesu care … [PL 184, Sp. 1319–1324, teilweise gekürzt oder abweichend. RH 18073]; [Walther, Carmina 17126]. [75v] >Innocencius papa dat 4us vii annos et vii karenas ad faciem<. Salve sancta facies … [Leroguais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 349f. RH 18189]; [Walther, Carmina 17153]. [76r] >Oraciones de quinque vulneribus domini nostri Ihesu Christi. Primo de vulnere cordis<. Ave fons paradisi a quo quatuor divisi dulces fluunt rivuli … [76v] >De vulnere dextre manus<. Salve vulnus dextre manus … [RH 33260]. [77v] >Incipiunt oraciones de passione domini nostri Ihesu Christi distincte per tria Pater noster et Ave Maria, cum adiunctis oracionibus … Nam quidam papa per hanc oracionem … a penis purgatorii esse liberatum<. … Oracio prima: Hanc oracionem offero tibi domine Ihesu Christe angustie tui sudoris et agonie … [3 Gebete mit Anweisungen]. [78v] Domine Ihesu Christe, rogo te per amaritudinem illam … Domine Ihesu Christe, apud me sis ut me defendas … [79r] Salve cunctis potestatibus tremendum caput … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 92, Anm. 543]. [79v] >Oracio<. Deus qui in universitate penarum inferni signis signatis nobis demonstrasti … [80r] O anima Christi, sanctifica me, sangwis Christi inebria me … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 91, Anm. 537]. [80v] Salve Ihesu floridissime, omnium amabilium amabilissime … transfigat me totum sagittis amoris … [81r] Salve rex fabricator, cui throni et dominaciones occurrunt … Salve Ihesu rex regum … Salve Ihesu laus angelorum et gloria sanctorum … [81v] >In sero<. Salve Ihesu cuius est ordo terre et plenitudo … [82r] >In cena<. O abissus omnis sapiencie, o dignitas preexcellentissima … [82v] Amator fortissime, o amice specialis et unice, gracias tibi ago pro fideli instruccione … >Ad completorium<. O meum securum refugium, o unice super omnia diligendus … [83r] Magne dei mitissime Ihesu … [84r] >Ad vesperas<. Gracias tibi ago … [88r] >Ad nonam<. Gracias tibi ago … [88v] >In parasceve<. O crucifixe amor meus … [91v] >In vigilia pasce<. O dilecte nostri triumphali glorificatus gloria, egredere de sepulchro … [92r] >In hora resurreccionis<. Exsurge splendor prime glorie … [93r] >In die resurreccionis<. Laudo, adoro, magnifico, glorifico et benedico te amantissime … [93v] Laudo, adoro etc. in illo ineffabili gaudio quod habuisti in resurreccione, quando beatissima humanitas tua glorificacionem suscepit … [94r] Ave sponse floride et delicate, super omnia cordi mei amande, candidus et roseus … [94v] Ave Ihesu sole clarior, candor lucis eterne … [95r] Ave Ihesu sponse imperialis, nullus tibi coequalis in mille milibus non reperitur … [95v] Salve Ihesu imperialis, patri consubstancialis, qui hodie ex nimia caritate et speciali fidelitate cum discipulis tuis convescens … [96r] Salve, salve gloria sanctorum et supra omnem modum ineffabiliter gaude, o decus angelorum, Ihesu dulcissime … [96v] >Ante crucem<. O dulcissime Ihesu Christe, qui ardentissimo amore tuo me miserum peccatorem in cruce amplexatus es …. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4). Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864. Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4)
  • [97r–v]. leer
  • [98r–107r]. Tagzeiten und Gebete zur Passion. >Zů der vesper zitt<. Ich erman dich, lieber herr Ihesus Crist, dines abend essen des dů de[t]st mit dinen iungern … und bitt dich, lieber herr Ihesus Crist, dz du hiut wellist naigen din barmherczikait zů mir … Amen. Ich erman dich und dancke dir, lieber herr Ihesus Cristus, als du din iunger an den abentessen spisest mit dim hailigen fronlichnam … – … [103r] >Zů der non zitt< … [104v] >Ze vesper zitt< … [105r] >Zů der complet zitt<. Ich ermane dich etc. als du zů der complet zitt in ain wiss tůch gew[u]nden und gelegt w[a]rd … [105v] >Zů der abfarung der helle<. Ich erman dich und dancke dir, lieber herr Ihesus Cristus, als din sele fůr zů der helle … >Von der urstände<. Ich erman dich etc. als du an dem dritten so recht frölich erstunds von dem tod … [106r] >Von der uffart<. Ich erman dich etc. als du an den xl. tag ze himel fůrest … [106v] >Von der sendung des hailigen gaists<. Ich erman dich etc. als du nach diner uffart an den x. tag dinen iungern santest den hailigen gaist … [107r] O menschait bloss, o marter gross …
  • [107v]. leer
  • [108r–148r]. Cursus de BMV. Hunc cursum edidit papa Iohannes xxiius de passione domini et de compassione beate virginis Marie (Nachtrag). >Incipit cursus de compassione beate virginis<. Mihi Ihesu bone presta devocionem, ut digne et laudabiliter valeam promere compassionem (Nachtrag). Reimoffizium: Sancta dei genetrix dulcis et decora, regem morti traditum pro nobis exora. [AH 24 Nr. 46, In 3. Nocturno (3)]. >Invitatorium<. Domine labia mea etc. Deus in adiutorium etc. Cum Maria virgine fervidi ploremus, in sepulchro positum regem adoremus. [AH 24 Nr. 45, Ad Matutinum]. >Psalmus<. Venite mares et femine … [AH 31 Nr. 158]. >Ymnus<. Imperatrix clemencie … [AH 4 Nr. 87 (8]). [110r] Te deum laudamus, qui carnem induisti … [AH 31 Nr. 42, nach 4. zusätzlich:] Qui nostros defectus in corpore tulisti. [110v] >Ad laudes<. Deus in adiutorium … [111r] >Ymnus<. O gloriosa domina, que tulit cruciamina … [AH 4 Nr. 87 (1, 3, 5, 9)]. [111v (Prim), 113v (Sext) und 115r (Non)] >Ymnus<. Ihesu natus ex virgine, de mistico spiramine … [AH 4 Nr. 87 (6, 7, 9)]. [116v] (Vesper) Caste parentis viscera … [AH 12 Nr. 99 (2), Illum tractant crudeliter … [117v] (Complet) Qui iacuisti mortuus … [AH 50 Nr. 382, Ad Completorium (1, 2)]. [118v] >Ad matutinam<. Hora matutina Marie nunciatur, quod a Iudeis perfidis Christus captivatur … Intercede pro nobis quesumus … >Ad primam<. Hora prima Maria sequitur suum natum, singulariter lacrimis perfusa ad Pylatum … [AH 30 Nr. 46 (1–7, Strophen 2, 6 und 7 wie S. 105f.)]. [120v] Stabat mater … AH 54 Nr. 201 (1–5, 7–20)], [121v] Omnes crucem peramantes atque illam adorantes … vgl. AH 15 Nr. 57 (53, Zeile 4 – 54)]. [121v] >De septem tristiciis beate Marie virginis<. Ave Maria, mater Christi pia, celestis imperatrix … [Wilmart, Auteurs spirituels, S. 531–536]. [RH 1881]. [127v] >De septem gaudiis beate Marie virginis<. Gaude Maria, mater pia, dives in deliciis … [Walther, Carmina 7051]. [132v leer]. [133r] >De quinque tristiciis beate Marie virginis<. Maria dulcis miseros … [AH 31 Nr. 165]. [133v] >Antiphona<. Ave Maria etc. Precamur te per has quinque tristicias … >De duodecim gaudiis beate Marie virginis<. Salve mater graciosa, iam in celis gaudiosa … [RH 18023]. [135r] Gaude Maria dignissimum divinitatis habitaculum, fac queso per corpus et sangwinem dilecti filii tui nos spiritus sancti purum esse receptaculum … Salve speculum purissime claritatis … [136r] Gaude virgo imperialis … [136v] Gaude victoriosi et eterni regis mater … [138r] Rogo te mater misericordie, o principissa hodierne leticie … [138v] Sanctissima et gloriosissima virgo Maria, ego indignus peccator tibi committo esse posse nosse vivere et valere meum, animam et corpus meum … [140r] >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus qui gloriose virginis matris Marie corpus et animam etc. O preclara stella maris, speculum divinitatis … ora pro me virgo pya … [140v] Sancta Maria mater domini nostri Ihesu Christi, in manus filii tui et tuos hodie et omni tempore commendo animam meam … In manus tuas, sancta Maria, commendo animam meam … [141r] Sancta Maria spes ad te confugiencium, per illud gaudium quo beatissima anima tua gavisa est … veni mihi in adiutorium … [141v] Sancta Maria veni mihi in adiutorium in ultima exitus mei hora de corpore … [142r] Virginum o virgo et pya domina sancta Maria, fac mecum misericordiam tuam in illa hora, quoniam lingwa mea pre morte durissima se movere non possit … Sanctissima domina mea et spes mea, consolacio mea Maria, ostende mihi faciem tuam priusquam anima mea resolvatur a corde meo … [142v] >De membris beatissime virginis Marie<. Ave aula dei prerogativa et celestis amenitatis rosa prelucida … [143v] In illo solemni Ave saluto omnia membra tua … Ave caput virginalis … Avete crines capitis … [145v] Sancta dei genetrix Maria mitissima … [146r] veni in adiutorium mei et dignare intercedere pro me peccatore … Ave Maria gracia plena … Ave cuius speciem rex celi et terre concupivit … [146v] >Letania<. Christe audi nos. Salvator mundi adiuva nos. Sancta dei genetrix, intercede pro me. Sancta virgo virginum, intercede pro me …. André Wilmart. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen Âge latin. – Paris, 1971. Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4)
  • [148v–150v]. leer
  • [151r–154v]. Gebet zu Maria. >Von dem liden unser lieben frowen Maria<. Sancta Maria, ain iunckfrow ob allen iunckfrowen, ain můter aller der barmmherczikait, ain můter aller miltikait … – … und allen den, die mir gůtes winschend, und och verlich uns ain selig zitt hie uff ertrich, und nach disem leben dz ewig leben. Amen. Schriften Johanns von Neumarkt / Joseph Klapper (Hrsg.). 4. Teil, Gebete des Hofkanzlers und des Prager Kulturkreises. - Berlin, 1935 (Vom Mittelalter zur Reformation ; 6), Nr. 98,1, S. 335–342. Ochsenbein, Peter. - Eine bisher unbekannte böhmische Handschrift mit Gebeten Johanns von Neumarkt. - In: Zeitschrift für deutsche Philologie 98 (1979), S. 102, Hs. erwähnt
  • [155r–157v]. leer
  • [158r–167v]. Cursus de sanctis. [Suffragia]. >De sancto Bernhardino<. Splendor pudicicie, zelator paupertatis … [AH 24 S. 7, mit Versikel, S. 8]. >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus cuius antiqua miracula eciam nostris seculis corruscare senciamus, dum meritis et intercessione beati Bernhardini confessoris tui atque egregii predicatoris a periculis et malis adiuvemur, concede propicius … [158v] O bone Ihesu, o dulcis Ihesu fili Marie virginis plenus misericordia et veritate, o dulcis Ihesu miserere mei secundum magnam misericordiam tuam … [159v] Quicumque hanc oracionem prescriptam omni die semel devote dixerit, creditur quod si fuerit in statu eterne dampnacionis, deus transferit illam penam in penam purgatoriii. >Quicumque hanc oracionem sequentem cottidie flexis genibus dixerit, non morietur sine confessione et penitencia et communione corporis Christi.< Ave ancilla sancte trinitatis, ave mater domini nostri Ihesu Christi in me sponsa spiritus sancti … [160v] >De sancto Iohanne ewangelista<. Sancte Iohannes ewangelista et dilecte amice Christi … >Antiphona<. Valde honorandus est … >Oracio<. Deus celique terre dominator, intercedente beato Iohanne apostolo tuo et ewangelista auxilium tuum mihi benignus impende … [161r] >De sancto Benedicto<. Obsecro te, beatissime Benedicte, dilecte dei, intercede hodie pro omni sancta congregacione … >Antiphona<. O celestis norma vite … [161v] >Oracio<. Omnipotens sempiterne deus, qui per gloriosa beati Benedicti abbatis exempla humilitatis triumphale nobis ostendisti iter, da queso … >De sancto Laurencio<. >Antiphona<. Levita Laurencius bonum opus … >Oracio<. Da nobis quesumus, omnipotens deus, viciorum nostrorum flammas extingwere, qui beato Laurencio tribuisti tormentorum suorum incendia superare per Christum. [162r] >De sancto Gregorio papa et doctore<. Sancte Gregori, dignus pontifex et amicus dei omnipotentis … >Antiphona<. O Gregori dulcissimum sancti spiritus organum … Deus qui anime famuli tui Gregorii eterne beatitudinis premia contulisti, concede … [162v] >De sancto Nycolao<. Ave sancte Nycolae, presul electe, ave pater Nycolae pudoris trium virginum redemptore piissime … >Antiphona<. O pastor eterne, o clemens et bone custos … >Oracio<. Deus qui beatum Nicolaum confessorem tuum atque pontificem innumeris decorasti miraculis, tribue … [163r] >De sancto Sebastiano<. >Antiphona<. O sancte Sebastiane … >Oracio<. Omnipresens sempiterne deus qui meritis sancti Sebastiani martiris tui quo[n]dam pestem generalem epidimie hominibus mortiferam revocasti, presta supplicibus tuis … [163v] >De sancto Onufrio heremita<. Hic vir despiciens mundum … Omnipotens mitissime deus, cuius [sic] beatus Onufrius septuaginta annos in vasta solitudinis fame et siti pylosus ut bestia servivit … [164r] te suppliciter exoramus … [164v] >De sancta Katarina<. Ave venerabilis virgo Katarina martir et regina, ave sponsa Christi vera, mitis et sincera, memor esto … [165r] >Oracio<. Deus qui dedisti legem Moysi in summitate montis Synai et in eo loco corpus beate Katarine virginis et martiris tue per sanctos angelos tuos mirabiliter collocasti, tribue quesumus … Nachträglich: Deus qui es corona virginum et martirum … perduc nos … [165v] >De sancta Scolastica<. Soror nobilis Benedicti, virgo Scolastica que Christum dilexisti mente sincera, miserere mei … >Oracio<. Familiam tuam quesumus domine beate virginis tue Scolastice meritis propicius respice … [166r] >De sancto Michahele<. Ora pro me, sancte Michahel archangele dei, ut non sinat deus ante finiri dies meos … [166v] Deus qui miro ordine angelorum ministeria hominumque dispensas, concede propicius … [Deshusses, Bd. 1, S. 280, Nr. 726]. >De proprio angelo<. Sancte angele dei, qui curam anime mee a deo accepisti, queso te propter deum … [167r] Deus cuius providencia humano generi supernorum civium presidia subministrat, concede propicius … [167v] >De sancto Cůnrado<. Deus qui largiflue beatitudinis consilio ecclesiam tuam beati Cůnradi confessoris tui atque pontificis preclare vite meritis decorasti et gloriosis miraculis, presta propicius …. Deshusses, Jean. - Le Sacrementaire Grégorien. Ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits. - Edition comparative. - 3 Bde. - Freiburg (Schweiz), 1971–1982
  • [168r–175v]. Cursus de aeterna sapientia. >Quicumque sapienciam eternam desiderat familiarem sibi sponsam habere, debet ei has horas cottidie devote legere<. Salutem mentis et corporis donet nobis Ihesus sapiencia patris. Amen. >Ad matutinum<. Domine labia etc. Deus in adiutorium etc. >Invitatorium<. Eterne sapiencie fontem adoremus … >Ymnus<. Ihesu dulcis memoria, dans vera cordis gaudia … – … >Benediccio<. Eterna sapiencia benedicat et custodiat corda et corpora nostra. Amen. Wilmart, André. - Le ‚Jubilus’ sur le nom de Jésus, dit de saint Bernard$. - In: Ephemerides liturgicae 57 (1943), S. 146–155, 187, 194 (I–III, 61; IX, V, XX, 61; XI, XVIII, 21; XV, XVI, XIX; XXI–XXIII, 61; XXIV–XXVI; XXXII, XXXIV, XIII; XL, XXXIX, XLI), Offizium (mit 3 Lektionen zur Matutin) entsprechend der Adaptation des Heinrich Suso, vgl. S. 99–102. Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4), 9541/42. Walther, Carmina 9837
  • [176r–183r]. Orationes ad sanctam trinitatem et ad corpus Christi. >De sancta trinitate<. O divine maiestatis excellencia summa trinitas et indivisa unitas, ad te confugit mea fragilitas … [176v] Sancta trinitas et vera unitas, omnipresens sempiterne deus, spes unica mundi, qui fecisti celum et terram, marem et omnia qui in eis sunt … in tua sacra et singulari custodia commendo spiritum meum, corpus et animam meam … 4 weitere Gebete, Initien im Register. 178v Ihesu Christe, verbum patris, qui carnem de carne matris homo factus induisti … mihi sis adiutor fortis … [AH 15 Nr. 129 (2)]. >De sacramento<. Ave verum corpus carum, munda meum cor amarum … [vgl. RH 1719]. [3 weitere Gebete, Initien im Register]. [181v] >Quicumque sequentem oracionem dixerit sub elevacione dominici corporis habebit tres annos indulgenciarum<. Ave verum corpus domini nostri Ihesu Christi, natum ex Maria virgine, vere passum et ymolatum … [182r] Corpus Christi ave, de sancta virgine natum … Sangwis Christi ave, celi sanctissime potus … >Sequitur oracio de corpore Christi post elevacionem<. In presencia corporis et sangwinis tui, domine Ihesu Christe, commendo tibi me famulum tuum … [183r] Anima Christi sanctifica me, corpus Christi salva me …. Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - 6 Bde. - Löwen/Brüssel, 1889-1921 (Subsidia hagiographica ; 4)
  • [183v]. leer
  • [184r–186r]. Cursus de sanctu spirito. >De sancto spiritu<. Amborum pneuma, sacrum esto mihi nunc lavacrum … [AH 15 Nr. 129 (3)]. Mitte tuum sanctum spiritum paraclitum de celis … [184v] >Cursus de sancto spiritu<. Deus in adiu[torium] etc. >Antiphona<. Veni sancte etc. Benedicam dominum in omni tempore … [185v] >Ymnus<. Veni creator spiritus … [AH 2 Nr. 132]
  • [186v]. leer
  • [187r–192r]. Orationes ad sanctam crucem et pro defunctis. >Oracio bona de sancta cruce<. Sanctifica me domine signaculo sancte crucis … [189r] >Benediccio bona deinde karacter Leonis pape qui missus erat regi Cyprie contra omnia pericula<. Pax domini nostri Ihesu Christi et virtus sacratissime passionis eius et signum sancte crucis … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 72, Anm. 392]. [189v] >Benediccio<. Benedicat me deus pater qui cuncta creavit ex nichile. Benedicat me dei filius qui hominem redemit sangwine suo … >Nota te ecclesiam ingrediente genibus flexis dicere et orare debes cum cordis affectu<. Ach domine Ihesu, confiteor et penitem me miserum contra te sepissime delinquisse et peccasse … [190v] >Iohannes papa xii [sic] concessit omnibus istas oraciones devote dicentibus tot dies indulgenciarum quod corpora sunt sepulta in Roma<. Avete omnes Christi fideles anime, quorum corpora hic et ubique requiescunt in terre pulvere …[Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 140]. [191v] >Pro in cymiterio quiescentibus<. Deus in cuius miseracione anime fidelium requiescunt, famulis et famulabus tuis omnibus hic et ubique in Christo quiescentibus da propicius veniam peccatorum …. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4). Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943
  • [192v]. leer
  • [193r–204r]. Cursus de communi sanctorum et de viduis. >Incipit cursus de omnibus sanctis<. Deus in adiutorium etc. >Antiphona<. In consilio etc. Confitebor tibi domine in toto corde meo … [194r] >Ymnus<. Criste redemptor omnium, conserva tuos famulos … [AH 51 Nr. 129]. [196v Engel, 197r Apostel, 198r Evangelisten, 198v Märtyrer, 200v Bekenner, 202v Jungfrauen]. [204r] >De viduis<. >Antiphona<. Inventa una bona margarita dedit omnia sua et comparavit eam … >Oracio<. Tuorum corda fidelium deus miserator illustra et beate [radiert und gestrichen: Elizabeth?] N. precibus gloriosis fac nos prospera mundi despicere …. Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952 , Bd. 2, S. 338, Nr. 1162
  • [204v–205r]. In dedicatione ecclesiae et altaris. >In dedicacione ecclesie<. >Antiphona<. Presta domine ut quisquis hoc templum beneficia petiturus ingreditur … >Oracio<. Deus qui nobis per singulos huius sancti templi tui consecracionis diem reparas … [Bruylants, Bd. 2, S. 107, Nr. 392; Deshusses, Bd. 1, S. 423, Nr. 1262]. >In dedicacione altaris<. >Antiphona<. Mane surgens Iacob … Omnipresens sempiterne deus, altare hoc nomini tuo dedicatum …[Bruylants, Bd. 2, S. 213, Nr. 755; Deshusses, Bd. 1, S. 305, Nr. 820]. Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952. Deshusses, Jean. - Le Sacrementaire Grégorien. Ses principales formes d’après les plus anciens manuscrits. - Edition comparative. - 3 Bde. - Freiburg (Schweiz), 1971–1982 $t
  • [205v–207r]. Orationes. >Dominus Iohannes papa 22 divinum cultum ampliare volens et fidelium mentes ad devocionem excitare … Hinc est quod xxx dies indulgenciarum a predecessore suo Urbano papa 4° concessas omnibus vere penitentibus … ratificavit et approbavit … [206r] Papa Bonifacius sextus … concessit atque confirmavit duo milia annorum indulgenciarum. Sequitur oracio<. Domine Ihesu Christe qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissima virgine Maria assumpsisti … [206v] >Dominus Iohannes papa 23 concessit fidelibus in Christo dicentibus hanc sequentem oracionem genibus flexis mille annos indulgenciarum peccatorum venalium et criminalium<. Anima Christi sanctifica me, corpus Christi gloriosissimum sana me … [207r] >Quicumque hanc dixerit oracionem sequentem devote et quocienscumque habebit tres annos indulgenciarum<. Domine Ihesu Christe, filius virginis Marie, da mihi te diligi, in te veraciter credere, me ipsum cognoscere … >Item in consilio Lugtunensi statutum et confirmatum est quod quicumque intuetur aram domini nostri Ihesu Christi habet a beato Petro tres annos, a beato papa Innocencius 4 annos … Item quicumque ter Ave Maria etc. cum tribus veniis de vespere dixerit habet 20 dies indulgenciarum. Amen<
  • [207v–208r]. Orationes. O Emanuel leo fortis qui sedes ad dexteram patris et ligas principem mortis … Domine Ihesu Criste qui pulcherrima facie tua omnia conspicis, respice in me miserum … Domine deus pater piissime, destrue et eradica quicquit in me subplantare nititur inimicus … [208r] De mane: Graciam tibi ago, domine sancte pater … qui me miserum peccatorem in hac nocte per tuam misericordiam dignatus es custodire … Ante missa dicenda est hec oraciuncula: O bone Ihesu Criste, illumina et sanctifica vas tuum, domine … Deus qui inspirator es tocius boni …
  • [208v–212r]. Orationes ad Mariam et ad Christum. >Sequitur nunc devota oracio, et est dicenda ad honorem beatissime et perpetue virginis Marie. Amen<. [209r] Ave mundi spes Maria, ave mitis, ave pia, ave plena gracia, tuo vultu nos saucia. Ave mater sponsa Cristi, nam tu sola meruisti … [211r] >De beata virgine Maria<. O intemerata et in eternum benedicta specialis et incomparabilis virgo dei genetrix Maria … – … pia in omnibus adiutrix. Amen. Amen.. André Wilmart. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen Âge latin. – Paris, 1971, S. 488. Cottier, Jean-François. - Anima mea. Prières privées et textes de dévotion au Moyen Age latin, Turnhout 2001, S. 204]. >Ista oracio valet propter inimicos<. O Ihesu Christe rex glorie, qui es auctor pacis et amator caritatis, cui servire regnare est … [212r] Ave regina celorum, ave domina angelorum, salve radix sancta, per quam mundo lux est orta ...
  • [212v–215v]. leer
  • [216r–221r]. Orationes. >Item oracio debita virgine distincta per tria Ave Maria et per tria principalia gaudia ipsius virginis pro bona vita et bona fine obtinendo<. >Ymnus<. Maria mater gracie, mater etc. Et flecte genua et dic: Ave etc. >Oracio<. O dulcissima dei genetrix virgo Maria, flexis genibus istud Ave etc. offero pietate tue, et rogo te … [216v] O dulcissima virgo Maria, cum flexis genibus istud Ave Maria offero tue pyetati, et rogo te … [217r] >Celestinus papa dedit CC dies indulgenciarum<. Deprecor te sancta Maria, mater dei pietate plenissima, summi regis filia, mater gloriosissima … [217v] >Hanc oracionem quicumque semel in die, sicut ipse sanctus Gregorius dixit, quod nec malus homo nec dyabolus in nulla causa ei nocere poterit, et infernus numquam animam eius recipiet, si in ipsa die de hoc seculo migraverit<. Domine exaudi oracionem meam, quia iam cognosco diem exitus … [220r] >Oracio seu meditacio de quinque vulneribus Christi quam composuit Benedictus xii dans omnibus confessis … tot dies indulgenciarum quot fuerunt vulnera in corpore Christi<. Ave caput inclinatum …. AH 31 Nr. 68 (3, 4 [7–12], 5 [1–5], 6 [1–6], 7 [1–6], 8), anschliessend: Sensus nostri vos ignorant, suspiriis corda orant, egri salutem implorant propria suffragia …
  • [221r–v]. Oratio Gregorii I papae. >Sanctus Gregorius dum summus pontifex esset et missam celebraret … concessit … viginti octo milia anni et dies triginta sex indulgencie<. O domine Ihesu Christe, adoro te in cruce pendentem … – … adoro te in sepulchro positum … ut tua mors sit vita mea. Amen.. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943, Bd. 2, S. 346. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 72, Anm. 395; S. 80, Anm. 460
  • [222r]. Orationes ad Mariam. Sancta Maria mater domini nostri Ihesu Christi, tibi commendo hodie corpus et animam meam et omnes sensus corporis mei … >Alia<. Sancta Maria virgo virginum, mater et filia regis regum, omne tuum nobis impende solacium …
  • [222v–224r]. Orationes. >Nota, quicumque hoc sacratissima signa passionis domini nostri Ihesu Christi cottidie devote inspexit … Preterea dominus Innocencius quartus in tercio anno sui pontificatus dictas indulgencias confirmavit cum addiccione … quadraginta dies indulgenciarum fidelibus et devotis ad remissionem peccatorum<. Mundi creator et redemptor Ihesu Christe qui ad passionem iturus, a patre missus, non pro tua necessitate … [223r] >Innocencius dedit ccc dies indulgenciarum<. Avete omnes fideles anime quorum corpora hic et usque in Christo requiescunt in pulvere … [223v] >Dominus apostolicus Benedictus xii dedit trecentos dies indulgenciarum omnibus hanc oracionem dicentibus<. Benedicat me imperialis maiestas, protegat me regalis divinitas …. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943, Bd. 2, S. 68. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4), S. 86, Anm. 507. S. 124, Anm. 738 (vgl. jedoch S. 128 zum Ablass, der in dieser Hs. für das vorangehende Gebet gilt). >Oracio ad idem<. Ave Ihesu Christe, fons misericordie, sol iusticie, flos gracie …
  • [224v–227r]. Orationes. >Ista oracio in fine cuiuslibet oracionis dicenda est et valde bona est<. Acceptabilis sit nomini tuo domine mee hec humilitatis devota oracio … [225r] >Quocienscumque aliquis integrum psalterium vel aliquos psalmos oraverit … dicat hanc oracionem in nomine Ihesu Christi et beatissime virginis Marie<. Suscipe sancta trinitas et indivisa unitas hanc oblacionem psalmorum quam ego indignus peccator decantavi … [Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 315]. [226v] Gegrüst syest du Maria, diesi stund vil in dines vatters herczen grund, der hailig gaist tet dier den fund, der engel Gabriel tet dier das kund … >De Ihesu Christo<. Ave nate pie fili virginis Marie … [227r] Virgo o virginum Maria, rogo per deum te patrem cuius virtus te obumbravit …. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943
  • [227v–233r]. Orationes. >Quicumque fidelis hanc oracionem dixerit cottidie 300 dies indulgenciarum obtinebit … cottidie legantis oracionem prescriptam et habebunt primum. Amen<. O clementissima domina et dulcissima virgo Maria, mater dei omni pietate plenissima … [Haimerl, Gebetbuchliteratur, S. 92, Anm. 553]. [230v] >Nota quod hec oracio scripta est in basilica beate Marie de populo Rome … octingentos annos et totidem carenas<. Ad sanctitatis tue pedes pulcherrima virgo Maria corde prostratus et corpore supplex exoro … [vgl. Leroquais, Livres d’heures, Bd. 2, S. 228]. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943. Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952 (Münchner theologische Studien ; I. Historische Abteilung ; 4)
  • [233r–238v]. Orationes. >De sancta trinitate<. Dominator domine qui es trinus et unus … [vgl. Leroquais, Livres d’heures, Bd. 1, S. 51]. [237v] >Benediccio bona<. Fiat mihi queso domine fides firma in corde, galea salutis in capite … [PL 101, Sp. 553]. [238r] >Quando aliquis inchoare aliquid vel operari voluit, dicat hanc oracionem de qua sunt ccc dies indul[genciarum]<. Benedicatur hora qua deus natus est et illa gloriosa virgo Maria … [238v] Sancta Maria piarum piissima, intercede pro nobis … Sancta dei genetrix que digna meruisti concipere …. Leroquais, Victor. - Les livres d’heures manuscrits de la Bibliothèque Nationale. - 2 Bde. - Paris, 1927 ; Supplément, Mâcon 1943. Patrologiae cursus completus, Series latina / Jacques-Paul Migne (Ed.). - 221 Bde. - Paris, 1844-1864
  • [239r–v]. Orationes [Nachträge]. >Pro bonis amicis vel pro se<. Deus qui caritatis dona per graciam sancti spiritus tuorum cordibus fidelium fudisti … [Bruylants, Bd. 2, S. 86, Nr. 312]. Omnium sanctorum tuorum intercessionibus quesumus domine gracia tua nos protegat et Cristianis omnibus viventibus atque defunctis … 239v Domine Ihesu Criste qui hora vespertina cenam ultimam cum discipulis tuis in cenaculo grandi strato fecisti …. Gleiches Initium: Freiburg, Franziskanerkloster, Cod. 144, 33v, Josef Leisibach, Die liturgischen Handschriften des Kantons Freiburg (Ohne Kantonsbibliothek), Freiburg 1977, S. 124. Darunter Federproben. Bruylants, Placide. - Les oraisons du missel romain. - 2 Bde. - Louvain, 1952
  • [240r–v]. leer

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Aufgrund der Wasserzeichen des Papiers ist die Hs. in die Mitte des 15. Jahrhunderts zu datieren. Bernhardin von Siena wurde 1451 kanonisiert, vgl. 158v
Auf dem vorderen Spiegelblatt Exlibris "Bibliothecae FF. Minorum S. Francisci Conv. Lucernae ad S. Mariam in Augia". 1r "Fratrum Minorum Conventus Sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh.
Akzession:
  • Eigentümer: ZHB Luzern Sondersammlung

Einband

Einband:
Restauriert 1993 von Katharina Mettler, Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern; unter Verwendung alter, ehemals himbeerroter Lederteile mit braunem Leder neu bezogene Holzdeckel, 15. Jh., neuer Lederrücken. Nach vorn greifende Kantenschliesse, der Riemen neu, die Metallteile restauriert. Neue, ungefärbte Kapitale. Spiegel- und Vorsatzblätter (I, 240) Papier, bei der Restaurierung hinzugefügt. In den Fälzen Pergamentfragmente einer neumierten Handschrift, 13. Jh., wohl eines Missale, sowie einer deutschen Urkunde, 15. Jh. Bl. 157 Rest eines Signakels aus Garn. Im vorderen Spiegel Exlibris des Franziskanerklosters Luzern (WEGMANN, Exlibris, Nr. 4534), ursprünglich direkt auf das Holz geklebt; Rücken ehemals mit braunem, schwarz gesprenkeltem Papier geflickt, Photographien im Restauriationsdossier. Titelschild: "Libellus praecatorius", 18. Jh.

Buchblock

Beschreibstoff:
Dreiberg, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 150086/87 (1449)
Lagen:
17 VI²⁰⁴ + (VI-1)²¹⁵ + 2 VI²³⁹, vor Bl. 209 ein Bl. herausgeschnitten. Die äusseren Doppelblätter jeder dritten (vierten) Lage Pergament: 1/12, 37/48, 73/84, 108/120, 157/168, 193/204 und 228/239; Bl. 193/204 ein Palimpsest, 13. Jh., lesbar (193v): ecce [constitui te] hodie super ge[ntes] (Ier 1,10). Bl. 239 oberer Rand weggeschnitten, auf der Versoseite im Falz Rest eines herausgeschnittenen beschriebenen Papierblatts angeklebt. Zahlreiche Blätter mit starkem Tintenfrass, bei der Restaurierung (siehe Einband) mit Japanpapier überklebt
Zählungen:
Durchgehende Zählung der Doppelblätter, lesbar 49 (96r), 64 (124r), 67 (133r), 73–75 (146r–148r), 86 (171r), 87 (172r), C10 (218r), Bl. 145/156 nicht gezählt. Lagenzählung, teilweise sichtbar: 11 (121r) – 19 (216r). Neuere Foliierung: I. 1–85. 85a. 86–118. 120–240

Ausstattung

Rubrizierungen:
Rubriziert, Überschriften rot oder in roten Rahmen, Vorgaben für den Rubrikator vereinzelt sichtbar, z. B. 70v–72r; 1–4zeilige rote Lombarden. Die von der zweiten Hand geschriebenen Teile nicht rubriziert, 1–2zeilige schwarze Lombarden
Initialen:
; 2–5zeilige schwarze Initialen mit Schaftaussparungen und Fleuronné, teilweise gelb getönt, 208v, 209r und 224v mit Fleuronnéstäben
Einrichtung:
Vertikale Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, Schriftraum 10–11 x 6–7, 19–24 Zeilen
Schrift:
Schleifenlose Bastarda von einer Hand; 207v–212r, 222r, 224v–227r und 233r–239r Bastarda mit Schleifen von einer anderen Hand, 208v, 209r und 211r Überschriften und Initium in vergrösserter Textualis
Zusätze:
Korrekturen der Schreiber, z. B. 50v, 98r, 151r, 216r; 170v Streichung; zeitgenössische Korrekturen 9r, 207v, Korrekturen und Ergänzungen 108r–118r. 9v Handweiser. 165r und 239r–v Nachträge, 15. Jh.

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 215-224
Literatur:
  • Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 161, Nr. 77
  • Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 59
  • Frey, Josef. - Stundenbücher der Zentralbibliothek Luzern. - In: Der Geschichtsfreund 148 (1995), S. 112.
Repertorien:
  • Analecta hymnica Bd. 2, Nr. 132
  • Analecta hymnica Bd. 4, Nr. 87 (1, 3, 5-9)
  • Analecta hymnica Bd. 12, Nr. 99 (2)
  • Analecta hymnica Bd. 15, Nr. 57
  • Analecta hymnica Bd. 15, Nr. 129 (2-3)
  • Analecta hymnica Bd. 24, Nr. 45
  • Analecta hymnica Bd. 24, Nr. 46
  • Analecta hymnica Bd. 30, Nr. 13
  • Analecta hymnica Bd. 30, Nr. 46 (1-7)
  • Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 42
  • Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 83
  • Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 158
  • Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 165
  • Analecta hymnica Bd. 31, Nr. 68 (3, 4[7-12], 5[1-5], 6[1-6], 7[1-6], 8)
  • Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 382
  • Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 129
  • Analecta hymnica Bd. 54, Nr. 201 (1-5, 7-20)
  • Analecta hymnica Bd. ..., Nr. …
  • Analecta hymnica Bd. 24, S. 7, 8
  • Walther, Carmina Nr. 7051
  • Walther, Carmina Nr. 9837
  • Walther, Carmina Nr. 17126
  • Walther, Carmina Nr. 17153

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; 2023; Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold; HAN-Katalogisierungsregeln; wiga
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170351575905501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000189887DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351575905501
  • (41SLSP_RZS)9914249445705505
Quelle: