Grammatica et rhetorica
Kurzformat
Grammatica et rhetorica / Boethius - um 1470-1480
1 Band (229 Blätter) : mit Buchschmuck/Illustration ; 21-21,5 x 15 cm - Papier
-
Basel, Universitätsbibliothek, UBH F VI 59
LEADER | 00000ntmaa22000007c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | 991170499815705501 | ||
005 | 20250218104310.0 | ||
008 | 091123q14701480xx 00| | lat d | ||
019 | |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen. |5 HAN/11.11.2020/bmt | ||
035 | |a (HAN)000117357DSV05 | ||
035 | |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170499815705501 | ||
035 | |a (41SLSP_UBS)9972428242105504 |9 (41SLSP_UBS)9972428242105504 | ||
040 | |a CH-001880-7 |b ger |e HAN-Katalogisierungsregeln | ||
046 | |a q |c 1470 |e 1480 | ||
245 | 0 | 0 | |a Grammatica et rhetorica |c Boethius |
264 | 0 | |c um 1470-1480 | |
300 | |a 1 Band (229 Blätter) |b mit Buchschmuck/Illustration |c 21-21,5 x 15 cm |e 1 Beilage | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
336 | |b sti |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
340 | |a Papier | ||
490 | 1 | |a Abteilung F VI |v 59 | |
506 | |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal | ||
510 | 3 | |a Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung | |
510 | 4 | |3 243v |a Koegler, Hans. - Einzelne Holz- und Metallschnitte des fünfzehnten Jahrhunderts aus der Universitätsbibliothek in Basel. - Strassburg, 1909, S. 9f. Nr. 4.5 | |
510 | 4 | |3 243v |a Schreiber, Wilhelm Ludwig. - Handbuch der Holz- und Metallschnitte des XV. Jahrhunderts, Bd. 4: Holzschnitte darstellend religiös-mystische Allegorien ... - Leipzig, 1927, Nr. 1904n, 1904o | |
510 | 4 | |a Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 560 | |
510 | 4 | |a Bursill-Hall, G. L. - A census of medieval grammatical manuscripts (Grammatica speculativa, Bd. 4). - Stuttgart, 1981, S. 30f. Nr. 19.37 | |
510 | 4 | |a Polak, Emil J. - Medieval and Renaissance letter treatises and form letters. A census of manuscripts ... of Western Europe ...(Davis Medieval Texts and Studies, vol. 9). - Leiden etc., 1994, S. 207 | |
510 | 4 | |a Smith, Lesley. - Codices Boethiani, a conspectus of manuscripts of the works of Boethius, Bd. 2. - London, 2001, S. 170f. Nr. 9 | |
525 | |a Hälfte der oberen Falzverstärkung zw. Bl. 154 u. 155, Fragment einer rubrizierten Pergamenthandschrift (Ps 8,2 resp. 8,9), 14. Jh., entnommen und gesondert verpackt im Januar 2010. | ||
541 | |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel | ||
546 | |a Latein | ||
561 | |a Aus der Kartause Basel: im vorderen Spiegel Titel mit alter Signatur "A roytt lxxxv" (gestrichen), von Jakob Louber Titel mit alter Signatur "A cxxi" und Besitzeintrag. Alte Signatur "A cxxi" im Kartäuserkatalog UB AR I 2, 11v verzeichnet. | ||
563 | |a Einband 15. Jh, dunkelbraunes Leder mit Streicheisenlinien und Einzelstempeln, darunter Maria (EBDB s023389), Rosette (S023379), Lilie (s023383) in der Einbandwerkstatt der Kartause (w002913) belegt; Rücken 1951 erneuert von Wilhelm Bitz; Schnitt gelb; bunte Ledersignakeln; eine Schliesse fehlt; auf dem Rücken altes Pergament-Titelschild; zu den hinten eingeklebten Einblattdrucken s. Inhaltsbeschreibung. | ||
583 | 0 | |b Verzeichnung=Description=Inventaire |c Jan. 2010 |i Titel, Jahr und Signatur nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung | |
583 | 0 | |b Verzeichnung=Description=Inventaire |c Nov. 2023 |i Minimalaufnahme nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung | |
583 | 1 | |b Verzeichnung=Description=Inventaire |c Jan. 2025 |i Normalaufnahme nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung, mit Ergänzungen |k Gonzalvez | |
583 | 1 | |b Digitalisierung=Digitization=Numérisation |c Nov. 2023 |i TIFF | |
583 | 1 | |a Erschliessungsniveau Normalniveau | |
596 | 0 | |b Verzicht auf Erstellung einer Lagenformel; sehr unregelmässige, tlw. nicht eindeutige Lagenstärke auch aufgrund der fehlenden Blätter (siehe Information zur alten Tintenfoliierung) |c Alte Tintenfoliierung: 1-57.60-66.72-77.97-114.[114a].115-137.139-156.156[a].157-203.203[a].204-243 | |
596 | 1 | |e Geschrieben in Cursiva in den 1470er Jahren von Heinrich Karst (de) Bacherach: sein Name 40v und 217r, Daten 13v (1477), 40v (1474), 51v (1474), 217r (1476), 223v (1478?). Kommentare und Glossen tlw. in kleinerer Schrift. | |
596 | 1 | |a Rubriziert |d Schriftraum: ca. 18 x 11 cm, Rand mit Tinte gezogen, ca. 36 Zeilen |3 1r-4r | |
596 | 1 | |a Rubriziert |d Schriftraum: 13-14,5 x 8 cm, Rand für Glossen, Text 21-23 Zeilen |3 4v-13v | |
596 | 1 | |a Rubriziert, am Anfang Titel auch grün, Lombarden grün und gelbbraun |b Auf 14r eine 4-zeilige farbige Initiale (C) |d Schriftraum: 16-17 x 10-10,5 cm, Rand mit Tinte gezogen, ca. 19-26 Zeilen (z.T. Raum für Interlinearglossen) |3 14r-35v | |
596 | 1 | |a Z.T. rubriziert, 43r auch grün oder gelbbraun |d Schriftraum: 17 x 10,5-11 cm, z.T. mit Tinte gezogen, ca. 46-51 Zeilen |3 36r-51v | |
596 | 1 | |a Rubriziert |d Schriftraum: 17 x 7,5-8 cm (Text), Rand mit Tinte gezogen, 23 Zeilen |3 52r-57v | |
596 | 1 | |a Rubriziert |d Schriftraum: 17,5 x 10 cm, 35-36 Zeilen |3 60r-77v | |
596 | 1 | |a Rubriziert |c Kreis mit den zwölf Winden (roh gezeichnete Köpfe), in den Ecken die vier Himmelsrichtungen, Elemente und Temperamente (Siehe Inhalt) |d Schriftraum: 16-17 x 8,5-9 cm, z.T. mit Tinte gezogen, 19-23 Zeilen |3 97r-124v | |
596 | 1 | |a Rubriziert |d Schriftraum: 16,5 x 9 cm (Text), Rand mit Tinte gezogen, 20 Zeilen |e 126r am Textanfang frühhumanistische Majuskeln |3 125r-217v | |
596 | 1 | |a Rote Titel |d Schriftraum: 17 x 9 cm, 31 Zeilen |3 218r-242r | |
596 | 1 | |c Kalender mit Adam und Eva; Ostertafel mit Engel und Evangelistensymbolen (Siehe Inhalt für mehr Informationen) |3 243v-Hinteres Spiegelblatt | |
596 | 3 | 0 | |a Vorderes Spiegelblatt |t Besitzeintrag, Titel und alte Signatur (siehe Einband) |
596 | 3 | 0 | |g 1r-4r |t Expositio de canone missae (pars) |i Te igitur clementissime pater... Igitur i. certe assertive sumptum vel exponitur pro ergo sumptum continuative ... - ... i. pronunciare seu orare pater noster qui es in celis. |
596 | 3 | 0 | |g 4v-10v |t Formula honatae vitae, cum glossis |r Ps. Seneca (Martinus Bracarensis) |i Quatuor virtutum species ... - ... deficientem puniat ignaviam. >Deo gracias<. |v Vgl. Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel: beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt, Bd. 1. - Basel: Universitätsbibliothek, 1960, S. 473 zu UB Basel, B V 17, 99va-102ra. |s Am Anfang sehr dichte Schulglossen. |
596 | 3 | 0 | |g 11r-13v |t De remediis fortuitorum (principio deficiente) |r Ps. Seneca |i >Senece oratoris nobilissimi liber de remediis fortune incipit foeliciter<. Sic ergo te forma ... - ... ista felicitas. >Finis 1477 vigilia laurenti<. |v Druck: Opera ed. F. Haase 3, Leipzit 1878, 444-457; beginnt mit dem letzten Satz von 1,3s |s Glossen wie beim vorangehenden Stück, aber nur 11r. Auf 13v Calendarium de mense martio et aprili secundum usum romanum (Tabelle mit den Zahlen der römischen Zeitrechnung); "Crisesi Agamemnonis ancilla fuit..." (Nota de ira Achillis) |
596 | 3 | 0 | |g 14r-35v |t Elegantiolae |r Augustinus Datus |i >Liber Ysagoycus augustini dati senensis oratoris primari ad Andream Cristofori<. Credimus iam dudum a plerisque viris ... - ... ad exercitacionem accomada. Vale. >Et sic est finis<. |v Druck: z.B. GW 8032. |
596 | 3 | 0 | |g 36r-40v |t Tractatus de nominibus latinis grammaticus |i Species nominum secundum pe. helie heberhei ... et moristas sunt multe quia aliquod nomen est proprioum, appellatiuum, subiectiuum, adiectiuum ... [28 Arten]. Notandum primo circa nomen proprium quod ipsum est quadruplex; primum nomen proprium est ... - ... ut mendax fallax qui conswevit mentiri fallere. Et hec de ista materia ad presens sufficiunt. Deo gracias. >Et sic est finis deo laus et gloria trinis per me Hynricum Bacherach 1474<. |s Die Liste der Wortarten am Anfang links; Petrus Helias ist ein Priscian-Kommentator. |
596 | 3 | 0 | |g 40v-41v |t Oratio in laudem quattuor magistrorum artium facta in studio Basiliensi, 1474 |i Concedite modo mihi pigerides sacre hoc coram amplissimo consessu [?] munera parnassi depromere elicionis ... - ... das honorem nostra camena. |s Im Text genannt Iohannes Onsorg de Fridberg, Burchardus Hessler (Hassler) de Turlach, Wilhelmus Zech de Buchen, Iodocus Witman, die alle 1474 in der via morderna zu Baccalaurei promoviert haben. |
596 | 3 | 0 | |g 42r-51v |t Tractatus de verbis impersonalibus, gerundiis et supinis |i Queritur utrum quilibet infinitiuus verbi personalis sit verbum personale vel inpersonale. Primo quod non sit verbum inpersonale probatur sic quia omne verbum inpersonale est active vel passive vocis ...; [43r] Queritur utrum gerundia sint verba vel nomina vel participia ...; ... - ... per -tus utrumque vocatur. Et hec [de] gerundiis et supinis et verbis impersonalibus dicta sufficiant. >Et sic est finis 1474<. |
596 | 3 | 0 | |g 52r-54r |t Tractatus metricus de prosodia, cum commento (frgm.) |r Albertus Nichtman |i [52r-v: versus] Ad quod doctrinas famulentur metra faciendas / ... - ... grammatice doctorum. [Walter, Init. carm. 430]. [52r-54r: commentum] Ex quo igitur ut pretactum est ars metrificandi sine cognicione quantitatis silbarum ... - ... alibi producitur ubique. Sed de ista vocali i sequitur ista regula in omni coniugacione. |
596 | 3 | 0 | |g 54v-57v |t Carmen 14: Versus de die iudicii 1-154 |r Beda Venerabilis |i Inter florigeras foecundi cespitis herbas / ... - .... gaudere beatis. >Venerabilis Bede prespiteri de extremo iudicio finitur foeliciter<. |v Schaller-Könsgen, Init. carm. 8207; Walther, Init. carm. 9456; Ch. 9021; Druck: ed. J. Fraipont, Corpus Christianorum, series latina 122, Turnhout 1955, S. 439-444. |
596 | 3 | 1 | |g 58r-59v |t fehlt |
596 | 3 | 0 | |g 60r-62v |t Ars grammatica, pars 1 |r Donatus |i Vox est aer ictus sensibilis ... - ... cola est comma i. membra et cesa. >Et hec de accentu donati maioris<. |
596 | 3 | 0 | |g 62v-66v |t Ars grammatica, pars 3 |r Donatus |i Barbarismus est una pars [oracionis] viviosa ... - ... vexit ad urbes. >Explicit barbarismus<. |v Druck: Grammatici latini ed. H. Keil 4, Leipzig 1864, S. 392-402. |
596 | 3 | 0 | |g 66v |t Versus de vitiis in metrificando occurentibus |i >Vicia metrificaturam vitancia hiis infra metris patent<. Sec viciis demptis versus exstat omnis bonus / ... - ... ne diptongus breviatur. |s Darunter in kleiner Schrift einige Erklärungen von grammatikalischen Fachausdrucken. |
596 | 3 | 1 | |g 67r-71v |t fehlt |
596 | 3 | 0 | |g 72r-76v |t De accentibus |r Ps. Priscianus |i >Prisciani liber de accentu<. Litera est nota elimenti ... - ... euax vel euax sive heu vel heu sive pape vel pape. In ultimo vel penultimo accentu non comprehendendus est. |v Druck: Grammatici latini ed. H. Keil 3, Leipzig 1859, S. 519-528. |
596 | 3 | 0 | |g 77r-v |t Etymologiae 1,27 de orthographia (fine deficiente) |r Isidorus |i Orthographia grece dicitur recta scriptura ... - ... y et z litteris sola nomina greca scribuntur. Nam cum iusticia //. |v Druck: PL 82, 101-104A. |
596 | 3 | 1 | |g 78r-96v |t fehlt |
596 | 3 | 0 | |g 97r-124r |t De disciplina scholarium |r Ps. Boethius |i Vestar novit intencio ... - ... Ultimo vero saporis inquinamenta veterioris permanebunt. >Foeliciter<. |v Druck: ed. O. Weiiers (Studien und Texte zur Geistesgeschichte des Mittelalters 12), Leiden 1976 (diese Hs. nicht genannt). |s Darunter in kleiner Schrift "Bernardus: O homo si te ipsum videres, tibi displiceres et mihi placeres. Quia te non vides mihi displices et tibi places. Veniet tempus in quo tibi et mihi displicebis. |
596 | 3 | 0 | |g 124v |t Rota ventorum |s Kreis mit den zwölf Winden (roh gezeichnete Köpfe), in den Ecken die vier Himmelsrichtungen, Elemente und Temperamente. |
596 | 3 | 0 | |g 125r-217r |t De consolatione philosophiae, cum glossis |r Boethius |i [125r-v: Glossae] >Sancti spiritus assit nobis gracia<. Notandum plenitudine oportet servire, Seneca epistola 8ua ...; Sciendum quare Boecius conscpriptis illum librum, quia Bo. vir eximius ... [Kommentar, in Glossen übergehend]. [126r-217r: Textus] >Metrum primum primi<. Carmina qui quondam studio florenti peregi ... - ... iudicis cuncta cernentis. Hic mea de prora in littus iactetur apertum. Anchora prona cadant ducencia vela faselum. >Manlii anicii severini Boecii viri consularis ordinarii patricii liber consolatus lbier philosophicici [!] anno a nativitate domini 1476 feria 2a ante penthecosten in gignasii studio Basilien. Per me Henricum Karst studentem eiusdem finit foeliciter<. [Druck: ed. L. Bieler, Corpus christianorum, series latina 94, Turnhout 1957.] |
596 | 3 | 1 | |g 217v |t leer |
596 | 3 | 0 | |g 218r-223v |t De trinitate libri 2 |r Boethius |i >Inicium Boecii de sancta trinitate hic summe<. Investigatam diutissime questionem quantum nostre mentis igniculum ... - ... vota subplebunt. A.M.S. Boecii V.C.C.N.O.O. ad A.m. Symachum V.c. et illic ex cum o.p. sec[...] liber de trinitate explicit amen. [Druck: PL 64, 1247-1256; The commentaries on Boethius by Gilbert of Poitiers ed N. M. Häring (Pontifical Institute of mediaeval studies, Studies and texts 13), Toronto 1966, S. 369-377.] [222v] M.S.B. viri clari et illustris ex communi eodem patri ad sanctum Iohannem dyconum ecclesie Rome dyconum uttum pter et filius et spiritus sanctus de divinitate substancialiter predicentur. Quero an pater et filius et spiritus sanctus de divinitate substancialiter predicentur. An alio quodam modo tuam quod indaginis arbitror esse sumendam ... - ... racionemque coniunge. Item eiusdem ab eundem communi [?] substancie in eo quod sunt bone sunt tamen non sicut substancialia bona. >Finit Boecii liber de sancta trinitate anno a creacione mundi 6677 in alma universtate Basiliensi 8 kalenda decembris per me Karst<. [Druck: PL, 1299-1302; ed. Häring a.O. 378f.] |
596 | 3 | 0 | |g 224r-226v |t Quomodo substantiae in eo quod sint bonae sint (de bonorum hebdomade) |r Boethius |i >Incipit liber Boecii in Ebdomatibus<. [P]ostulas ut ex ebdomadis nostris ... - ... unim quod aptatur argumentis. Quoniam vero huius et aliud. >Finis Boecii in Ebdomatibus<. [Rest von 224v leer]. [225r] >Liber Boecii de summo bono<. [E]a que sunt bona sunt ... - ... omnia ergo bona. [Druck: PL 64, 1311-1314; ed. Häring 380-384]. |
596 | 3 | 0 | |g 226v-228r |t De unitate et uno |r Boethius |i >Incipit Boecii liber de unitate et uno<. [U]nitas est qua unaqueque res una dicitur ... - ... et est illud quod est unum. |v Druck: PL 63, 1075-1078. |
596 | 3 | 0 | |g 228v-242r |t De fide catholica necnon liber contra Eutychen et Nestorium in unum redacti |r Boethius |i >Boecius de duabus naturis<. Cristiane fidei novi ac veteris testamenti pandit auctoritas ... - ... vel prout unicuique benen visum est subsistit nunc et regitur ... [Druck: PL 64, 1333-1338B]. [232r] ...vel ceteris amplius afferebam ymo vera [recte: -o] aliquid minus. Nam de re proposita ... - ... bonorum causa perscibimus. [Druck: PL 64, 133b-1354; ed. Häring a.O. 384,20-1400] |
596 | 3 | 1 | |g 242v-243r |t leer |
596 | 3 | 0 | |g 243v-Hinteres Spiegelblatt |t Kalender mit Adam und Eva; Ostertafel mit Engel und Evangelistensymbolen (1466-1484) |i Xylographische Blätter (Reiberdrucke) bräunlich gedruckt und grob rubriziert; das 2. Blatt mit drehbarer Scheibe (Druck grau, neben Rubrum gelbe Farbe). |v H. Koegler, Einzelne Holz- und Metallschnitte des fünfzehnten Jahrhunderts aus der Universitätsbilbiothek Basel (Einblattdrucke des 15. Jh.), Strassburg 1909, Nr. 4.5. mit Tafeln 4.5; W.H. Schreiber, Handbuch der Holz- und Metallschnitte des 15. Jhs 4, Leipzig 1927, 69 Nr. 1904n und ob. |
655 | 7 | |a Handschrift |2 gnd-content | |
690 | |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A cxxi (alt) |e A cxxi (alt) |2 han-A5 | ||
690 | |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel. Signatur: A roytt lxxxv(alt) |e A cxxi (alt) |2 han-A5 | ||
690 | |a Walther, Carmina Nr. 430 | ||
690 | |a Schaller/Könsgen, Initia Nr. 8207 | ||
700 | 1 | |a Bitz, Wilhelm |d 1880-1963 |0 (DE-588)1103502840 |4 bnd | |
700 | 1 | |a Louber, Jakob |d 1440-1513 |0 (DE-588)1024501442 |4 ann | |
700 | 1 | |a Henricus Karst |c de Bacherach |d -1494 |0 (DE-588)1089914113 |4 scr | |
700 | 1 | |a Seneca, Lucius Annaeus |c Philosophus |d -65 |0 (DE-588)118613200 |4 aut | |
700 | 1 | |a Martin |c von Braga, Bischof |d 515-580 |0 (DE-588)118731300 |4 aut | |
700 | 1 | |a Boethius, Anicius Manlius Severinus |d 480-524 |0 (DE-588)11851282X |4 aut | |
700 | 0 | |a Augustinus |c Dati |d 1420-1478 |0 (DE-588)100849660 |4 aut | |
700 | 1 | |a Albertus |c de Lippia |0 (DE-588)1013371119 |4 aut | |
700 | 0 | |a Beda |c Heiliger |d 672-735 |0 (DE-588)118508237 |4 aut | |
700 | 0 | |a Donatus, Aelius |d ca. 4. Jh. |0 (DE-588)118526715 |4 aut | |
700 | 0 | |a Priscianus |d ca. 5./6. Jh. |t De accentibus |0 (DE-588)7737270-0 |4 aut | |
700 | 0 | |a Isidor |c Sevilla, Erzbischof, Heiliger |d 560-636 |0 (DE-588)118555995 |4 aut | |
710 | 2 | |a Kloster St. Margarethental |0 (DE-588)4682346-3 |e Früherer Eigentümer |4 fmo | |
830 | 0 | |a Abteilung F VI |v 59 |w (HAN)000109608DSV05 | |
852 | 4 | |b A100 |c 102HSS |j UBH F VI 59 |9 (41SLSP_UBS)9972428242105504 | |
856 | 4 | 2 | |u http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/kataloge/mscr/mscr_f/BAU_5_000117357_cat.pdf |z Beschreibung (1.4 MB) |
900 | |f HANcollect_this handschrift | ||
900 | |a HANunikat | ||
910 | |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. | ||
949 | |c 102HSS |p 12 |j UBH F VI 59 |b A100 |9 (41SLSP_UBS)9972428242105504 | ||
986 | |a (41SLSP_UBS)9972428242105504 |9 (41SLSP_UBS)9972428242105504 |
Basisinformationen
Signatur:
-
Basel, Universitätsbibliothek, UBH F VI 59
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Grammatica et rhetorica / Boethius
Entstehungsangaben:
um 1470-1480
Entstehungszeit (normiert):
1470 - 1480
Physische Beschreibung:
-
1 Band (229 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration; 21-21,5 x 15 cm + 1 Beilage
Physische Beschaffenheit:
-
Papier
Serie:
Abteilung F VI; 59
Hierarchie/Kontext
Ihre Suche erzielte keine Treffer.
Ihr Suche ergab zuviele Treffer, um die gesamte Hierarchie anzeigen zu können. Es werden nur the ersten 100 Treffer angezeigt. Für eine vollständige Suche klicken Sie hier.
Wird geladen...
Inhalt und innere Ordnung
Inhalt:
-
Vorderes Spiegelblatt. Besitzeintrag, Titel und alte Signatur (siehe Einband)
-
[1r-4r]. Expositio de canone missae (pars). Te igitur clementissime pater... Igitur i. certe assertive sumptum vel exponitur pro ergo sumptum continuative ... - ... i. pronunciare seu orare pater noster qui es in celis.
-
[4v-10v]. Formula honatae vitae, cum glossis. Ps. Seneca (Martinus Bracarensis). Quatuor virtutum species ... - ... deficientem puniat ignaviam. >Deo gracias<.. Vgl. Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel: beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt, Bd. 1. - Basel: Universitätsbibliothek, 1960, S. 473 zu UB Basel, B V 17, 99va-102ra.. Am Anfang sehr dichte Schulglossen.
-
[11r-13v]. De remediis fortuitorum (principio deficiente). Ps. Seneca. >Senece oratoris nobilissimi liber de remediis fortune incipit foeliciter<. Sic ergo te forma ... - ... ista felicitas. >Finis 1477 vigilia laurenti<.. Druck: Opera ed. F. Haase 3, Leipzit 1878, 444-457; beginnt mit dem letzten Satz von 1,3s. Glossen wie beim vorangehenden Stück, aber nur 11r. Auf 13v Calendarium de mense martio et aprili secundum usum romanum (Tabelle mit den Zahlen der römischen Zeitrechnung); "Crisesi Agamemnonis ancilla fuit..." (Nota de ira Achillis)
-
[14r-35v]. Elegantiolae. Augustinus Datus. >Liber Ysagoycus augustini dati senensis oratoris primari ad Andream Cristofori<. Credimus iam dudum a plerisque viris ... - ... ad exercitacionem accomada. Vale. >Et sic est finis<.. Druck: z.B. GW 8032.
-
[36r-40v]. Tractatus de nominibus latinis grammaticus. Species nominum secundum pe. helie heberhei ... et moristas sunt multe quia aliquod nomen est proprioum, appellatiuum, subiectiuum, adiectiuum ... [28 Arten]. Notandum primo circa nomen proprium quod ipsum est quadruplex; primum nomen proprium est ... - ... ut mendax fallax qui conswevit mentiri fallere. Et hec de ista materia ad presens sufficiunt. Deo gracias. >Et sic est finis deo laus et gloria trinis per me Hynricum Bacherach 1474<.. Die Liste der Wortarten am Anfang links; Petrus Helias ist ein Priscian-Kommentator.
-
[40v-41v]. Oratio in laudem quattuor magistrorum artium facta in studio Basiliensi, 1474. Concedite modo mihi pigerides sacre hoc coram amplissimo consessu [?] munera parnassi depromere elicionis ... - ... das honorem nostra camena.. Im Text genannt Iohannes Onsorg de Fridberg, Burchardus Hessler (Hassler) de Turlach, Wilhelmus Zech de Buchen, Iodocus Witman, die alle 1474 in der via morderna zu Baccalaurei promoviert haben.
-
[42r-51v]. Tractatus de verbis impersonalibus, gerundiis et supinis. Queritur utrum quilibet infinitiuus verbi personalis sit verbum personale vel inpersonale. Primo quod non sit verbum inpersonale probatur sic quia omne verbum inpersonale est active vel passive vocis ...; [43r] Queritur utrum gerundia sint verba vel nomina vel participia ...; ... - ... per -tus utrumque vocatur. Et hec [de] gerundiis et supinis et verbis impersonalibus dicta sufficiant. >Et sic est finis 1474<.
-
[52r-54r]. Tractatus metricus de prosodia, cum commento (frgm.). Albertus Nichtman. [52r-v: versus] Ad quod doctrinas famulentur metra faciendas / ... - ... grammatice doctorum. [Walter, Init. carm. 430]. [52r-54r: commentum] Ex quo igitur ut pretactum est ars metrificandi sine cognicione quantitatis silbarum ... - ... alibi producitur ubique. Sed de ista vocali i sequitur ista regula in omni coniugacione.
-
[54v-57v]. Carmen 14: Versus de die iudicii 1-154. Beda Venerabilis. Inter florigeras foecundi cespitis herbas / ... - .... gaudere beatis. >Venerabilis Bede prespiteri de extremo iudicio finitur foeliciter<.. Schaller-Könsgen, Init. carm. 8207; Walther, Init. carm. 9456; Ch. 9021; Druck: ed. J. Fraipont, Corpus Christianorum, series latina 122, Turnhout 1955, S. 439-444.
-
[58r-59v]. fehlt
-
[60r-62v]. Ars grammatica, pars 1. Donatus. Vox est aer ictus sensibilis ... - ... cola est comma i. membra et cesa. >Et hec de accentu donati maioris<.
-
[62v-66v]. Ars grammatica, pars 3. Donatus. Barbarismus est una pars [oracionis] viviosa ... - ... vexit ad urbes. >Explicit barbarismus<.. Druck: Grammatici latini ed. H. Keil 4, Leipzig 1864, S. 392-402.
-
[66v]. Versus de vitiis in metrificando occurentibus. >Vicia metrificaturam vitancia hiis infra metris patent<. Sec viciis demptis versus exstat omnis bonus / ... - ... ne diptongus breviatur.. Darunter in kleiner Schrift einige Erklärungen von grammatikalischen Fachausdrucken.
-
[67r-71v]. fehlt
-
[72r-76v]. De accentibus. Ps. Priscianus. >Prisciani liber de accentu<. Litera est nota elimenti ... - ... euax vel euax sive heu vel heu sive pape vel pape. In ultimo vel penultimo accentu non comprehendendus est.. Druck: Grammatici latini ed. H. Keil 3, Leipzig 1859, S. 519-528.
-
[77r-v]. Etymologiae 1,27 de orthographia (fine deficiente). Isidorus. Orthographia grece dicitur recta scriptura ... - ... y et z litteris sola nomina greca scribuntur. Nam cum iusticia //.. Druck: PL 82, 101-104A.
-
[78r-96v]. fehlt
-
[97r-124r]. De disciplina scholarium. Ps. Boethius. Vestar novit intencio ... - ... Ultimo vero saporis inquinamenta veterioris permanebunt. >Foeliciter<.. Druck: ed. O. Weiiers (Studien und Texte zur Geistesgeschichte des Mittelalters 12), Leiden 1976 (diese Hs. nicht genannt).. Darunter in kleiner Schrift "Bernardus: O homo si te ipsum videres, tibi displiceres et mihi placeres. Quia te non vides mihi displices et tibi places. Veniet tempus in quo tibi et mihi displicebis.
-
[124v]. Rota ventorum. Kreis mit den zwölf Winden (roh gezeichnete Köpfe), in den Ecken die vier Himmelsrichtungen, Elemente und Temperamente.
-
[125r-217r]. De consolatione philosophiae, cum glossis. Boethius. [125r-v: Glossae] >Sancti spiritus assit nobis gracia<. Notandum plenitudine oportet servire, Seneca epistola 8ua ...; Sciendum quare Boecius conscpriptis illum librum, quia Bo. vir eximius ... [Kommentar, in Glossen übergehend]. [126r-217r: Textus] >Metrum primum primi<. Carmina qui quondam studio florenti peregi ... - ... iudicis cuncta cernentis. Hic mea de prora in littus iactetur apertum. Anchora prona cadant ducencia vela faselum. >Manlii anicii severini Boecii viri consularis ordinarii patricii liber consolatus lbier philosophicici [!] anno a nativitate domini 1476 feria 2a ante penthecosten in gignasii studio Basilien. Per me Henricum Karst studentem eiusdem finit foeliciter<. [Druck: ed. L. Bieler, Corpus christianorum, series latina 94, Turnhout 1957.]
-
[217v]. leer
-
[218r-223v]. De trinitate libri 2. Boethius. >Inicium Boecii de sancta trinitate hic summe<. Investigatam diutissime questionem quantum nostre mentis igniculum ... - ... vota subplebunt. A.M.S. Boecii V.C.C.N.O.O. ad A.m. Symachum V.c. et illic ex cum o.p. sec[...] liber de trinitate explicit amen. [Druck: PL 64, 1247-1256; The commentaries on Boethius by Gilbert of Poitiers ed N. M. Häring (Pontifical Institute of mediaeval studies, Studies and texts 13), Toronto 1966, S. 369-377.] [222v] M.S.B. viri clari et illustris ex communi eodem patri ad sanctum Iohannem dyconum ecclesie Rome dyconum uttum pter et filius et spiritus sanctus de divinitate substancialiter predicentur. Quero an pater et filius et spiritus sanctus de divinitate substancialiter predicentur. An alio quodam modo tuam quod indaginis arbitror esse sumendam ... - ... racionemque coniunge. Item eiusdem ab eundem communi [?] substancie in eo quod sunt bone sunt tamen non sicut substancialia bona. >Finit Boecii liber de sancta trinitate anno a creacione mundi 6677 in alma universtate Basiliensi 8 kalenda decembris per me Karst<. [Druck: PL, 1299-1302; ed. Häring a.O. 378f.]
-
[224r-226v]. Quomodo substantiae in eo quod sint bonae sint (de bonorum hebdomade). Boethius. >Incipit liber Boecii in Ebdomatibus<. [P]ostulas ut ex ebdomadis nostris ... - ... unim quod aptatur argumentis. Quoniam vero huius et aliud. >Finis Boecii in Ebdomatibus<. [Rest von 224v leer]. [225r] >Liber Boecii de summo bono<. [E]a que sunt bona sunt ... - ... omnia ergo bona. [Druck: PL 64, 1311-1314; ed. Häring 380-384].
-
[226v-228r]. De unitate et uno. Boethius. >Incipit Boecii liber de unitate et uno<. [U]nitas est qua unaqueque res una dicitur ... - ... et est illud quod est unum.. Druck: PL 63, 1075-1078.
-
[228v-242r]. De fide catholica necnon liber contra Eutychen et Nestorium in unum redacti. Boethius. >Boecius de duabus naturis<. Cristiane fidei novi ac veteris testamenti pandit auctoritas ... - ... vel prout unicuique benen visum est subsistit nunc et regitur ... [Druck: PL 64, 1333-1338B]. [232r] ...vel ceteris amplius afferebam ymo vera [recte: -o] aliquid minus. Nam de re proposita ... - ... bonorum causa perscibimus. [Druck: PL 64, 133b-1354; ed. Häring a.O. 384,20-1400]
-
[242v-243r]. leer
-
[243v-Hinteres Spiegelblatt]. Kalender mit Adam und Eva; Ostertafel mit Engel und Evangelistensymbolen (1466-1484). Xylographische Blätter (Reiberdrucke) bräunlich gedruckt und grob rubriziert; das 2. Blatt mit drehbarer Scheibe (Druck grau, neben Rubrum gelbe Farbe).. H. Koegler, Einzelne Holz- und Metallschnitte des fünfzehnten Jahrhunderts aus der Universitätsbilbiothek Basel (Einblattdrucke des 15. Jh.), Strassburg 1909, Nr. 4.5. mit Tafeln 4.5; W.H. Schreiber, Handbuch der Holz- und Metallschnitte des 15. Jhs 4, Leipzig 1927, 69 Nr. 1904n und ob.
Begleitmaterial:
Hälfte der oberen Falzverstärkung zw. Bl. 154 u. 155, Fragment einer rubrizierten Pergamenthandschrift (Ps 8,2 resp. 8,9), 14. Jh., entnommen und gesondert verpackt im Januar 2010.
Anmerkungen
Sprache, Schrift:
Latein
Geschichte
Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Aus der Kartause Basel: im vorderen Spiegel Titel mit alter Signatur "A roytt lxxxv" (gestrichen), von Jakob Louber Titel mit alter Signatur "A cxxi" und Besitzeintrag. Alte Signatur "A cxxi" im Kartäuserkatalog UB AR I 2, 11v verzeichnet.
Akzession:
-
Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A cxxi (alt); A cxxi (alt)
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel. Signatur: A roytt lxxxv(alt); A cxxi (alt)
Einband
Einband:
Einband 15. Jh, dunkelbraunes Leder mit Streicheisenlinien und Einzelstempeln, darunter Maria (EBDB s023389), Rosette (S023379), Lilie (s023383) in der Einbandwerkstatt der Kartause (w002913) belegt; Rücken 1951 erneuert von Wilhelm Bitz; Schnitt gelb; bunte Ledersignakeln; eine Schliesse fehlt; auf dem Rücken altes Pergament-Titelschild; zu den hinten eingeklebten Einblattdrucken s. Inhaltsbeschreibung.
Buchblock
Lagen:
Verzicht auf Erstellung einer Lagenformel; sehr unregelmässige, tlw. nicht eindeutige Lagenstärke auch aufgrund der fehlenden Blätter (siehe Information zur alten Tintenfoliierung)
Zählungen:
Alte Tintenfoliierung: 1-57.60-66.72-77.97-114.[114a].115-137.139-156.156[a].157-203.203[a].204-243
Ausstattung
Rubrizierungen:
1r-4r: Rubriziert
4v-13v: Rubriziert
14r-35v: Rubriziert, am Anfang Titel auch grün, Lombarden grün und gelbbraun
36r-51v: Z.T. rubriziert, 43r auch grün oder gelbbraun
52r-57v: Rubriziert
60r-77v: Rubriziert
97r-124v: Rubriziert
125r-217v: Rubriziert
218r-242r: Rote Titel
Initialen:
14r-35v: Auf 14r eine 4-zeilige farbige Initiale (C)
Miniaturen / Zeichnungen:
97r-124v: Kreis mit den zwölf Winden (roh gezeichnete Köpfe), in den Ecken die vier Himmelsrichtungen, Elemente und Temperamente (Siehe Inhalt)
243v-Hinteres Spiegelblatt: Kalender mit Adam und Eva; Ostertafel mit Engel und Evangelistensymbolen (Siehe Inhalt für mehr Informationen)
Einrichtung:
1r-4r: Schriftraum: ca. 18 x 11 cm, Rand mit Tinte gezogen, ca. 36 Zeilen
4v-13v: Schriftraum: 13-14,5 x 8 cm, Rand für Glossen, Text 21-23 Zeilen
14r-35v: Schriftraum: 16-17 x 10-10,5 cm, Rand mit Tinte gezogen, ca. 19-26 Zeilen (z.T. Raum für Interlinearglossen)
36r-51v: Schriftraum: 17 x 10,5-11 cm, z.T. mit Tinte gezogen, ca. 46-51 Zeilen
52r-57v: Schriftraum: 17 x 7,5-8 cm (Text), Rand mit Tinte gezogen, 23 Zeilen
60r-77v: Schriftraum: 17,5 x 10 cm, 35-36 Zeilen
97r-124v: Schriftraum: 16-17 x 8,5-9 cm, z.T. mit Tinte gezogen, 19-23 Zeilen
125r-217v: Schriftraum: 16,5 x 9 cm (Text), Rand mit Tinte gezogen, 20 Zeilen
218r-242r: Schriftraum: 17 x 9 cm, 31 Zeilen
Schrift:
Geschrieben in Cursiva in den 1470er Jahren von Heinrich Karst (de) Bacherach: sein Name 40v und 217r, Daten 13v (1477), 40v (1474), 51v (1474), 217r (1476), 223v (1478?). Kommentare und Glossen tlw. in kleinerer Schrift.
125r-217v: 126r am Textanfang frühhumanistische Majuskeln
Hinweise
Bibliographischer Nachweis:
-
Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung
-
243v Koegler, Hans. - Einzelne Holz- und Metallschnitte des fünfzehnten Jahrhunderts aus der Universitätsbibliothek in Basel. - Strassburg, 1909, S. 9f. Nr. 4.5
-
243v Schreiber, Wilhelm Ludwig. - Handbuch der Holz- und Metallschnitte des XV. Jahrhunderts, Bd. 4: Holzschnitte darstellend religiös-mystische Allegorien ... - Leipzig, 1927, Nr. 1904n, 1904o
-
Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 560
-
Bursill-Hall, G. L. - A census of medieval grammatical manuscripts (Grammatica speculativa, Bd. 4). - Stuttgart, 1981, S. 30f. Nr. 19.37
-
Polak, Emil J. - Medieval and Renaissance letter treatises and form letters. A census of manuscripts ... of Western Europe ...(Davis Medieval Texts and Studies, vol. 9). - Leiden etc., 1994, S. 207
-
Smith, Lesley. - Codices Boethiani, a conspectus of manuscripts of the works of Boethius, Bd. 2. - London, 2001, S. 170f. Nr. 9
Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen
Zugangsbestimmungen:
-
Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.
Bearbeitungsstand
Interne Bearbeitung:
-
Verzeichnung=Description=Inventaire; Jan. 2025; Normalaufnahme nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung, mit Ergänzungen; Gonzalvez
-
Digitalisierung=Digitization=Numérisation; Nov. 2023; TIFF
-
Erschliessungsniveau Normalniveau
Identifikatoren
Systemnummer:
991170499815705501
Andere Systemnummer:
-
(HAN)000117357DSV05
-
(EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170499815705501
-
(41SLSP_UBS)9972428242105504