Expositio hymnorum; Henricus de Frimaria; Sermones

Kurzformat

Expositio hymnorum; Henricus de Frimaria; Sermones / Buochs (?) , 1388-1389
1 Band (188 Blätter) : 29 × 21,5–22 cm - Papier
  • Beromünster, Stift, C 53 (ehemals: C 33 folio)

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170524276005501
005 20240312035457.0
008 171113m13881389sz 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000335059DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524276005501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972439356005504  |9 (41SLSP_UBS)9972439356005504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a m  |c 1388  |e 1389 
245 1 0 |a Expositio hymnorum; Henricus de Frimaria; Sermones 
264 0 |a Buochs (?)  |c 1388-1389 
300 |a 1 Band (188 Blätter)  |c 29 × 21,5–22 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
510 4 |a Kopp, Carl Alois: Die Stiftsbibliothek von Beromünster. Historisch-bibliographische Skizze. II. Die Manuskripte und ältesten Druckwerke, Luzern 1904, S. 11f. 
510 4 |a Bruckner, Albert: Scriptoria medii aevi Helvetica. Bd. 9, Schreibschulen der Diözese Konstanz. Stadt und Landschaft Luzern, Genf 1964, S. 20f. und 33 sowie Taf. 39 
510 4 |a Büchler-Mattmann, Helene: Das Stift Beromünster im Spätmittelalter, 1313–1500. Beiträge zur Sozial- und Kulturgeschichte, Beromünster 1976, S. 174 
510 4 |a Scarpatetti, Beat Matthias von (Hrsg.): Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550. Bd. 2, Dietikon-Zürich 1983, Nr. 99 
510 4 |a Kristeller, Paul Oskar: Iter Italicum, Bd. 5, Leiden 1990, S. 99 
546 |a Lateinisch 
561 |a Herkunft: Geschrieben zwischen 20. Februar 1388 und 8. oder 9. April 1389 von Johannes Eggli, Pfarrer in Buochs, siehe Schreibervermerke 14v, 43r und 176r. Bei dem letzten Datum stimmen der angegebene Wochentag und das Heiligenfest nicht überein. Von seiner Hand wohl auch 141v–149r der Handschrift C 8 quarto. 
561 |a Besitzer: 1r "Iste liber est ecclesie Beronensis", 15./16. Jh. Im Catalogus Bibliothecae Beronensis von 1763 als Classis Nona Nr. 24 verzeichnet, im Nachtrag dazu auf 51r ohne Nr., in den Antiquitates Beronenses von 1765 (ZHB Luzern, BB Ms 74), S. 690, als Nr. 19, im Catalogus librorum von 1826 als Nr. 18. Auf dem Spiegelblatt mit Filzstift und Kugelschreiber neuere Signatur "C 53". 
563 |a Mit himbeerrotem Leder überzogene Holzdeckel mit abgeschrägten Kanten, ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, vorne Spuren von quadratischen Riemenbefestigungen, Eisenstifte im Rückdeckel erhalten. Auf dem beiden ersten und letzten Blättern Rostflecken. Spiegelblätter Pergament, innerer Rand um die erste bzw. letzte Lage geschlagen. In den Fälzen Pergamentstreifen. Buchblock zu den Bünden hin abgefast. Im vorderen Spiegel Exlibris des Chorherrenstifts Beromünster (Wegmann, Agnes: Schweizer Exlibris bis zum Jahre 1900, Zürich 1933-1937, Nr. 619). Rückenschild: "Summa 10. Praeceptorum. No 18", entsprechend dem 1826 angelegten Catalogus librorum. 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Juni 2017  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Katalogisierung Projekt Beromünster  |k Führer/Mangold 
596 3 0 |g Spiegel vorne  |t Notanda, Versus  |i Nota. [Nox] principaliter dividitur in 4 partes. Prima dicitur crepusculum … Sic in peccato 4 gradus invenimus methaforice … [Anschliessend 12 Verse mit deutschen Interlinearglossen:] Ossito (gemon), sternuto (nisson), singulcio (iessen), nauseo (vnwillen), screto (snuten) … – … Scarrificor vel inungo, pastillo flebetomoque (lassen). [Walther, Hans: Initia carminum ac versuum medii aevi posterioris Latinorum, Göttingen 1959 (= Walter, Carmina), Nr. 13526]. Nux, oleum, nudumque caput, pomum quoque crudum, Vinum non paucum faciunt hominem fore raucum. [Dann:] Ad fontem cicius festinat currere cerwus, Ad largum merito tendit egenus homo. [Dann:] Ach, crucior corde … [2 Verse, Walther, Carmina 284. Dann:] Drensat olor, anser clingit, crocitat quoque corwus … [11 Verse, Walter, Carmina 4744: Eberhard von Béthune, Graecismus 19, 32–41]  |s Nachträge. 
596 3 0 |g 1ra–rb  |t Introductorium iuris  |r Hermannus de Schildis  |i Si quis desiderat studio iuris operam dare … – … noviter incipientibus studere sufficiant. [Anschliessend Schreibernotiz:] Anno Mº cccº lxxxviiiº in octava Johannis Baptiste  |s Nur der Modus legendi.  |v Zumkeller, Adolar: Schrifttum und Lehre des Hermann von Schildesche, Würzburg 1959, S. 89. 
596 3 0 |g 1va–2rb  |t Tabula  |i >Tabulacio Summe 10 preceptorum<. 14, Divina precepta sunt hylariter audienda propter 3a … – … 41, Tria sunt que puritatem mentis conservant [2rb leer]  |s Inhaltsverzeichnis zur Summa decem praeceptorum mit Blattangaben. 
596 3 0 |g 2va  |t Hymnus cum glossis  |i >Hymnus<. Inventor rutili dux bone luminis … – … Lignis ac facibus passimus aridis, quin //. [Scholien:] Nota, quod in igne inveniuntur plures proprietates, que deo methaforice possunt comparari …  |s Interlinearglossen und Scholien, unvollständig.  |v Analecta Hymnica, Bd. 50 Nr. 31, 1–3, 7, 9f., 4. 
596 3 0 |g 3ra–14vb  |t Expositio hymnorum  |i Super salutem et omnem pulchritudinem dilexi sapienciam et cetera. Hec proposicio scribitur in libro sapiencie, et licet in se sit lucida … [3va] >Exposicio ymni et primo exponitur primus versus etc. Conditor<. Iste liber prima sui divisione dividitur in tot partes, quod sunt ymni … – … tunc tenebatur pro lege. [14va Datierung:] Anno m° ccc° lxxxviii° in octava Johannis Baptiste  |s Fortlaufender Kommentar zu den Hymnen Analecta Hymnica, Bd. 51 Nr. 47; Bd. 50 Nr. 8 (2–7), 226 (8); Bd. 2 Nr. 20; Bd. 50 Nr. 53 (1–7); Bd. 12 Nr. 184 (6); Bd. 50 Nr. 26; Bd. 51 Nr. 123; Bd. 27 Nr. 1081 (4–6); Bd. 52 Nr. 2. Vgl. Mainz, Stadtbibliothek, Hs I 80, 1ra–23rb und München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 11475, 3r–56r. 
596 3 0 |g 14va–43ra  |t De decem preceptis  |r Henricus de Frimaria  |i >Incipit liber decem preceptorum<. [15ra] Audi Israhel … [Dt 4,1]. In verbis istis spiritus sanctus circa divina precepta tria facit … – … Quod vinum meritis gloriose virginis prestare dignetur eius filius benedictus, qui cum patre regnat in secula seculorum. Amen. [Anschliessend Schreibervermerk:] Explicit tractatus de decem preceptis finitus per manus Johannis dicti Eggli, incuratus in Buochs anno domini Mº cccº lxxxviiiº proxima feria 5. ante festum Mathie apostoli  |s 17va 1. Gebot; 20va 2. Gebot; 23ra 3. Gebot; 26ra 4. Gebot; 29ra 5. Gebot; 32ra 6. Gebot; 34ra 7. Gebot; 38ra 8. Gebot; 40ra 9. Gebot; 41rb 10. Gebot.  |v Guyot, Bertrand-G. / Sturlese, Loris (Hrsg.): Henricus de Frimaria. De decem preceptis, Pisa 2005, S. 3‒183, Hs. erwähnt S. XXIX.  |v Stegmüller, Friedrich: Repertorium biblicum medii aevi, Madrid 1950-1980, Nr. 3172. 
596 3 0 |g 43ra–43va  |t Notanda  |i Nota: Opera misericordie sunt xiiii, videlicet vii corporalia et vii spiritualia … [43rb] Sanctus Arsenius flectit genua coram scala Christi … 
596 3 0 |g 43vb–71va  |t Sermones dominicales Trianguli  |i >Sermo in adventu domini. Dominica prima<. [44ra] Pacientes estote … [Iac 5,8]. Karissimi, tempus quod hodie incipit omni sanctitate plenum est … [47v–49r am Rand nachgetragen:] >Sermo Heymonis<. Confitebor … [Mt 11,25]. Beatus Mattheus, qui hoc scribit evangelium, non dicit ad quid pertineat hec responsio … [71ra] >Dominica 24<. Est puer unus … [Io 6,9]. In verbis istis notare debemus quid puer, quid 5 panes significent …  |s 54 Predigten, Advent – 24. Sonntag nach Pfingsten. Initien im Register. 52rb Schneyer, Johannes Baptist: Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters für die Zeit von 1150-1350, Münster Westfalen 1969–1980 (= Schneyer), Bd. 8, S. 719, Nr. 31 mit anderem Schluss; 54va Nr. 37 mit anderem Schluss; 66ra Schneyer Bd. 9, S. 436, Nr. 101 mit anderem Schluss; 69vb S. 721, Nr. 70. 
596 3 0 |g 71va–162rb  |t Sermones  |i >Hic incipiunt aliqui sermones de sanctis seu festis<. Sermo de cena domini vel corpore Christi. [71vb] >De cena domini<. Ad eum veniemus … [Io 14,23]. Hiis verbis consolatur dominus discipulos suos … [Schneyer Bd. 9, S. 326, Nr. 68]  |s 81 Predigten, überwiegend für Heiligen- und Feiertage, darunter mindestens 15 Predigten Bertholds von Regensburg. Keine durchgehende Ordnung. Initien im Register. 
596 3 0 |t Sacra parentela  |i [72vb] >De generacione Anne et Ysmarie<. De generacione Anne et Ysmarie multe opiniones leguntur …  |s Eingeschaltete Genealogie der Heiligen Sippe. 
596 3 0 |t Sermones  |s 73ra Schneyer Bd. 4, S. 561, Nr. 155 (Peregrinus von Oppeln, mit anderem Schluss). 74rb 6 Predigten zu Kirchweih. 77rb Schneyer Bd. 2, S. 721, Nr. 20 (Honorius Augustodunensis); 79rb Schneyer Bd. 9, S. 47, Nr. 24; 81ra Schneyer Bd. 2, S. 151, Nr. 6 (Galfredus Babio, mit anderem Schluss). 
596 3 0 |t Compendium theologicae veritatis (Exzerpt)  |i [90rb] >Sermo de missa et eius prerogativis<. Prerogativas plurimas habet missa: Primo quia celebratur a ieiunis …  |s Exzerpt aus dem Compendium theologicae veritatis des Hugo Ripelin von Strassburg, Buch 6, Kap. 18.  |v Borgnet, Auguste (Hrsg.): B. Alberti Magni Opera omnia. Bd. 35, Paris, 1899, S. 217f. 
596 3 0 |t Sermones  |i [90vb] >Quare corpus Christi elevatur<. Corpus Christi multis de causis elevatur a sacerdote in missa: Prima causa est, quia graciam dei patris peccatis nostris offendimus … [Vgl. u. a. Basel, Universitätsbibliothek, B IX 32, 132rb]  |s 98va Schneyer Bd. 2, S. 488, Nr. 69 (Guilelmus de Malliaco, mit anderem Schluss); 99vb Schneyer Bd. 1, S. 482, Nr. 124. 
596 3 0 |t Sermones (Fortsetzung)  |i [102ra] >De penitencia sermo bonus<. Reddet deus mercedem …  |s Am Ende der Seite Text unterbrochen, unter der Spalte: "hic defficit". 103ra leer, 103rb Fortsetzung. 106vb Schneyer Bd. 9, S. 883, Nr. 142; 132rb Schneyer Bd. 4, S. 799, Nr. 234 (Petrus de S. Benedicto); 135rb Schneyer Bd. 2, S. 781, Nr. 350 (Hugo de S. Caro); 137rb Schneyer Bd. 1, S. 495, Nr. 277 mit anderem Schluss (Berthold von Regensburg). 
596 3 0 |t Auctoritates  |i [142rb] Timete dominum … [Ios 24,14]. Fili, accede ad servitutem dei … [Sir 2,1]. Multa bona habebis, si timueris dominum … [Tb 4,23]  |s Zusammenstellung von Auctoritates zur Gottesfurcht. 
596 3 0 |t Sermones  |s 143vb Schneyer Bd. 9, S. 355, Nr. 96; Bd. 3, S. 471, Nr. 42 mit anderem Schluss (Johannes de Forda); 148vb Schneyer Bd. 7, S. 487, Nr. 69; Bd. 1, S. 495, Nr. 279 mit anderem Schluss, S. 480, Nr. 99, Nr. 101 mit anderem Schluss, Nr. 103 mit anderem Schluss; S. 481, Nr. 106 mit anderem Schluss, Nr. 111 (Berthold von Regensburg); 155vb ähnl. Schneyer Bd. 1, S. 637, Nr. 674; 159ra Schneyer Bd. 1, S. 484, Nr. 150 (Berthold von Regensburg); Bd. 1, S. 767, Nr. 297 (Conradus Holtnicker). 
596 3 0 |g 162va–vb  |t Notanda de Sanctis  |i >Nota de Anna et beata virgine<. Anne 5 fuerunt: Prima mater Samuelis … >Versus<. Anna solet dici tres concepisse Marias … [Walther, Carmina 1060] >Nota de passione apostolorum<. Apostoli totum mundum circuierunt … – … Et anno 43 Marcus ewangelium edidit, et fames valida fuit 
596 3 0 |g 163ra–176rb  |t Sermones vel tractatuli  |i >Sermo de 12 signis amoris<. Signa servos dei … [Apc 7,3]. Sunt enim 12 signa amoris Christi, que quicumque habuerit, omnipotens fit … – … [176ra] nec alia adversitas potest nocere, si homo a peccato caverit ipso prestante … Amen. [Anschliessend Schreibervermerk:] Finitus est liber iste per me Iohannem Eggli, incuratum in Buochs, in die sancte Marie que dicitur Maria Egypciaca, hora quasi 6a. Et erat feria 5 diesque lucida ac clara sub anno domini M° ccc° lxxxix°  |s 13 Predigten bzw. kurze Abhandlungen zu Themen wie Jungfräulichkeit, Beichte, Vaterunser usw. Initien im Register. 
596 3 0 |g 176rb–177vb  |t Versus, Notandum  |i Anglorum regi scribit scola tota Salerni … [1 Vers, Walther, Carmina 1039, dann 6423, 2 Verse]. Nota per sompnum intelligitur peccatum … >De templis iterato consecrandis<. Ignis, adulterium, destructio mensa remota … [Walther, Carmina 8674, dann 16031]. Quinque dies venie lucraris, quando Marie … [2 Verse]. Missa, preces, dona, ieiunia, quatuor ista … [Walther, Carmina 11107]. Rex ad iudicium veniens hec dicet in ira … [3 Verse]. Si missam dicis post amplexus meretricis … [2 Verse]. [176va] Virgo dei vixit 60 tribus annis … [4 Verse, Walther, Carmina 20497; Patrologia Latina 81, Sp. 831]. Ora virgo pia pro nobis virgo Maria. Sexaginta quinque Christus paciebatur in se … [2 Verse. 177vb leer]  |s 7 ein- bis dreizeilige Merkverse. 
596 3 0 |g 177ra–181ra  |t Tabulae  |i >Nota contenta in hoc libro<. Primo exposiciones ymnorum. Secundo de 10 preceptis. Tercio sermones Trianguli, et hoc de tempore per totum annum. Quarto collaciones sanctorum cum insercione aliorum sermonum diversorum. [Anschliessend Inhaltsverzeichnis von 71vb‒176rb:] Sequitur tabulacio ex collacione sanctorum et primo sermonum. Primo sermo de cena domini, 70 … [177vb Inhaltsverzeichnis von 44ra‒71va, alphabetisch geordnet von A bis F:] >Tabulacio Trianguli<. Paciencia tria bona operatur in homine, 43 … [179rb Inhaltsverzeichnis von 71vb‒176rb, alphabetisch geordnet von A bis D:] >Tabulacio ex colleccione sanctorum ac eorum festorum<. Alique bestie in nocte turbantur, 72 … ‒ … De conversione a peccatis, 174. [Anschliessend Nachträge zur Tabula, dann:] Verte 3 folia et invenies tabulacionem plene 
596 3 0 |g 181rb  |t Versus  |i >Septem mortalia peccata<. Ut tibi sit vita semper s.a.l.i.g.i.a. vita [Walther, Carmina 19899]. >Decem precepta<. Solum crede deum nec vane iura per ipsum … [4 Verse,Walther, Carmina 18425]. >Quinque sensus<. Hos sensus rege, quos signat dictio v.a.g.o.t. >Septem sacramenta<. Sacramenta quidem sunt septem, scilicet ista, Unctio, crisma, thorus, contricio, fons, cibus, ordo. >Opera misericordie corporalia<. Vestio, cibo, poto, tectum do, visito, solvo [Walther, Carmina 20271]. >Opera misericordie spiritualia<. Oro, remitto, docens, ferio, fero, consulo, solos. >Circumstancie<. Aggravat ordo, locus, persona, sciencia, tempus, Etas, condicio, numerus, mora, copia, causa [Walther, Carmina 680]. >Septem dona spritus sancti<. Insere ti. cum. pi. sci. for. con., Spiritus in. sa. septem dona spiritus sancti  |s Nachtrag. 
596 3 0 |g 181va–vb  |t Hexaemeron  |r Honorius Augustodunensis  |i >Nota dicta Honorii de sex diebus, de quibus Genesis primo dicitur<. Quid Augustinus senciat de hiis sex diebus, quam brevissime studiosis dicemus … – … creatorem laudantes diligebant. Et divisit //  |s Nachtrag. Nur das vierte Kapitel, unvollständig.  |v Patrologia Latina 172, Sp. 260f.  |v Stegmüller, Friedrich: Repertorium biblicum medii aevi, Madrid 1950-1980, Nr. 3566. 
596 3 0 |g 182ra–183va  |t Versus, Notanda  |i 7 liquores. In Iano claris calidisque cibis pociaris … [49 Verse, Walther, Carmina 8953; Thorndike, Lynn / Kibre, Pearl: A Catalogue of Incipits of mediaeval scientific Writings in Latin, London 1963, Sp. 683]. >Gramatica<. Quidquid agunt artes ego semper predico partes … [7 Verse,Walther, Carmina 15973]. Galangum calidum et siccum dicitur esse … [182vb] Clarificat lumen extollunt vocis acumen [69 Verse, Walther, Carmina 6995; Thorndike/Kibre, Incipits, Sp. 575]. Sudor, apostema, ventris solucio, sputum … [4 Verse]. [183ra] Molesta. Sume cibum modice, modico natura fovetur … [6 Verse, Walther, Carmina 18740]. [183rb] Oracio dominicalis. Dominica oracio continet 7 peticiones … [183r] Virginitas flos est et virginis aurea dos est … [7 Verse, Walther, Carmina 20475]. [183ra] Oracio dominica. O pater alme tuum nomen sit sanctificatum … [7 Verse, Walther, Carmina 12835]. Ave Maria. Hoc Gabrielis Ave genus Eve sustulit a ve … [8 Verse]. [183rb] Symbolum apostolorum, et primo articuli fidei de humanitate. Conceptus, natus, passus descendit ad yma … [9 Verse]. 183ra–183va] Decem precepta. Plures sperne deos, unum tantummodo credes … [6 Verse]. Ista merentur veniam. Martyrium, baptizmus, amor, conversio fratris … [4 Verse]. 7 vicia. Luxus, ava. super… [Walther, Carmina 10531]. 7 virtutes. Sis humilis, mitis, carus, fortis quoque largus, Sobrius et castus: sic fugit omne scelus  |s Nachtrag.  |v Keil, Gundolf: Artikel "In Jano claris". In: Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon (2. Aufl.), Bd. 4, Berlin / New York 1983, Sp. 373–375. 
596 3 0 |g 184ra–rb  |t Tabula  |i Amor privatus et libertas deformant cor, 173 … – … De lylio exemplum. Sic et vita tua, 173  |s Nachtrag. Fortsetzung von 181ra. 
596 3 0 |g 184va–188vb  |t Versus, Notanda, Sententiae  |i >Exposicio alphabeti Hebreorum<. Aleph doctrinam notat et doctrina vocatur … [185ra] >Nota de die dominica<. Nota die dominica qui nascitur … [185rb] >Nota provincias partis terre Assyrie inter septentrionem et orientem<. Nota provincia Litua, provincia Armenie … [185vb] >Nota indulgencie inhibitarum< [sic]. Primo quingentos annos et 58 annos … >Nota de primis denariis<. Primi denarii fabricati sunt ad peticionem et ordinacionem regis Nini …[27 Verse, Walther, Carmina Nr. 751. 186rb leer. 186va] Vir qui festinat ditari et aliis invidet ignorat, quod egestas superveniet ei … [188vb] Anglorum regi scribit scola tota Salerni … – … Esa solent gratum conferre papavera sompnum [22 Verse zu Heilkräutern, Walther, Carmina 1039, dann 6423, 2 Verse]  |s Nachtrag. Verse, Notizen zu Divination, Geographie und Indulgenzen, Sentenzen.  |v Zum ersten Text siehe Dinkova-Bruun, Greti: Liber Ecclesiastes. An Anonymous Poem Incorporated in Peter Riga’s Aurora (Ott. Lat. 399), in: Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae 8 (2001), S. 161f.  |v Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 6825. 
596 3 0 |g Spiegel hinten  |t Notanda, versus  |i Uxori parcens iunctus alii mulieri, Ille suam formam turpi vult laude tueri. Er hat sin wib nüt wol bewart, Der si mit einer andern spart. [Dann Glossar zu Kräuternamen:] Eufrasia, ougentrost. Liquaricia, suesshoelcz … [10 Einträge. Dann:] Dyna, Caim, Corwus, Esau, Iepte, Semeyque, Egrediendo foras fecisse feruntur inique. [Dann:] Non sic ambirent prelati … [2 Verse, Walther, Carmina 12169] >Composita a cubo<. Dormit a-, d- languet, obit ob-, quo numen adorat, Con- violat … [3 Merkverse zur Grammatik]  |s Nachträge. 
596 0 |a Wasserzeichen: Bl. 3–78 Hut, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 31879 (1387) und vier weitere desselben Typs; Bl. 79–106 Horn, ähnlich Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 120057 und ein weiteres desselben Typs; Bl. 2 und 107–188 zwei weitere Hörner desselben Typs, Bl. 1 grösser. 
596 0 |b (II-2)² + 4 VI⁵⁰ + 9 VII¹⁷⁶ + VI¹⁸⁸, nach Bl. 2 zwei Blätter herausgerissen, Textverlust. Zählung der Lagen am Lagenbeginn: "i(us)" (15r) – "xiii" (177r). 120v Reklamant. 
596 0 |c Alte Foliierung: 1 (3r) – 10 (12r), 12 (13r) – 175 (176r), recto und verso, entsprechend den Verzeichnissen, ab 4v in Rot; neuere Foliierung: 1–188 
596 1 |a Rubriziert, Überschriften, Explicits und Paragraphenzeichen meist in Rot.  |b 3r und ab 15ra 1–3zeilige rote Lombarden mit Konturbegleitstrichen.  |d Vertikale Begrenzung der Spalten mit Tinte, ebenso obere Begrenzung des Schriftraums (ausser Bl. 3‒14), erste Zeile meist darüber geschrieben. Schriftraum 19–22,5 × 13–16,5, zweispaltig (7–9 bzw. 5,5–6,5), 28–50 Zeilen. Marginalien zur Texterschliessung von der Hand des Schreibers, teils in Rot.  |e Ältere gotische Buchkursive mit Schleifen von der Hand des Johannes Eggli.  |f Wenige Korrekturen des Schreibers, z. B. 5va, 64vb, 125rb, 185ra. Von seiner Hand ausserdem eine Reihe von teils umfangreichen Nachträgen auf den Seitenrändern (47v–49r eine ganze Predigt, 67v und 68v–69r Ergänzungen, jeweils mit Quellenangabe: hec Heymo), sowie in den Registern, zudem wohl auch die zahlreichen Handweiser und Notazeichen. 131v Rasuren. 56vb–57ra eine Pfingstpredigt durchgestrichen. In den Spiegeln zahlreiche Einträge des Schreibers. 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a * Abiit Ihesus trans mare … [Io 6,1]. Istud primum verbum, quod evangelium dicit: abiit Ihesus, hoc sic debet sonare [50vb]  |2 han-A1 
690 |a * Ad commendationem status virginalis notandum est, quod virginitas commendatur deo dilectissima [164rb]  |2 han-A1 
690 |a Ad eum veniemus … [Io 14,23]. His verbis consolatur dominus discipulos suos [71vb]  |2 han-A1 
690 |a * Aemulor enim vos … [2 Cor 11,2]. Glossa: Aemulor vos, id est diligo vos; dei emulacione, id est ad honorem dei [130rb]  |2 han-A1 
690 |a * Amantissimus dei … [Dt 33,12]. Sancti de tribus in praesenti maxime solent dubitare: primo de statu in corpore [148vb]  |2 han-A1 
690 |a * Angelus domini apparuit … [Mt 2,13]. In his est notandum, quomodo dominus noster Ihesus Christus ex nimia pietate sua praecipit [83ra]  |2 han-A1 
690 |a * Ascendente Ihesu in naviculam … [Mt 8,23]. In verbis istis notare possumus, quid mare, quid navicula, quid motus aquae [47ra]  |2 han-A1 
690 |a * Ascendens Ihesus in naviculam … [Mt 9,1]. In evangelio isto tria nobis consideranda sunt: Primo, quod dominus per naviculam in civitatem suam transivit [68rb]  |2 han-A1 
690 |a * Attendite a falsis prophetis … [Mt 7,15]. Hodie, dilectissimi, docet nos dominus noster Ihesus Christus [62ra]  |2 han-A1 
690 |a * Ave gratia plena … [Lc 1,28]. In verbis istis commendatur beata virgo Maria ut purissima [157vb]  |2 han-A1 
690 |a Ave gratia plena … [Lc 1,28]. In verbis propositis annuntiat caelestis nuntius plenitudinem gratiae [156va]  |2 han-A1 
690 |a Beatam me dicent … [Lc 1,48]. Merito omnes generationes fidelium gloriosam virginem beatam dicere [72ra]  |2 han-A1 
690 |a * Beati mortui … [Apc 14,13]. Nota, quod quattuor sunt genera hominum in mundo morientium [143vb]  |2 han-A1 
690 |a * Beati oculi qui vident … [Lc 10,23]. Notandum est ergo, quid viderint: ipsi namque viderunt magna et inaudita [65ra]  |2 han-A1 
690 |a * Beatus homo qui invenit sapientiam … [Prv 3,13]. Multum laudantur, qui sciunt cavere ab astuciis diaboli [121ra]  |2 han-A1 
690 |a * Benedic, domine, domum istam etc. Hodie, fratres carissimi, cum hymnis et canticis agimus anniversarium dedicationis [75rb]  |2 han-A1 
690 |a * Benedicat nos deus … [Ps 66,8]. Carissimi, in istis octo diebus celebravimus sollemnitatem sancti spiritus [58ra]  |2 han-A1 
690 |a * Bernardus: Computatio dilata multa oblivisci facit. Sic ille obliviscitur, qui differt confiteri [168rb]  |2 han-A1 
690 |a Confitebor … [Mt 11,25]. Beatus Matthaeus, qui hoc scribit evangelium, non dicit ad quid pertineat haec responsio [47v]  |2 han-A1 
690 |a * Confiteor tibi, domine … [Mt 11,25]. Quae sunt illa secreta consilia patris? [47va]  |2 han-A1 
690 |a Cor mundum crea … [Ps. 50,12]. In verbis propositis duo notantur, que exiguntur principaliter in dei servitio [106ra]  |2 han-A1 
690 |a * Cum appropinquaret … [Lc 19,41]. Et dixit: O Hierosolyma, quia si cognovisses supponit et tu scilicet cladem [63va]  |2 han-A1 
690 |a * Cum audisset Iohannes … [Io 11,2]. Quod beatus Iohannes de carcere ad dominum misit duos nuntios [44vb]  |2 han-A1 
690 |a * Cum autem descendisset … [Mt 8,1]. In verbis istis tria nobis consideranda sunt, quae ecclesiae sanctae ad doctrinam sunt scripta [46va]  |2 han-A1 
690 |a * Cum complerentur dies Penthecostes … [Act 2,1]. Hodie in toto orbe terrarum cum hymnis et canticis colitur sanctissimus adventus spiritus [57ra]  |2 han-A1 
690 |a * Cum dilexisset suos … [Io 13,1]. Numquam aliquis alium tantum dilexit, sicut Christus nos [99vb]  |2 han-A1 
690 |a * Cum esset sero … [Io 20,19]. Beati qui non viderunt et crediderunt. Istud verbum est consolatorium [53va]  |2 han-A1 
690 |a * Cum factus esset Ihesus … [Lc 2,42]. In verbis istis tria notanda sunt, quae beatus evangelista hodie de Ihesu filio dei dicit [45vb]  |2 han-A1 
690 |a * Cum intraret Ihesus in domum … [Lc 14,1]. In verbis istis notandum est quod propter tria intravit in domum [67rb]  |2 han-A1 
690 |a * Cum intraret Ihesus in quoddam castellum … [Lc 17,12]. Castellum, in quod Ihesus intravit, praesentem mundum designat [65va]  |2 han-A1 
690 |a * Cum natus esset Ihesus… [Mt 2,1]. Cum creator omnium creaturarum formam servi pro servis suis acciperet [81ra]  |2 han-A1 
690 |a * Cum turbae irruerunt … [Lc 5,1]. Per turbam istam intelliguntur homines, qui in iuventute sua, quando deo debebant servire, diabolo adhaeserunt [60vb]  |2 han-A1 
690 |a * Cum venerit paracletus … [Io 15,26]. In verbis istis notare debemus, quod dominus noster spiritum sanctum propter tria in mundum misit [56ra]  |2 han-A1 
690 |a De tribus salvandorum, quae significari possunt, per tres propagines ad nostram aedificationem dicendum esse propono [141rb]  |2 han-A1 
690 |a * De tribus signis altae remunerationis secundum aliquam coniecturam tria dicam, quae significari possunt per solem, lunam et stellas [141vb]  |2 han-A1 
690 |a * Debemus inimicos nostros diligere propter ista: Primo ut Christum imitemur [165vb]  |2 han-A1 
690 |a * Deus in adiutorium … [Ps 69,2]. Sicut vulgariter dicitur: Ille est bene adiutus, quem deus voluerit adiuvare [98va]  |2 han-A1 
690 |a * Dominus fundavit Syon … [Is 14,32]. Syon interpretatur speculum et signat hominem spiritualem [93ra]  |2 han-A1 
690 |a * Domus mea ... [Mt 21,13], in ea omnis qui petit accipit … [Mt 7,8]. Verba ista sunt scripta in Matthaeo. In quibus duo notare possumus, scilicet loci sanctitatem et dei largitatem [74rb]  |2 han-A1 
690 |a * Ductus est Ihesus … [Mt 4,1]. De tribus temptavit eum: primo de gula di[cens] si filius dei es, dic ut lapides isti panes fiant [49rb]  |2 han-A1 
690 |a * Duo homines ascenderunt … [Lc 18,10]. In hac similitudine, quam audistis, ostendit nobis dominus quadruplicem doctrinam [64ra]  |2 han-A1 
690 |a * Ecce id est multotiens ascendimus Hierosolymam etc., sed ecce modo ascendimus ut consumentur omnia quae scripta sunt [48vb]  |2 han-A1 
690 |a * Ego sum pastor bonus … [Io 10,11]. In hoc quod dominus noster Ihesus Christus, qui est dominus et rex regum, assimilat se pastori [54ra]  |2 han-A1 
690 |a * Ego vos elegi … [Io 15,19]. Universitatis auctor deus omnia condidit [112ra]  |2 han-A1 
690 |a * Egredietur virga … [Is 11,1]. Consuetudo fuit antiquitus, quod reges et principes suum natalem celebrabant [73ra]  |2 han-A1 
690 |a * Erant appropinquantes … [Lc 15,1]. In his verbis attendere debemus, cum omnes simus peccatores [59vb]  |2 han-A1 
690 |a * Erat Ihesus eiciens … [Lc 11,14]. In hoc, quod evangelium ostendit, quod operatus est dominus miraculum [50va]  |2 han-A1 
690 |a * Erat quidam regulus … [Io 4,46]. Per regulum istum intelligitur quilibet fidelis homo, qui ita devote et intente deum deprecatur [69rb]  |2 han-A1 
690 |a * Erit enim magnus ... [Lc 1,15]. Gabriel angelus praedicens de Iohanne, quod multi in nativitate eius gaudebuntur, causam subiunxit [159vb]  |2 han-A1 
690 |a * Erunt signa … [Lc 21,25]. Beatus evangelista Matthaeus in evangelio hodierno ostendit nobis quomodo dominus noster Ihesus Christus quadam die respondit discipulis suis [44va]  |2 han-A1 
690 |a Est puer unus hic … [Io 6,9]. In verbis istis notare debemus quid puer, quid quinque panes significent [71ra]  |2 han-A1 
690 |a * Est una quaestio de accedentibus ad corpus Christi, utrum in habentibus libertatem accedendi sit melius saepe accedere vel raro [170rb]  |2 han-A1 
690 |a * Estote misericordes … [Lc 6,36]. Carissimi, dominus Christus, qui non vult mortem peccatoris, sed ut magis convertatur [60rb]  |2 han-A1 
690 |a * Exaltavit illum … [Sir 15,4]. Et merito, quia habuit tria optima in mundo [143va]  |2 han-A1 
690 |a * Exiens Ihesus de finibus … [Mc 7,31]. In verbis istis, quae audistis, tria notanda sunt, quae ipse deus unicuique fideli homini ad doctrinam dedit [64va]  |2 han-A1 
690 |a * Exiit qui seminat … [Lc 8,5 / Mt 13,3]. Per hominem istum tres seminatores significati sunt, qui tam in hieme quam in aestate exeunt [48rb]  |2 han-A1 
690 |a Factum est autem ut morietur mendicus … [Lc 16,22]. Sanctus Franciscus mendicus fuit [145rb]  |2 han-A1 
690 |a * Filius hominis venturus est … [Mt 16,27]. Tam in caelo quam in inferno diversimode dominus remunerat [135rb]  |2 han-A1 
690 |a * Forma dilectionis nobis describitur Matthaei 22, Lucae 10: Diliges dominum deum tuum ex toto corde [Mt 22,37 / Lc 10,27]. Diligendus est ergo deus integraliter [164vb]  |2 han-A1 
690 |a * Futurum est enim, ut Herodes … [Mt 2,13]. Herodes, qui interpretatur versipellis, signat diabolum [151va]  |2 han-A1 
690 |a * Gaudeamus omnes in domino etc. Sancti, qui per inspirationem sancti spiritus hodiernum officium ordinaverunt [84rb]  |2 han-A1 
690 |a Gloria et honore etc. [Ps 8,6]. Verba proposita sunt verba psalmiste, et possumus ea dicere domino de martyre, cuius festum celebramus [123rb]  |2 han-A1 
690 |a * Haec est dies … [Ps 117,24]. Fratres carissimi, modo peregimus cum devotione dies tristitiae [52va]  |2 han-A1 
690 |a Haec est dies … [Ps 117,24]. In ista proposita materia hodie spiritus sanctus per os David ostendit laudem et gloriam virginis Mariae [81vb]  |2 han-A1 
690 |a * Hesterna die Christus natus est in terris, ut hodie Stephanus nasceretur in caelis [79rb]  |2 han-A1 
690 |a * Hic est, de quo scriptum est … [Mt 11,10]. Nota: Quidam vadunt per viam huius mundi quasi angeli 159ra]  |2 han-A1 
690 |a Hodie Christus natus est nobis, gaudeamus igitur non carnaliter [78va]  |2 han-A1 
690 |a * Homo quidam erat dives … [Lc 16,1]. Allegorice per divitem istum intelligitur dominus noster Ihesus Christus [62vb]  |2 han-A1 
690 |a * Homo quidam erat dives … [Lc 16,19]. Vita et poena divitis et gloria ac patientia pauperis Lazari notantur [58vb]  |2 han-A1 
690 |a * Homo quidam fecit cenam … [Lc 14,16]. Secundum allegoriam homo iste est pius et misericors dominus [59rb]  |2 han-A1 
690 |a Ibat Ihesus in civitatem Naim … [Lc 7,11]. Per Naim intelligitur mundus, in quem intravit [66vb]  |2 han-A1 
690 |a * Ihesus proficiebat … [Lc 2,52]. Multi proficiunt in duobus primis in religione, pauci autem in tercio [137rb]  |2 han-A1 
690 |a In diebus illis erat vir in Israel nomine Ioachim ex tribu Iuda, et hic erat pastor ovium [85vb]  |2 han-A1 
690 |a * In illo tempore ingressus … [Lc 19,1]. Quotienscumque, fratres, dedicationis ecclesiae sollemnia colimus [76vb]  |2 han-A1 
690 |a * Ingressa regina Saba … [3 Rg 10,2]. Regina Saba mystice intellegitur sancta Katharina [74ra]  |2 han-A1 
690 |a Ingressus Ihesus … [Lc 19,1]. Zachaeus interpretatur iustus, sed quia iste iustus non erat, ideo dominum videre non poterat [74vb]  |2 han-A1 
690 |a * Inter natos mulierum non surrexit maior Iohanne baptista, qui viam domino praeparavit [83vb]  |2 han-A1 
690 |a * Inventa una pretiosa margarita … [Mt 13,46]. Nihil deus creavit pretiosius virtute large sumpto [153va]  |2 han-A1 
690 |a * Iste pauper clamavit … [Ps 33,7]. Verbum illud scriptum est in psalmo et intelligi potest de quolibet viro perfecto [144ra]  |2 han-A1 
690 |a * Iudas fuit dux eorum, qui comprehenderunt Ihesum [103va]  |2 han-A1 
690 |a * Iudith ingressa … [Idt 9,1]. In his notantur 6 cuilibet homini fideli necessaria: primum confessio [97vb]  |2 han-A1 
690 |a Iustus cor suum dabit … [Sir 39,6]. Inter alia, que describit, sapiens facere dicitur etiam iustus [128va]  |2 han-A1 
690 |a Lapidaverunt Stephanum … [Act 7,58]. Aliud thema: Nolite arbitrari … [Mt 10,34]. Proeliatur dominus contra peccatores, ut convertantur [119va]  |2 han-A1 
690 |a * Leva in circuitu … [Is 60,4]. Alloquitur propheta caelestem Ierusalem praedicando ei [153ra]  |2 han-A1 
690 |a * Magister quod est mandatum … [Mt 22,36]. Sanctus evangelista in hodierno evangelio ostendit, qualiter Iudaei hodie cum magna dolositate dominum suis quaestionibus temptabant [67vb]  |2 han-A1 
690 |a Magister scimus … [Mt 22,16]. In hoc verbo, quod dixit dominus: Reddite quae sunt Caesaris Caesari … docet et praecipit nobis, ut reddamus unicuique quod suum est [70rb]  |2 han-A1 
690 |a Maria optimam partem elegit [Lc 10,42]. In his verbis altissime commendatur beata virgo [162ra]  |2 han-A1 
690 |a * Misereor super turbam … [Mt 15,32]. Per turbam istam, super quam dominus misertus est, triplex turba designatur [61vb]  |2 han-A1 
690 |a * Miserere mei domine … [Mt 15,22]. Per mulierem istam, de qua audistis, intelligendum quilibet peccator [49va]  |2 han-A1 
690 |a * Miserunt Iudaei … [Io 1, 19]. Parate viam domino … [Is 40,3]. Quia ipse ad corda et animas vestras secundum magnam misericordiam suam de excelso solio suo descendere vult [45rb]  |2 han-A1 
690 |a * Modicum et non videbitis … [Io 16,16]. Haec verba praeposita dixit dominus discipulis suis in cena sedens [54va]  |2 han-A1 
690 |a Mulierem fortem … [Prv 31,10]. Responderi potest, quod Quintianus scilicet beatam Agatham [154va]  |2 han-A1 
690 |a * Nativitas tua, dei genetrix virgo, gaudium annuntiavit etc. Nativitas sanctae Mariae virginis triplex gaudium [85ra]  |2 han-A1 
690 |a * Nemo potest duobus ... [Mt 6,24], scilicet mente discordantibus, ut scilicet sunt diabolus et deus [66ra]  |2 han-A1 
690 |a Nescit homo … [Ecl 9,1]. Quia omnia in futurum reservantur incerta [140rb]  |2 han-A1 
690 |a * Nisi abundaverit … [Mt 5,20]. In evangelio hodierno loquitur nobiscum dominus [61rb]  |2 han-A1 
690 |a * Nota quod ad hoc, quod homo mundetur a suis peccatis et in gratia et virtutibus proficiat et vivat, tria requiruntur [167ra]  |2 han-A1 
690 |a * Nota quod ad hoc, quod oratio sit exaudibilis et deo placens ac grata, ista requiruntur [172rb]  |2 han-A1 
690 |a * Nota quod quattuor modis solent homines peccare in divitiis temporalibus [166rb]  |2 han-A1 
690 |a * Nota quod sunt aliqui, qui confitendo peccata sua non sufficienter discutiunt [168rb]  |2 han-A1 
690 |a * Nuptiae factae … [Io 2,1]. Evangelium istud pertinet ad coniugatos et virgines [46rb]  |2 han-A1 
690 |a * Octo sunt, quae compellunt hominem ad conversionem: Primum est mortis incertitudo [174vb]  |2 han-A1 
690 |a * Omnes filii dei … [Gal 3,7]. Haec epistola legitur hodie secundum quosdam, in qua testatur de filio dei [152va]  |2 han-A1 
690 |a * Oportet semper orare … [Lc 18,1]. Inter alia bona opera praecipue nos docet orationi dare operam … [106vb]  |2 han-A1 
690 |a * Parvulus natus est … [Is 9,6]. Quare parvulus sit natus et filius datus sex causas assignare possumus [147rb]  |2 han-A1 
690 |a Pater noster … [Lc 6,36]. Nam deus facit 7 magna ad conversionem peccatorum, et ista 7 signata sunt per 7 nuntios [101rb]  |2 han-A1 
690 |a * Pater noster ... [Mt 6,9]. Unusquisque homo quando clamat ad deum in celis, filius dei debet esse [171vb]  |2 han-A1 
690 |a Patientes estote … [Iac 5,8]. Carissimi, tempus quod hodie incipit omni sanctitate plenum est [44ra]  |2 han-A1 
690 |a * Postquam consumati … [Lc 2,21]. Hodiernum evangelium brevissimum est, sed optimam doctrinam dat [80rb]  |2 han-A1 
690 |a * Postquam impleti … [Lc 2,22]. In his verbis beata virgo docet nos duo [154ra]  |2 han-A1 
690 |a Praerogativas plurimas habet missa: Primo quia celebratur a ieiunis [90rb]  |2 han-A1 
690 |a * Pretiosa in conspectu … [Ps 115,15]. Praeter alia multa tria dicuntur in scriptura esse pretiosa, videlicet mors sanctorum [115rb]  |2 han-A1 
690 |a * Pueri Hebraeorum … [Io 12,13]. Carissimi, sancta ecclesia duo agit officia. Et primum cum gaudio incipit [51vb]  |2 han-A1 
690 |a * Pueri Hebraeorum … [Io 12,13]. Hodie, carissimi, sancta ecclesia duo officia colit, quae inter se sunt valde dissimilia [52rb]  |2 han-A1 
690 |a Quae habitas … [Ct 8,13]. Anima dei potest facere prostibulum diaboli ex se [109vb]  |2 han-A1 
690 |a * Quaerite dominum … [Is 55,6]. Nota, quod in triplici loco potest inveniri dominus [98ra]  |2 han-A1 
690 |a * Qui audit dicat veni … [Apc 22,17]. Praecipit nobis sacra scriptura ut, quae de deo et vita aeterna intelligamus, nobis intimemus [77rb]  |2 han-A1 
690 |a * Qui etiam proprio filio … [Rm 8,32]. Ut de donis singularibus taceam, tria dona dat deus unicuique homini [114ra]  |2 han-A1 
690 |a Qui non accipit crucem … [Mt 10,38]. Vult igitur Christus, ut sequamur eum et crucem tollamus [124va]  |2 han-A1 
690 |a * Quinque ex illis … [Mt 25,2]. Communiter dicitur, quod non possunt omnes esse sapientes [132rb]  |2 han-A1 
690 |a * Quis ex vobis … [Io 8,46]. In his verbis tria notanda sunt et cuilibet homini scienda [51rb]  |2 han-A1 
690 |a * Quod vobis dico … [Mc 13,37]. Quidam libri falsi dicunt: quod unico dico, sed verus textus habet: quod vobis dico [126va]  |2 han-A1 
690 |a * Quoniam acceptus … [Tb 12,13]. Cum omnes tribulari oporteat secundum illud Iob: Homo natus ad laborem [95va]  |2 han-A1 
690 |a * Reddet deus mercedem ... [Sap 10,17]. Vel aliud thema, si placet: Labores manuum tuarum etc. [Ps. 127,2]. Deus ordinavit, ut hoc modo laboremus [102ra]  |2 han-A1 
690 |a * Reddet unicuique … [Mt 16,27]. Dominus ordinem nec sexum nec aetatem respicit [94vb]  |2 han-A1 
690 |a * Si quid petieritis … [Io 16,23]. Omnipotens deus, qui omni tempore in ecclesia bono opere laudatur [55va]  |2 han-A1 
690 |a * Si vis esse perfectus, debes habere cognitionem dei veram, et hanc amor consequitur [173rb]  |2 han-A1 
690 |a * Sic deus dilexit … [Io 3,16]. In his verbis notatur triplex dilectio, quam deus instituit [57va]  |2 han-A1 
690 |a Signa servos dei ... [Apc 7,3]. Sunt enim 12 signa amoris Christi, quae quicumque habuerit, omnipotens fit [163ra]  |2 han-A1 
690 |a * Simile est regnum … [Mt 18,23]. Rex iste, de quo iam audistis, dominum Ihesum designat [69vb]  |2 han-A1 
690 |a * Simile est regnum … [Mt 22,2]. Per regem istum intelligitur deus pater, qui est rex regum [68vb]  |2 han-A1 
690 |a * Simile est regnum … [Mt 20,1]. In verbis istis tria monstrantur, quae quemlibet fidelem hominem multum consolari possunt [48ra]  |2 han-A1 
690 |a * Stabat iuxta crucem … [Io 19,25]. Beatissimus Iohannes evangelista, qui hodiernam passionem manu sua conscripsit, sex causas praeponit [91vb]  |2 han-A1 
690 |a Super salutem et omnem pulcritudinem dilexi sapientiam et cetera. Haec propositio scribitur in libro sapientiae [3ra]  |2 han-A1 
690 |a * Surrexit dominus … [Lc 24,34]. In his verbis notatur domini pietas et discipulorum incredulitas [53ra]  |2 han-A1 
690 |a * Transeuntes autem … [Act 12,10]. Haec verba dicere potuit beatus Petrus cum hodie ereptus ab omni incommodo huius exilii ad caelestem patriam transivit [161rb]  |2 han-A1 
690 |a Tu domine qui nosti corda … [Act 1,24]. In hoc verbo, quod in Actis primo scribitur, tria nobis insinuantur. Primum maiestatis invocatio [155vb]  |2 han-A1 
690 |a * Vade in pace [Lc 7,50]. Per totum annum festa multorum sanctorum celebramus [104rb]  |2 han-A1 
690 |a Vado ad eum … [Io 16,5]. Quasi diceret: Ascensio mea ita manifesta erit, quod nulli licebit me interrogare [55ra]  |2 han-A1 
690 |a Valde honorandus est beatus Iohannes, qui supra pectus domini in cena recubuit [79vb]  |2 han-A1 
690 |a * Veni sancte spiritus … Carissimi, ista verba per totam istam septimanam ad laudem et ad gloriam sancti spiritus cantamus [56va]  |2 han-A1 
690 |a * Venit filius hominis … [Lc 19,10]. In his verbis duo nobis describit evangelium: scilicet Christi adventum [146va]  |2 han-A1 
690 |a Venit sponsus … [Mt 25,10]. Una ex his virginibus, quae paratae erant, fuit beatissima Margaretha [133va]  |2 han-A1 
690 |a * Venite ad me … [Mt 11,28]. Nota, quod onus malorum est grave [155rb]  |2 han-A1 
690 |a Venite ad me … [Mt 11,28]. Vult enim dominus, ut ad eum veniamus [117rb]  |2 han-A1 
690 |a * Vidit Iacob … [Gn 28,12]. Legitur in Genesi, quod Isaac patriarcha habuit duos filios [76ra]  |2 han-A1 
690 |a * Vigilate … [Mt 24,42 / 25,13]. Tria sunt loca, ubi homines morantur: scilicet in caelo, in inferno atque in mundo [96va]  |2 han-A1 
690 |a Vos estis cives … [Eph 2,19]. Aliter vivunt cives demonum, aliter cives sanctorum [111rb]  |2 han-A1 
690 |a * Vos estis templum … [2 Cor 6,16]. Hodie, fratres carissimi, ad sanctam dedicationem huius templi convenistis [76va]  |2 han-A1 
690 |a * Vox in Rama … [Mt 2,18]. Duae sorores, ut scitis, scilicet Rachel et Lia duas vitas in religione signant [150ra]  |2 han-A1 
690 |a Analecta hymnica Bd. 2, Nr. 20  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 12, Nr. 184  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 27, Nr. 1081  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 8  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 26  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 53  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 226  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 47  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 123  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 52, Nr. 2  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 480, Nr. 99, 101, 103  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 481, Nr. 106, 111  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 482, Nr. 124  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 484, Nr. 150  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 487, Nr. 197, 199  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 488, Nr. 208, 211  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 489, Nr. 218, 224, 230  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 491, Nr. 252, 253  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 495, Nr. 277, 279  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 637, Nr. 674  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 767, Nr. 297  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 151, Nr. 6  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 488, Nr. 69  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 721, Nr. 20  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 781, Nr. 350  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 471, Nr. 42  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 561, Nr. 155  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 799, Nr. 234  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 7, S. 487, Nr. 69  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 8, S. 719, Nr. 31, 37  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 47, Nr. 24  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 326, Nr. 68  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 355, Nr. 96  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 436, Nr. 101  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 721, Nr. 70  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 883, Nr. 142  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3172  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3566  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 6825  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 575  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 683  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 284  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 680  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 751  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 1039  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 1060  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 4744  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 6423  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 6995  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 8674  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 8953  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 10531  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 11107  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 12169  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 12835  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 13526  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 15973  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 16031  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 18425  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 18740  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 19899  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 20271  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 20475  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 20497  |2 han-A4 
700 1 |a Eggli, Johannes  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 0 |a Henricus  |c de Frimaria  |d 1245-1340  |0 (DE-588)118548379  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Berthold  |c von Regensburg  |d 1210-1272  |0 (DE-588)11851007X  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Hermannus  |c de Schildis  |d 1290-1357  |0 (DE-588)118907263  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Honorius  |c Augustodunensis  |d 1080-1154  |0 (DE-588)119066548  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Hugo  |c Argentinensis  |d 1210-1270  |0 (DE-588)11855462X  |e Verfasser  |4 aut 
751 |a Buochs  |0 (DE-588)4446294-3 
852 4 |b A380  |c 380BI  |j C 53 (ehemals: C 33 folio)  |9 (41SLSP_UBS)9972439356005504 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 380BI  |p 68  |j C 53 (ehemals: C 33 folio)  |b A380  |9 (41SLSP_UBS)9972439356005504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972439356005504  |9 (41SLSP_UBS)9972439356005504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Beromünster, Stift, C 53 (ehemals: C 33 folio)
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Expositio hymnorum; Henricus de Frimaria; Sermones
Entstehungsangaben:
Buochs (?), 1388-1389
Entstehungszeit (normiert):
1388 - 1389
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (188 Blätter); 29 × 21,5–22 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier

Sucheinstiege

Ort (normiert):
Ort:
Formschlagwort:

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [Spiegel vorne]. Notanda, Versus. Nota. [Nox] principaliter dividitur in 4 partes. Prima dicitur crepusculum … Sic in peccato 4 gradus invenimus methaforice … [Anschliessend 12 Verse mit deutschen Interlinearglossen:] Ossito (gemon), sternuto (nisson), singulcio (iessen), nauseo (vnwillen), screto (snuten) … – … Scarrificor vel inungo, pastillo flebetomoque (lassen). [Walther, Hans: Initia carminum ac versuum medii aevi posterioris Latinorum, Göttingen 1959 (= Walter, Carmina), Nr. 13526]. Nux, oleum, nudumque caput, pomum quoque crudum, Vinum non paucum faciunt hominem fore raucum. [Dann:] Ad fontem cicius festinat currere cerwus, Ad largum merito tendit egenus homo. [Dann:] Ach, crucior corde … [2 Verse, Walther, Carmina 284. Dann:] Drensat olor, anser clingit, crocitat quoque corwus … [11 Verse, Walter, Carmina 4744: Eberhard von Béthune, Graecismus 19, 32–41]. Nachträge.
  • [1ra–rb]. Introductorium iuris. Hermannus de Schildis. Si quis desiderat studio iuris operam dare … – … noviter incipientibus studere sufficiant. [Anschliessend Schreibernotiz:] Anno Mº cccº lxxxviiiº in octava Johannis Baptiste. Nur der Modus legendi.. Zumkeller, Adolar: Schrifttum und Lehre des Hermann von Schildesche, Würzburg 1959, S. 89.
  • [1va–2rb]. Tabula. >Tabulacio Summe 10 preceptorum<. 14, Divina precepta sunt hylariter audienda propter 3a … – … 41, Tria sunt que puritatem mentis conservant [2rb leer]. Inhaltsverzeichnis zur Summa decem praeceptorum mit Blattangaben.
  • [2va]. Hymnus cum glossis. >Hymnus<. Inventor rutili dux bone luminis … – … Lignis ac facibus passimus aridis, quin //. [Scholien:] Nota, quod in igne inveniuntur plures proprietates, que deo methaforice possunt comparari …. Interlinearglossen und Scholien, unvollständig.. Analecta Hymnica, Bd. 50 Nr. 31, 1–3, 7, 9f., 4.
  • [3ra–14vb]. Expositio hymnorum. Super salutem et omnem pulchritudinem dilexi sapienciam et cetera. Hec proposicio scribitur in libro sapiencie, et licet in se sit lucida … [3va] >Exposicio ymni et primo exponitur primus versus etc. Conditor<. Iste liber prima sui divisione dividitur in tot partes, quod sunt ymni … – … tunc tenebatur pro lege. [14va Datierung:] Anno m° ccc° lxxxviii° in octava Johannis Baptiste. Fortlaufender Kommentar zu den Hymnen Analecta Hymnica, Bd. 51 Nr. 47; Bd. 50 Nr. 8 (2–7), 226 (8); Bd. 2 Nr. 20; Bd. 50 Nr. 53 (1–7); Bd. 12 Nr. 184 (6); Bd. 50 Nr. 26; Bd. 51 Nr. 123; Bd. 27 Nr. 1081 (4–6); Bd. 52 Nr. 2. Vgl. Mainz, Stadtbibliothek, Hs I 80, 1ra–23rb und München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 11475, 3r–56r.
  • [14va–43ra]. De decem preceptis. Henricus de Frimaria. >Incipit liber decem preceptorum<. [15ra] Audi Israhel … [Dt 4,1]. In verbis istis spiritus sanctus circa divina precepta tria facit … – … Quod vinum meritis gloriose virginis prestare dignetur eius filius benedictus, qui cum patre regnat in secula seculorum. Amen. [Anschliessend Schreibervermerk:] Explicit tractatus de decem preceptis finitus per manus Johannis dicti Eggli, incuratus in Buochs anno domini Mº cccº lxxxviiiº proxima feria 5. ante festum Mathie apostoli. 17va 1. Gebot; 20va 2. Gebot; 23ra 3. Gebot; 26ra 4. Gebot; 29ra 5. Gebot; 32ra 6. Gebot; 34ra 7. Gebot; 38ra 8. Gebot; 40ra 9. Gebot; 41rb 10. Gebot.. Guyot, Bertrand-G. / Sturlese, Loris (Hrsg.): Henricus de Frimaria. De decem preceptis, Pisa 2005, S. 3‒183, Hs. erwähnt S. XXIX.. Stegmüller, Friedrich: Repertorium biblicum medii aevi, Madrid 1950-1980, Nr. 3172.
  • [43ra–43va]. Notanda. Nota: Opera misericordie sunt xiiii, videlicet vii corporalia et vii spiritualia … [43rb] Sanctus Arsenius flectit genua coram scala Christi …
  • [43vb–71va]. Sermones dominicales Trianguli. >Sermo in adventu domini. Dominica prima<. [44ra] Pacientes estote … [Iac 5,8]. Karissimi, tempus quod hodie incipit omni sanctitate plenum est … [47v–49r am Rand nachgetragen:] >Sermo Heymonis<. Confitebor … [Mt 11,25]. Beatus Mattheus, qui hoc scribit evangelium, non dicit ad quid pertineat hec responsio … [71ra] >Dominica 24<. Est puer unus … [Io 6,9]. In verbis istis notare debemus quid puer, quid 5 panes significent …. 54 Predigten, Advent – 24. Sonntag nach Pfingsten. Initien im Register. 52rb Schneyer, Johannes Baptist: Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters für die Zeit von 1150-1350, Münster Westfalen 1969–1980 (= Schneyer), Bd. 8, S. 719, Nr. 31 mit anderem Schluss; 54va Nr. 37 mit anderem Schluss; 66ra Schneyer Bd. 9, S. 436, Nr. 101 mit anderem Schluss; 69vb S. 721, Nr. 70.
  • [71va–162rb]. Sermones. >Hic incipiunt aliqui sermones de sanctis seu festis<. Sermo de cena domini vel corpore Christi. [71vb] >De cena domini<. Ad eum veniemus … [Io 14,23]. Hiis verbis consolatur dominus discipulos suos … [Schneyer Bd. 9, S. 326, Nr. 68]. 81 Predigten, überwiegend für Heiligen- und Feiertage, darunter mindestens 15 Predigten Bertholds von Regensburg. Keine durchgehende Ordnung. Initien im Register.
  • Sacra parentela. [72vb] >De generacione Anne et Ysmarie<. De generacione Anne et Ysmarie multe opiniones leguntur …. Eingeschaltete Genealogie der Heiligen Sippe.
  • Sermones. 73ra Schneyer Bd. 4, S. 561, Nr. 155 (Peregrinus von Oppeln, mit anderem Schluss). 74rb 6 Predigten zu Kirchweih. 77rb Schneyer Bd. 2, S. 721, Nr. 20 (Honorius Augustodunensis); 79rb Schneyer Bd. 9, S. 47, Nr. 24; 81ra Schneyer Bd. 2, S. 151, Nr. 6 (Galfredus Babio, mit anderem Schluss).
  • Compendium theologicae veritatis (Exzerpt). [90rb] >Sermo de missa et eius prerogativis<. Prerogativas plurimas habet missa: Primo quia celebratur a ieiunis …. Exzerpt aus dem Compendium theologicae veritatis des Hugo Ripelin von Strassburg, Buch 6, Kap. 18.. Borgnet, Auguste (Hrsg.): B. Alberti Magni Opera omnia. Bd. 35, Paris, 1899, S. 217f.
  • Sermones. [90vb] >Quare corpus Christi elevatur<. Corpus Christi multis de causis elevatur a sacerdote in missa: Prima causa est, quia graciam dei patris peccatis nostris offendimus … [Vgl. u. a. Basel, Universitätsbibliothek, B IX 32, 132rb]. 98va Schneyer Bd. 2, S. 488, Nr. 69 (Guilelmus de Malliaco, mit anderem Schluss); 99vb Schneyer Bd. 1, S. 482, Nr. 124.
  • Sermones (Fortsetzung). [102ra] >De penitencia sermo bonus<. Reddet deus mercedem …. Am Ende der Seite Text unterbrochen, unter der Spalte: "hic defficit". 103ra leer, 103rb Fortsetzung. 106vb Schneyer Bd. 9, S. 883, Nr. 142; 132rb Schneyer Bd. 4, S. 799, Nr. 234 (Petrus de S. Benedicto); 135rb Schneyer Bd. 2, S. 781, Nr. 350 (Hugo de S. Caro); 137rb Schneyer Bd. 1, S. 495, Nr. 277 mit anderem Schluss (Berthold von Regensburg).
  • Auctoritates. [142rb] Timete dominum … [Ios 24,14]. Fili, accede ad servitutem dei … [Sir 2,1]. Multa bona habebis, si timueris dominum … [Tb 4,23]. Zusammenstellung von Auctoritates zur Gottesfurcht.
  • Sermones. 143vb Schneyer Bd. 9, S. 355, Nr. 96; Bd. 3, S. 471, Nr. 42 mit anderem Schluss (Johannes de Forda); 148vb Schneyer Bd. 7, S. 487, Nr. 69; Bd. 1, S. 495, Nr. 279 mit anderem Schluss, S. 480, Nr. 99, Nr. 101 mit anderem Schluss, Nr. 103 mit anderem Schluss; S. 481, Nr. 106 mit anderem Schluss, Nr. 111 (Berthold von Regensburg); 155vb ähnl. Schneyer Bd. 1, S. 637, Nr. 674; 159ra Schneyer Bd. 1, S. 484, Nr. 150 (Berthold von Regensburg); Bd. 1, S. 767, Nr. 297 (Conradus Holtnicker).
  • [162va–vb]. Notanda de Sanctis. >Nota de Anna et beata virgine<. Anne 5 fuerunt: Prima mater Samuelis … >Versus<. Anna solet dici tres concepisse Marias … [Walther, Carmina 1060] >Nota de passione apostolorum<. Apostoli totum mundum circuierunt … – … Et anno 43 Marcus ewangelium edidit, et fames valida fuit
  • [163ra–176rb]. Sermones vel tractatuli. >Sermo de 12 signis amoris<. Signa servos dei … [Apc 7,3]. Sunt enim 12 signa amoris Christi, que quicumque habuerit, omnipotens fit … – … [176ra] nec alia adversitas potest nocere, si homo a peccato caverit ipso prestante … Amen. [Anschliessend Schreibervermerk:] Finitus est liber iste per me Iohannem Eggli, incuratum in Buochs, in die sancte Marie que dicitur Maria Egypciaca, hora quasi 6a. Et erat feria 5 diesque lucida ac clara sub anno domini M° ccc° lxxxix°. 13 Predigten bzw. kurze Abhandlungen zu Themen wie Jungfräulichkeit, Beichte, Vaterunser usw. Initien im Register.
  • [176rb–177vb]. Versus, Notandum. Anglorum regi scribit scola tota Salerni … [1 Vers, Walther, Carmina 1039, dann 6423, 2 Verse]. Nota per sompnum intelligitur peccatum … >De templis iterato consecrandis<. Ignis, adulterium, destructio mensa remota … [Walther, Carmina 8674, dann 16031]. Quinque dies venie lucraris, quando Marie … [2 Verse]. Missa, preces, dona, ieiunia, quatuor ista … [Walther, Carmina 11107]. Rex ad iudicium veniens hec dicet in ira … [3 Verse]. Si missam dicis post amplexus meretricis … [2 Verse]. [176va] Virgo dei vixit 60 tribus annis … [4 Verse, Walther, Carmina 20497; Patrologia Latina 81, Sp. 831]. Ora virgo pia pro nobis virgo Maria. Sexaginta quinque Christus paciebatur in se … [2 Verse. 177vb leer]. 7 ein- bis dreizeilige Merkverse.
  • [177ra–181ra]. Tabulae. >Nota contenta in hoc libro<. Primo exposiciones ymnorum. Secundo de 10 preceptis. Tercio sermones Trianguli, et hoc de tempore per totum annum. Quarto collaciones sanctorum cum insercione aliorum sermonum diversorum. [Anschliessend Inhaltsverzeichnis von 71vb‒176rb:] Sequitur tabulacio ex collacione sanctorum et primo sermonum. Primo sermo de cena domini, 70 … [177vb Inhaltsverzeichnis von 44ra‒71va, alphabetisch geordnet von A bis F:] >Tabulacio Trianguli<. Paciencia tria bona operatur in homine, 43 … [179rb Inhaltsverzeichnis von 71vb‒176rb, alphabetisch geordnet von A bis D:] >Tabulacio ex colleccione sanctorum ac eorum festorum<. Alique bestie in nocte turbantur, 72 … ‒ … De conversione a peccatis, 174. [Anschliessend Nachträge zur Tabula, dann:] Verte 3 folia et invenies tabulacionem plene
  • [181rb]. Versus. >Septem mortalia peccata<. Ut tibi sit vita semper s.a.l.i.g.i.a. vita [Walther, Carmina 19899]. >Decem precepta<. Solum crede deum nec vane iura per ipsum … [4 Verse,Walther, Carmina 18425]. >Quinque sensus<. Hos sensus rege, quos signat dictio v.a.g.o.t. >Septem sacramenta<. Sacramenta quidem sunt septem, scilicet ista, Unctio, crisma, thorus, contricio, fons, cibus, ordo. >Opera misericordie corporalia<. Vestio, cibo, poto, tectum do, visito, solvo [Walther, Carmina 20271]. >Opera misericordie spiritualia<. Oro, remitto, docens, ferio, fero, consulo, solos. >Circumstancie<. Aggravat ordo, locus, persona, sciencia, tempus, Etas, condicio, numerus, mora, copia, causa [Walther, Carmina 680]. >Septem dona spritus sancti<. Insere ti. cum. pi. sci. for. con., Spiritus in. sa. septem dona spiritus sancti. Nachtrag.
  • [181va–vb]. Hexaemeron. Honorius Augustodunensis. >Nota dicta Honorii de sex diebus, de quibus Genesis primo dicitur<. Quid Augustinus senciat de hiis sex diebus, quam brevissime studiosis dicemus … – … creatorem laudantes diligebant. Et divisit //. Nachtrag. Nur das vierte Kapitel, unvollständig.. Patrologia Latina 172, Sp. 260f.. Stegmüller, Friedrich: Repertorium biblicum medii aevi, Madrid 1950-1980, Nr. 3566.
  • [182ra–183va]. Versus, Notanda. 7 liquores. In Iano claris calidisque cibis pociaris … [49 Verse, Walther, Carmina 8953; Thorndike, Lynn / Kibre, Pearl: A Catalogue of Incipits of mediaeval scientific Writings in Latin, London 1963, Sp. 683]. >Gramatica<. Quidquid agunt artes ego semper predico partes … [7 Verse,Walther, Carmina 15973]. Galangum calidum et siccum dicitur esse … [182vb] Clarificat lumen extollunt vocis acumen [69 Verse, Walther, Carmina 6995; Thorndike/Kibre, Incipits, Sp. 575]. Sudor, apostema, ventris solucio, sputum … [4 Verse]. [183ra] Molesta. Sume cibum modice, modico natura fovetur … [6 Verse, Walther, Carmina 18740]. [183rb] Oracio dominicalis. Dominica oracio continet 7 peticiones … [183r] Virginitas flos est et virginis aurea dos est … [7 Verse, Walther, Carmina 20475]. [183ra] Oracio dominica. O pater alme tuum nomen sit sanctificatum … [7 Verse, Walther, Carmina 12835]. Ave Maria. Hoc Gabrielis Ave genus Eve sustulit a ve … [8 Verse]. [183rb] Symbolum apostolorum, et primo articuli fidei de humanitate. Conceptus, natus, passus descendit ad yma … [9 Verse]. 183ra–183va] Decem precepta. Plures sperne deos, unum tantummodo credes … [6 Verse]. Ista merentur veniam. Martyrium, baptizmus, amor, conversio fratris … [4 Verse]. 7 vicia. Luxus, ava. super… [Walther, Carmina 10531]. 7 virtutes. Sis humilis, mitis, carus, fortis quoque largus, Sobrius et castus: sic fugit omne scelus. Nachtrag.. Keil, Gundolf: Artikel "In Jano claris". In: Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon (2. Aufl.), Bd. 4, Berlin / New York 1983, Sp. 373–375.
  • [184ra–rb]. Tabula. Amor privatus et libertas deformant cor, 173 … – … De lylio exemplum. Sic et vita tua, 173. Nachtrag. Fortsetzung von 181ra.
  • [184va–188vb]. Versus, Notanda, Sententiae. >Exposicio alphabeti Hebreorum<. Aleph doctrinam notat et doctrina vocatur … [185ra] >Nota de die dominica<. Nota die dominica qui nascitur … [185rb] >Nota provincias partis terre Assyrie inter septentrionem et orientem<. Nota provincia Litua, provincia Armenie … [185vb] >Nota indulgencie inhibitarum< [sic]. Primo quingentos annos et 58 annos … >Nota de primis denariis<. Primi denarii fabricati sunt ad peticionem et ordinacionem regis Nini …[27 Verse, Walther, Carmina Nr. 751. 186rb leer. 186va] Vir qui festinat ditari et aliis invidet ignorat, quod egestas superveniet ei … [188vb] Anglorum regi scribit scola tota Salerni … – … Esa solent gratum conferre papavera sompnum [22 Verse zu Heilkräutern, Walther, Carmina 1039, dann 6423, 2 Verse]. Nachtrag. Verse, Notizen zu Divination, Geographie und Indulgenzen, Sentenzen.. Zum ersten Text siehe Dinkova-Bruun, Greti: Liber Ecclesiastes. An Anonymous Poem Incorporated in Peter Riga’s Aurora (Ott. Lat. 399), in: Miscellanea Bibliothecae Apostolicae Vaticanae 8 (2001), S. 161f.. Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 6825.
  • [Spiegel hinten]. Notanda, versus. Uxori parcens iunctus alii mulieri, Ille suam formam turpi vult laude tueri. Er hat sin wib nüt wol bewart, Der si mit einer andern spart. [Dann Glossar zu Kräuternamen:] Eufrasia, ougentrost. Liquaricia, suesshoelcz … [10 Einträge. Dann:] Dyna, Caim, Corwus, Esau, Iepte, Semeyque, Egrediendo foras fecisse feruntur inique. [Dann:] Non sic ambirent prelati … [2 Verse, Walther, Carmina 12169] >Composita a cubo<. Dormit a-, d- languet, obit ob-, quo numen adorat, Con- violat … [3 Merkverse zur Grammatik]. Nachträge.
Initien:
  • * Abiit Ihesus trans mare … [Io 6,1]. Istud primum verbum, quod evangelium dicit: abiit Ihesus, hoc sic debet sonare [50vb]
  • * Ad commendationem status virginalis notandum est, quod virginitas commendatur deo dilectissima [164rb]
  • Ad eum veniemus … [Io 14,23]. His verbis consolatur dominus discipulos suos [71vb]
  • * Aemulor enim vos … [2 Cor 11,2]. Glossa: Aemulor vos, id est diligo vos; dei emulacione, id est ad honorem dei [130rb]
  • * Amantissimus dei … [Dt 33,12]. Sancti de tribus in praesenti maxime solent dubitare: primo de statu in corpore [148vb]
  • * Angelus domini apparuit … [Mt 2,13]. In his est notandum, quomodo dominus noster Ihesus Christus ex nimia pietate sua praecipit [83ra]
  • * Ascendente Ihesu in naviculam … [Mt 8,23]. In verbis istis notare possumus, quid mare, quid navicula, quid motus aquae [47ra]
  • * Ascendens Ihesus in naviculam … [Mt 9,1]. In evangelio isto tria nobis consideranda sunt: Primo, quod dominus per naviculam in civitatem suam transivit [68rb]
  • * Attendite a falsis prophetis … [Mt 7,15]. Hodie, dilectissimi, docet nos dominus noster Ihesus Christus [62ra]
  • * Ave gratia plena … [Lc 1,28]. In verbis istis commendatur beata virgo Maria ut purissima [157vb]
  • Ave gratia plena … [Lc 1,28]. In verbis propositis annuntiat caelestis nuntius plenitudinem gratiae [156va]
  • Beatam me dicent … [Lc 1,48]. Merito omnes generationes fidelium gloriosam virginem beatam dicere [72ra]
  • * Beati mortui … [Apc 14,13]. Nota, quod quattuor sunt genera hominum in mundo morientium [143vb]
  • * Beati oculi qui vident … [Lc 10,23]. Notandum est ergo, quid viderint: ipsi namque viderunt magna et inaudita [65ra]
  • * Beatus homo qui invenit sapientiam … [Prv 3,13]. Multum laudantur, qui sciunt cavere ab astuciis diaboli [121ra]
  • * Benedic, domine, domum istam etc. Hodie, fratres carissimi, cum hymnis et canticis agimus anniversarium dedicationis [75rb]
  • * Benedicat nos deus … [Ps 66,8]. Carissimi, in istis octo diebus celebravimus sollemnitatem sancti spiritus [58ra]
  • * Bernardus: Computatio dilata multa oblivisci facit. Sic ille obliviscitur, qui differt confiteri [168rb]
  • Confitebor … [Mt 11,25]. Beatus Matthaeus, qui hoc scribit evangelium, non dicit ad quid pertineat haec responsio [47v]
  • * Confiteor tibi, domine … [Mt 11,25]. Quae sunt illa secreta consilia patris? [47va]
  • Cor mundum crea … [Ps. 50,12]. In verbis propositis duo notantur, que exiguntur principaliter in dei servitio [106ra]
  • * Cum appropinquaret … [Lc 19,41]. Et dixit: O Hierosolyma, quia si cognovisses supponit et tu scilicet cladem [63va]
  • * Cum audisset Iohannes … [Io 11,2]. Quod beatus Iohannes de carcere ad dominum misit duos nuntios [44vb]
  • * Cum autem descendisset … [Mt 8,1]. In verbis istis tria nobis consideranda sunt, quae ecclesiae sanctae ad doctrinam sunt scripta [46va]
  • * Cum complerentur dies Penthecostes … [Act 2,1]. Hodie in toto orbe terrarum cum hymnis et canticis colitur sanctissimus adventus spiritus [57ra]
  • * Cum dilexisset suos … [Io 13,1]. Numquam aliquis alium tantum dilexit, sicut Christus nos [99vb]
  • * Cum esset sero … [Io 20,19]. Beati qui non viderunt et crediderunt. Istud verbum est consolatorium [53va]
  • * Cum factus esset Ihesus … [Lc 2,42]. In verbis istis tria notanda sunt, quae beatus evangelista hodie de Ihesu filio dei dicit [45vb]
  • * Cum intraret Ihesus in domum … [Lc 14,1]. In verbis istis notandum est quod propter tria intravit in domum [67rb]
  • * Cum intraret Ihesus in quoddam castellum … [Lc 17,12]. Castellum, in quod Ihesus intravit, praesentem mundum designat [65va]
  • * Cum natus esset Ihesus… [Mt 2,1]. Cum creator omnium creaturarum formam servi pro servis suis acciperet [81ra]
  • * Cum turbae irruerunt … [Lc 5,1]. Per turbam istam intelliguntur homines, qui in iuventute sua, quando deo debebant servire, diabolo adhaeserunt [60vb]
  • * Cum venerit paracletus … [Io 15,26]. In verbis istis notare debemus, quod dominus noster spiritum sanctum propter tria in mundum misit [56ra]
  • De tribus salvandorum, quae significari possunt, per tres propagines ad nostram aedificationem dicendum esse propono [141rb]
  • * De tribus signis altae remunerationis secundum aliquam coniecturam tria dicam, quae significari possunt per solem, lunam et stellas [141vb]
  • * Debemus inimicos nostros diligere propter ista: Primo ut Christum imitemur [165vb]
  • * Deus in adiutorium … [Ps 69,2]. Sicut vulgariter dicitur: Ille est bene adiutus, quem deus voluerit adiuvare [98va]
  • * Dominus fundavit Syon … [Is 14,32]. Syon interpretatur speculum et signat hominem spiritualem [93ra]
  • * Domus mea ... [Mt 21,13], in ea omnis qui petit accipit … [Mt 7,8]. Verba ista sunt scripta in Matthaeo. In quibus duo notare possumus, scilicet loci sanctitatem et dei largitatem [74rb]
  • * Ductus est Ihesus … [Mt 4,1]. De tribus temptavit eum: primo de gula di[cens] si filius dei es, dic ut lapides isti panes fiant [49rb]
  • * Duo homines ascenderunt … [Lc 18,10]. In hac similitudine, quam audistis, ostendit nobis dominus quadruplicem doctrinam [64ra]
  • * Ecce id est multotiens ascendimus Hierosolymam etc., sed ecce modo ascendimus ut consumentur omnia quae scripta sunt [48vb]
  • * Ego sum pastor bonus … [Io 10,11]. In hoc quod dominus noster Ihesus Christus, qui est dominus et rex regum, assimilat se pastori [54ra]
  • * Ego vos elegi … [Io 15,19]. Universitatis auctor deus omnia condidit [112ra]
  • * Egredietur virga … [Is 11,1]. Consuetudo fuit antiquitus, quod reges et principes suum natalem celebrabant [73ra]
  • * Erant appropinquantes … [Lc 15,1]. In his verbis attendere debemus, cum omnes simus peccatores [59vb]
  • * Erat Ihesus eiciens … [Lc 11,14]. In hoc, quod evangelium ostendit, quod operatus est dominus miraculum [50va]
  • * Erat quidam regulus … [Io 4,46]. Per regulum istum intelligitur quilibet fidelis homo, qui ita devote et intente deum deprecatur [69rb]
  • * Erit enim magnus ... [Lc 1,15]. Gabriel angelus praedicens de Iohanne, quod multi in nativitate eius gaudebuntur, causam subiunxit [159vb]
  • * Erunt signa … [Lc 21,25]. Beatus evangelista Matthaeus in evangelio hodierno ostendit nobis quomodo dominus noster Ihesus Christus quadam die respondit discipulis suis [44va]
  • Est puer unus hic … [Io 6,9]. In verbis istis notare debemus quid puer, quid quinque panes significent [71ra]
  • * Est una quaestio de accedentibus ad corpus Christi, utrum in habentibus libertatem accedendi sit melius saepe accedere vel raro [170rb]
  • * Estote misericordes … [Lc 6,36]. Carissimi, dominus Christus, qui non vult mortem peccatoris, sed ut magis convertatur [60rb]
  • * Exaltavit illum … [Sir 15,4]. Et merito, quia habuit tria optima in mundo [143va]
  • * Exiens Ihesus de finibus … [Mc 7,31]. In verbis istis, quae audistis, tria notanda sunt, quae ipse deus unicuique fideli homini ad doctrinam dedit [64va]
  • * Exiit qui seminat … [Lc 8,5 / Mt 13,3]. Per hominem istum tres seminatores significati sunt, qui tam in hieme quam in aestate exeunt [48rb]
  • Factum est autem ut morietur mendicus … [Lc 16,22]. Sanctus Franciscus mendicus fuit [145rb]
  • * Filius hominis venturus est … [Mt 16,27]. Tam in caelo quam in inferno diversimode dominus remunerat [135rb]
  • * Forma dilectionis nobis describitur Matthaei 22, Lucae 10: Diliges dominum deum tuum ex toto corde [Mt 22,37 / Lc 10,27]. Diligendus est ergo deus integraliter [164vb]
  • * Futurum est enim, ut Herodes … [Mt 2,13]. Herodes, qui interpretatur versipellis, signat diabolum [151va]
  • * Gaudeamus omnes in domino etc. Sancti, qui per inspirationem sancti spiritus hodiernum officium ordinaverunt [84rb]
  • Gloria et honore etc. [Ps 8,6]. Verba proposita sunt verba psalmiste, et possumus ea dicere domino de martyre, cuius festum celebramus [123rb]
  • * Haec est dies … [Ps 117,24]. Fratres carissimi, modo peregimus cum devotione dies tristitiae [52va]
  • Haec est dies … [Ps 117,24]. In ista proposita materia hodie spiritus sanctus per os David ostendit laudem et gloriam virginis Mariae [81vb]
  • * Hesterna die Christus natus est in terris, ut hodie Stephanus nasceretur in caelis [79rb]
  • * Hic est, de quo scriptum est … [Mt 11,10]. Nota: Quidam vadunt per viam huius mundi quasi angeli 159ra]
  • Hodie Christus natus est nobis, gaudeamus igitur non carnaliter [78va]
  • * Homo quidam erat dives … [Lc 16,1]. Allegorice per divitem istum intelligitur dominus noster Ihesus Christus [62vb]
  • * Homo quidam erat dives … [Lc 16,19]. Vita et poena divitis et gloria ac patientia pauperis Lazari notantur [58vb]
  • * Homo quidam fecit cenam … [Lc 14,16]. Secundum allegoriam homo iste est pius et misericors dominus [59rb]
  • Ibat Ihesus in civitatem Naim … [Lc 7,11]. Per Naim intelligitur mundus, in quem intravit [66vb]
  • * Ihesus proficiebat … [Lc 2,52]. Multi proficiunt in duobus primis in religione, pauci autem in tercio [137rb]
  • In diebus illis erat vir in Israel nomine Ioachim ex tribu Iuda, et hic erat pastor ovium [85vb]
  • * In illo tempore ingressus … [Lc 19,1]. Quotienscumque, fratres, dedicationis ecclesiae sollemnia colimus [76vb]
  • * Ingressa regina Saba … [3 Rg 10,2]. Regina Saba mystice intellegitur sancta Katharina [74ra]
  • Ingressus Ihesus … [Lc 19,1]. Zachaeus interpretatur iustus, sed quia iste iustus non erat, ideo dominum videre non poterat [74vb]
  • * Inter natos mulierum non surrexit maior Iohanne baptista, qui viam domino praeparavit [83vb]
  • * Inventa una pretiosa margarita … [Mt 13,46]. Nihil deus creavit pretiosius virtute large sumpto [153va]
  • * Iste pauper clamavit … [Ps 33,7]. Verbum illud scriptum est in psalmo et intelligi potest de quolibet viro perfecto [144ra]
  • * Iudas fuit dux eorum, qui comprehenderunt Ihesum [103va]
  • * Iudith ingressa … [Idt 9,1]. In his notantur 6 cuilibet homini fideli necessaria: primum confessio [97vb]
  • Iustus cor suum dabit … [Sir 39,6]. Inter alia, que describit, sapiens facere dicitur etiam iustus [128va]
  • Lapidaverunt Stephanum … [Act 7,58]. Aliud thema: Nolite arbitrari … [Mt 10,34]. Proeliatur dominus contra peccatores, ut convertantur [119va]
  • * Leva in circuitu … [Is 60,4]. Alloquitur propheta caelestem Ierusalem praedicando ei [153ra]
  • * Magister quod est mandatum … [Mt 22,36]. Sanctus evangelista in hodierno evangelio ostendit, qualiter Iudaei hodie cum magna dolositate dominum suis quaestionibus temptabant [67vb]
  • Magister scimus … [Mt 22,16]. In hoc verbo, quod dixit dominus: Reddite quae sunt Caesaris Caesari … docet et praecipit nobis, ut reddamus unicuique quod suum est [70rb]
  • Maria optimam partem elegit [Lc 10,42]. In his verbis altissime commendatur beata virgo [162ra]
  • * Misereor super turbam … [Mt 15,32]. Per turbam istam, super quam dominus misertus est, triplex turba designatur [61vb]
  • * Miserere mei domine … [Mt 15,22]. Per mulierem istam, de qua audistis, intelligendum quilibet peccator [49va]
  • * Miserunt Iudaei … [Io 1, 19]. Parate viam domino … [Is 40,3]. Quia ipse ad corda et animas vestras secundum magnam misericordiam suam de excelso solio suo descendere vult [45rb]
  • * Modicum et non videbitis … [Io 16,16]. Haec verba praeposita dixit dominus discipulis suis in cena sedens [54va]
  • Mulierem fortem … [Prv 31,10]. Responderi potest, quod Quintianus scilicet beatam Agatham [154va]
  • * Nativitas tua, dei genetrix virgo, gaudium annuntiavit etc. Nativitas sanctae Mariae virginis triplex gaudium [85ra]
  • * Nemo potest duobus ... [Mt 6,24], scilicet mente discordantibus, ut scilicet sunt diabolus et deus [66ra]
  • Nescit homo … [Ecl 9,1]. Quia omnia in futurum reservantur incerta [140rb]
  • * Nisi abundaverit … [Mt 5,20]. In evangelio hodierno loquitur nobiscum dominus [61rb]
  • * Nota quod ad hoc, quod homo mundetur a suis peccatis et in gratia et virtutibus proficiat et vivat, tria requiruntur [167ra]
  • * Nota quod ad hoc, quod oratio sit exaudibilis et deo placens ac grata, ista requiruntur [172rb]
  • * Nota quod quattuor modis solent homines peccare in divitiis temporalibus [166rb]
  • * Nota quod sunt aliqui, qui confitendo peccata sua non sufficienter discutiunt [168rb]
  • * Nuptiae factae … [Io 2,1]. Evangelium istud pertinet ad coniugatos et virgines [46rb]
  • * Octo sunt, quae compellunt hominem ad conversionem: Primum est mortis incertitudo [174vb]
  • * Omnes filii dei … [Gal 3,7]. Haec epistola legitur hodie secundum quosdam, in qua testatur de filio dei [152va]
  • * Oportet semper orare … [Lc 18,1]. Inter alia bona opera praecipue nos docet orationi dare operam … [106vb]
  • * Parvulus natus est … [Is 9,6]. Quare parvulus sit natus et filius datus sex causas assignare possumus [147rb]
  • Pater noster … [Lc 6,36]. Nam deus facit 7 magna ad conversionem peccatorum, et ista 7 signata sunt per 7 nuntios [101rb]
  • * Pater noster ... [Mt 6,9]. Unusquisque homo quando clamat ad deum in celis, filius dei debet esse [171vb]
  • Patientes estote … [Iac 5,8]. Carissimi, tempus quod hodie incipit omni sanctitate plenum est [44ra]
  • * Postquam consumati … [Lc 2,21]. Hodiernum evangelium brevissimum est, sed optimam doctrinam dat [80rb]
  • * Postquam impleti … [Lc 2,22]. In his verbis beata virgo docet nos duo [154ra]
  • Praerogativas plurimas habet missa: Primo quia celebratur a ieiunis [90rb]
  • * Pretiosa in conspectu … [Ps 115,15]. Praeter alia multa tria dicuntur in scriptura esse pretiosa, videlicet mors sanctorum [115rb]
  • * Pueri Hebraeorum … [Io 12,13]. Carissimi, sancta ecclesia duo agit officia. Et primum cum gaudio incipit [51vb]
  • * Pueri Hebraeorum … [Io 12,13]. Hodie, carissimi, sancta ecclesia duo officia colit, quae inter se sunt valde dissimilia [52rb]
  • Quae habitas … [Ct 8,13]. Anima dei potest facere prostibulum diaboli ex se [109vb]
  • * Quaerite dominum … [Is 55,6]. Nota, quod in triplici loco potest inveniri dominus [98ra]
  • * Qui audit dicat veni … [Apc 22,17]. Praecipit nobis sacra scriptura ut, quae de deo et vita aeterna intelligamus, nobis intimemus [77rb]
  • * Qui etiam proprio filio … [Rm 8,32]. Ut de donis singularibus taceam, tria dona dat deus unicuique homini [114ra]
  • Qui non accipit crucem … [Mt 10,38]. Vult igitur Christus, ut sequamur eum et crucem tollamus [124va]
  • * Quinque ex illis … [Mt 25,2]. Communiter dicitur, quod non possunt omnes esse sapientes [132rb]
  • * Quis ex vobis … [Io 8,46]. In his verbis tria notanda sunt et cuilibet homini scienda [51rb]
  • * Quod vobis dico … [Mc 13,37]. Quidam libri falsi dicunt: quod unico dico, sed verus textus habet: quod vobis dico [126va]
  • * Quoniam acceptus … [Tb 12,13]. Cum omnes tribulari oporteat secundum illud Iob: Homo natus ad laborem [95va]
  • * Reddet deus mercedem ... [Sap 10,17]. Vel aliud thema, si placet: Labores manuum tuarum etc. [Ps. 127,2]. Deus ordinavit, ut hoc modo laboremus [102ra]
  • * Reddet unicuique … [Mt 16,27]. Dominus ordinem nec sexum nec aetatem respicit [94vb]
  • * Si quid petieritis … [Io 16,23]. Omnipotens deus, qui omni tempore in ecclesia bono opere laudatur [55va]
  • * Si vis esse perfectus, debes habere cognitionem dei veram, et hanc amor consequitur [173rb]
  • * Sic deus dilexit … [Io 3,16]. In his verbis notatur triplex dilectio, quam deus instituit [57va]
  • Signa servos dei ... [Apc 7,3]. Sunt enim 12 signa amoris Christi, quae quicumque habuerit, omnipotens fit [163ra]
  • * Simile est regnum … [Mt 18,23]. Rex iste, de quo iam audistis, dominum Ihesum designat [69vb]
  • * Simile est regnum … [Mt 22,2]. Per regem istum intelligitur deus pater, qui est rex regum [68vb]
  • * Simile est regnum … [Mt 20,1]. In verbis istis tria monstrantur, quae quemlibet fidelem hominem multum consolari possunt [48ra]
  • * Stabat iuxta crucem … [Io 19,25]. Beatissimus Iohannes evangelista, qui hodiernam passionem manu sua conscripsit, sex causas praeponit [91vb]
  • Super salutem et omnem pulcritudinem dilexi sapientiam et cetera. Haec propositio scribitur in libro sapientiae [3ra]
  • * Surrexit dominus … [Lc 24,34]. In his verbis notatur domini pietas et discipulorum incredulitas [53ra]
  • * Transeuntes autem … [Act 12,10]. Haec verba dicere potuit beatus Petrus cum hodie ereptus ab omni incommodo huius exilii ad caelestem patriam transivit [161rb]
  • Tu domine qui nosti corda … [Act 1,24]. In hoc verbo, quod in Actis primo scribitur, tria nobis insinuantur. Primum maiestatis invocatio [155vb]
  • * Vade in pace [Lc 7,50]. Per totum annum festa multorum sanctorum celebramus [104rb]
  • Vado ad eum … [Io 16,5]. Quasi diceret: Ascensio mea ita manifesta erit, quod nulli licebit me interrogare [55ra]
  • Valde honorandus est beatus Iohannes, qui supra pectus domini in cena recubuit [79vb]
  • * Veni sancte spiritus … Carissimi, ista verba per totam istam septimanam ad laudem et ad gloriam sancti spiritus cantamus [56va]
  • * Venit filius hominis … [Lc 19,10]. In his verbis duo nobis describit evangelium: scilicet Christi adventum [146va]
  • Venit sponsus … [Mt 25,10]. Una ex his virginibus, quae paratae erant, fuit beatissima Margaretha [133va]
  • * Venite ad me … [Mt 11,28]. Nota, quod onus malorum est grave [155rb]
  • Venite ad me … [Mt 11,28]. Vult enim dominus, ut ad eum veniamus [117rb]
  • * Vidit Iacob … [Gn 28,12]. Legitur in Genesi, quod Isaac patriarcha habuit duos filios [76ra]
  • * Vigilate … [Mt 24,42 / 25,13]. Tria sunt loca, ubi homines morantur: scilicet in caelo, in inferno atque in mundo [96va]
  • Vos estis cives … [Eph 2,19]. Aliter vivunt cives demonum, aliter cives sanctorum [111rb]
  • * Vos estis templum … [2 Cor 6,16]. Hodie, fratres carissimi, ad sanctam dedicationem huius templi convenistis [76va]
  • * Vox in Rama … [Mt 2,18]. Duae sorores, ut scitis, scilicet Rachel et Lia duas vitas in religione signant [150ra]

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Herkunft: Geschrieben zwischen 20. Februar 1388 und 8. oder 9. April 1389 von Johannes Eggli, Pfarrer in Buochs, siehe Schreibervermerke 14v, 43r und 176r. Bei dem letzten Datum stimmen der angegebene Wochentag und das Heiligenfest nicht überein. Von seiner Hand wohl auch 141v–149r der Handschrift C 8 quarto.
Besitzer: 1r "Iste liber est ecclesie Beronensis", 15./16. Jh. Im Catalogus Bibliothecae Beronensis von 1763 als Classis Nona Nr. 24 verzeichnet, im Nachtrag dazu auf 51r ohne Nr., in den Antiquitates Beronenses von 1765 (ZHB Luzern, BB Ms 74), S. 690, als Nr. 19, im Catalogus librorum von 1826 als Nr. 18. Auf dem Spiegelblatt mit Filzstift und Kugelschreiber neuere Signatur "C 53".

Einband

Einband:
Mit himbeerrotem Leder überzogene Holzdeckel mit abgeschrägten Kanten, ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, vorne Spuren von quadratischen Riemenbefestigungen, Eisenstifte im Rückdeckel erhalten. Auf dem beiden ersten und letzten Blättern Rostflecken. Spiegelblätter Pergament, innerer Rand um die erste bzw. letzte Lage geschlagen. In den Fälzen Pergamentstreifen. Buchblock zu den Bünden hin abgefast. Im vorderen Spiegel Exlibris des Chorherrenstifts Beromünster (Wegmann, Agnes: Schweizer Exlibris bis zum Jahre 1900, Zürich 1933-1937, Nr. 619). Rückenschild: "Summa 10. Praeceptorum. No 18", entsprechend dem 1826 angelegten Catalogus librorum.

Buchblock

Beschreibstoff:
Wasserzeichen: Bl. 3–78 Hut, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 31879 (1387) und vier weitere desselben Typs; Bl. 79–106 Horn, ähnlich Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 120057 und ein weiteres desselben Typs; Bl. 2 und 107–188 zwei weitere Hörner desselben Typs, Bl. 1 grösser.
Lagen:
(II-2)² + 4 VI⁵⁰ + 9 VII¹⁷⁶ + VI¹⁸⁸, nach Bl. 2 zwei Blätter herausgerissen, Textverlust. Zählung der Lagen am Lagenbeginn: "i(us)" (15r) – "xiii" (177r). 120v Reklamant.
Zählungen:
Alte Foliierung: 1 (3r) – 10 (12r), 12 (13r) – 175 (176r), recto und verso, entsprechend den Verzeichnissen, ab 4v in Rot; neuere Foliierung: 1–188

Ausstattung

Rubrizierungen:
Rubriziert, Überschriften, Explicits und Paragraphenzeichen meist in Rot.
Initialen:
3r und ab 15ra 1–3zeilige rote Lombarden mit Konturbegleitstrichen.
Einrichtung:
Vertikale Begrenzung der Spalten mit Tinte, ebenso obere Begrenzung des Schriftraums (ausser Bl. 3‒14), erste Zeile meist darüber geschrieben. Schriftraum 19–22,5 × 13–16,5, zweispaltig (7–9 bzw. 5,5–6,5), 28–50 Zeilen. Marginalien zur Texterschliessung von der Hand des Schreibers, teils in Rot.
Schrift:
Ältere gotische Buchkursive mit Schleifen von der Hand des Johannes Eggli.
Zusätze:
Wenige Korrekturen des Schreibers, z. B. 5va, 64vb, 125rb, 185ra. Von seiner Hand ausserdem eine Reihe von teils umfangreichen Nachträgen auf den Seitenrändern (47v–49r eine ganze Predigt, 67v und 68v–69r Ergänzungen, jeweils mit Quellenangabe: hec Heymo), sowie in den Registern, zudem wohl auch die zahlreichen Handweiser und Notazeichen. 131v Rasuren. 56vb–57ra eine Pfingstpredigt durchgestrichen. In den Spiegeln zahlreiche Einträge des Schreibers.

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Kopp, Carl Alois: Die Stiftsbibliothek von Beromünster. Historisch-bibliographische Skizze. II. Die Manuskripte und ältesten Druckwerke, Luzern 1904, S. 11f.
  • Bruckner, Albert: Scriptoria medii aevi Helvetica. Bd. 9, Schreibschulen der Diözese Konstanz. Stadt und Landschaft Luzern, Genf 1964, S. 20f. und 33 sowie Taf. 39
  • Büchler-Mattmann, Helene: Das Stift Beromünster im Spätmittelalter, 1313–1500. Beiträge zur Sozial- und Kulturgeschichte, Beromünster 1976, S. 174
  • Scarpatetti, Beat Matthias von (Hrsg.): Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550. Bd. 2, Dietikon-Zürich 1983, Nr. 99
  • Kristeller, Paul Oskar: Iter Italicum, Bd. 5, Leiden 1990, S. 99
Repertorien:
  • Analecta hymnica Bd. 2, Nr. 20
  • Analecta hymnica Bd. 12, Nr. 184
  • Analecta hymnica Bd. 27, Nr. 1081
  • Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 8
  • Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 26
  • Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 53
  • Analecta hymnica Bd. 50, Nr. 226
  • Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 47
  • Analecta hymnica Bd. 51, Nr. 123
  • Analecta hymnica Bd. 52, Nr. 2
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 480, Nr. 99, 101, 103
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 481, Nr. 106, 111
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 482, Nr. 124
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 484, Nr. 150
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 487, Nr. 197, 199
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 488, Nr. 208, 211
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 489, Nr. 218, 224, 230
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 491, Nr. 252, 253
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 495, Nr. 277, 279
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 637, Nr. 674
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 767, Nr. 297
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 151, Nr. 6
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 488, Nr. 69
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 721, Nr. 20
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 781, Nr. 350
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 471, Nr. 42
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 561, Nr. 155
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 799, Nr. 234
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 7, S. 487, Nr. 69
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 8, S. 719, Nr. 31, 37
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 47, Nr. 24
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 326, Nr. 68
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 355, Nr. 96
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 436, Nr. 101
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 721, Nr. 70
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 9, S. 883, Nr. 142
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3172
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3566
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 6825
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 575
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 683
  • Walther, Carmina Nr. 284
  • Walther, Carmina Nr. 680
  • Walther, Carmina Nr. 751
  • Walther, Carmina Nr. 1039
  • Walther, Carmina Nr. 1060
  • Walther, Carmina Nr. 4744
  • Walther, Carmina Nr. 6423
  • Walther, Carmina Nr. 6995
  • Walther, Carmina Nr. 8674
  • Walther, Carmina Nr. 8953
  • Walther, Carmina Nr. 10531
  • Walther, Carmina Nr. 11107
  • Walther, Carmina Nr. 12169
  • Walther, Carmina Nr. 12835
  • Walther, Carmina Nr. 13526
  • Walther, Carmina Nr. 15973
  • Walther, Carmina Nr. 16031
  • Walther, Carmina Nr. 18425
  • Walther, Carmina Nr. 18740
  • Walther, Carmina Nr. 19899
  • Walther, Carmina Nr. 20271
  • Walther, Carmina Nr. 20475
  • Walther, Carmina Nr. 20497

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Juni 2017; HAN-Katalogisierungsregeln; Katalogisierung Projekt Beromünster; Führer/Mangold

Identifikatoren

Systemnummer:
991170524276005501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000335059DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524276005501
  • (41SLSP_UBS)9972439356005504
Quelle: