Sammelhandschrift Devotio Moderna

Jacobus, van Gruitrode
Kurzformat

Sammelhandschrift Devotio Moderna / 1. Hälfte 15. Jh.
1 Band (236 Blätter) : 13,5-14 x 10,5 cm - Papier
  • Basel, UB, UBH A X 92

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170513744805501
005 20240312025451.0
007 cr |||||||||||
008 091123q14001449xx 00| | lat d
019 |a Rekatalogisierungsgrad voll  |5 HAN 
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000109081DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170513744805501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972432548205504  |9 (41SLSP_UBS)9972432548205504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1400  |e 1449 
100 0 |a Jacobus  |c van Gruitrode  |d -1472  |0 (DE-588)100947417  |e Verfasser  |4 aut 
245 1 0 |a Sammelhandschrift Devotio Moderna 
264 0 |c 1. Hälfte 15. Jh. 
300 |a 1 Band (236 Blätter)  |c 13,5-14 x 10,5 cm  |e Beilage: zwei zeitgenössische Fragmente 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
337 |b c  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
338 |b cr  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
490 1 |a Abteilung A X  |v 92 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal. 
510 3 |a Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung (zugänglich im Sonderlesesaal) 
520 |a Enthält auch Texte von Ubertinus de Casale, Gerhardus Groote, Florentius Radewijns, Arnulfus de Boeriis u.a. 
525 |a Enthält zwei Beilagen, die im hinteren Vorsatz eingelegt und im April 2018 separiert wurden. 
525 |a Beilage 1: Ursprünglich gefalteter Zettel mit Fragmenten aus Ecclesiastes, Flaccus, Plautus et al.: "Ecclesiastes capitulum quartum: Ru[r]sum contemplatus sum omnes labores homini ... - ... omnia prius experiri verbis quam armis sapientem decet." 
525 |a Beilage 2: Fragmente aus Hieronymus, Anselm et al.: "[r] Jeronimus Reor inquit vel dicit traditionem apostolicam permansisse, ut die vigiliarum pasce ante noctis medium dimittere non liceat populos exspectantes adventum Christi. ... [v] Sed melius reor proprium errorem reprehendere, quam erubescendo impericiam confiteri in errore persistere." 
541 |a Kartause Basel  |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Lateinisch 
561 |a Der erste Teil dieser Handschrift (Bl. 1-192) stammt aus dem Besitz von Leonhard Merk von Feldkirch: Besitzeintrag auf 192v unten "Leonhardus Marck de Velkirch". Später fand sie sich - inzwischen mit Bl. 193-236 zu einem neuen Codex zusammengebunden - im Besitz der Kartause Basel: Besitzeintrag "Cartusien. in Basilea" im hinteren Deckel von Jakob Louber; im vorderen Deckel Titel und alte Signatur: "Rosarius Ihesu et Marie cxvii blaw". Es muss sich um die Signatur E cxvii der Basler Kartäuserbibliothek handeln, da im Katalog von Georg Carpentarius für die Bibliotheca antiqua (AR I 2) unter dieser Signatur ein "Rosarius Iesu et Marię" verzeichnet ist. 
563 |a Einband 15. Jahrhundert, braunes Leder mit Streicheisenlinien und Einzelstempeln (Rücken erneuert 1940 durch Buchbinder Albert Bauer). Schnitt gelb, vorn rote, weisse und gelbe Ledersignakeln; eine Schliesse. Vorderer Spiegel Papierfragment einer juristischen Inkunabel. 
581 |a Pohl, M.J. (Ed.). - Thomae Hemerken a Kempis opera omnia IV. - Freiburg i.Br. 1918, Nr. IV, XIII, LXIV 
581 |a Bodemann-Kornhaas, Ulrike. - Die kleineren Werke des Thomas von Kempen: eine Liste der handschriftlichen Überlieferung. - In: Ons Geestelijk Erf 76 (2002), S. 116-154, hier S. 149 
581 |a Hascher-Burger, Ulrike. - Singen für die Seligkeit : Studien zu einer Liedersammlung der Devotio moderna: Zwolle, Historisch Centrum Overijssel, coll. Emmanuelshuizen, cat. VI mit Edition und Faksimile. - Leiden : Brill, 2007, S. 292  |3 141r 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Dez. 2009  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Titel, Jahr und Signatur nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c April 2015  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Minimalaufnahme nach: Steinmann, ungedruckte Beschreibung 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Februar 2018  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Normalaufnahme auf der Basis von: Steinmann, ungedruckte Beschreibung, mit Ergänzungen.  |k Helena Müller 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c März 2018  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i revidiert  |k Flury/Studer/Müller 
583 1 |b Digitalisierung=Digitization=Numérisation  |c 2018  |i TIFF 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 0 |g 1r-v  |t Arbor vitae crucifixae Iesu 3,17 (excerptum)  |r Hubertinus de Casale  |i >Devotissimus Ubertinus doctor eximius de ordine minorum tercio libro suo de arbore crucifixe vite Ihesu capitulo Ihesus panes multiplicans<. O anima mea noli te in alia distrahere nec alium cibum querere ... - ... aliud opus quod extra Ihesum est non extolletur.  |v Druck: Hain 4551, Bl. q iiii(rb)  |v ed. Friedrich Stegmüller, Rep. bibl. 3, 109 Nr. 3582. 
596 3 0 |g 1v-190v  |t Rosarium Iesu et Mariae  |r Iacobus de Gruitrode  |i >Incipit prologus libri qui intitulatur rosarium Ihesu et Marie<. Fasciculus mirre dilectus meus michi inter ubera mea commorabitur, cant. 1[,12]. Predilecte in Christo pater cuius nomen scribere necessitas non urget, cum secundum viri venerabilis fratris Ubertini de ordine minorum doctoris eximii quem ... - ... impossibile est ut pereat annuente filio dei benedicto in te pro nostra redempcione incarnato qui cum patre et spiritu sancto in unite et trinitate perfecta vivit et regnat laudandus et glorificandus deus per infinita secula seculorum. Amen. >Explicit liber qui intitulatur rosarium Ihesu et Marie. Finito libro sit laus et gloria Christo<.  |s Enthält mehrere Sequenzen des Thomas a Kempis, stets mit Noten: 141r-143v Sequentia de dulcedine Iesu (Ch. 12938; Druck: Anal. Hymn. 48, 508f. Nr. 487); 143v-144v Canticum consolatorium in memoria Iesu (Ch. 20801; Druck: Anal. Hymn. 509f. Nr. 488); 145r-145v Hymnus de nativitate domini (Ch. 4610; Druck: Opera ed. M. J. Phol 4, 349-351 Nr. 64; Reihenfolge hier: Str. 1, 3, 2, 4, 5, 6 + 7, ibid. S. 646). Der Autor wird genannt in der HS Utrecht UB 227, 1r (P.A. Tiele, Catalogus codicum manu scriptorum bibliothecae universitatis Rheno-Trajectinae, Utrecht 1887, 74). - Eine andere HS von derselben Hand, mit ähnlichem Inhalt, ist A X 142, 50r-141r.  |v Bonaventura, Opera 8, Quaracchi 1898, xl  |v vgl. DThC 8, 1, 296  |v Thomas Hemerken a Kempis, Opera ed. M. J. Pohl 7, Freiburg i. Br. 1922, 195-198. 
596 3 0 |g 190v-192v  |t Orationes tres ad Iacobi de Gruitrode rosarium additiciae  |i [190v] >De beato Iohanne ewangelista. Ubertinus<. O felix Iohannes in omnibus ditatus et dotatus singularissimo amore ... [191v] >Ihesus. De beatissima Maria Magdalena<. Ave plena Magdalena que Maria diceris caritate sanctitate sublimata legeris... [192r] >De beata Anna matre virginis Marie<. Salve sancta parens matris salvatoris Anna labe carens vas celestis roris mater graciosa ... - ... [192v] ad celestem Ierusalem pervenire valeamus. Qui vivis ac regnas per infinita secula. Amen. >Oretis pro scriptore<.  |s Das Gebet an Maria Magdalena stammt von Konrad von Hainburg, s. Ch. 2035.  |v Druck: Anal. Hymn. 3, 101f. Nr. 70. 
596 3 0 |g 192v  |t Versus  |i Omnia transibunt sed non bona facta peribunt | Si deum bene scis sufficit si cetera nescis | Si deum nescis nil prosunt cetera que scis. 
596 3 0 |g 193r-204v  |t Tractatus quidam de oratione (fragmentum)  |i // et ante mortem non evacuamus. Et quis omnia mala huius vite enumeret? ... - ... Quod ut decenter facere possimus adiuvet ipse spiritus sanctus sine quo preces omnes casse eduntur et indigne dei auribus, per dominum nostrum Ihesum Christum qui cum deo patre ... per omnia secula seculorum. Amen. >Deo laus et honor<. 
596 3 0 |g 205r-206r  |t Epistula ad Henricum Balueren vestiarium Windeshemensem data  |r Florentius Radewijns  |i >Epistola domini Florentii<. Carissime quare me vexas, numquid sufficiunt mihi miserie mee ... - ... quere commune bonum et cor semper sursum habe. Ora pro me frater numquam sic feci. Explicit.  |v Druck: Thomas Hemerken a Kempis, Opera ed. M. J. Pohl 7, Freiburg i. Br. 1922, 195-198. 
596 3 0 |g 206r-208v  |t Epistula ad quendam intrantem monasterium, 1381  |r Gerhardus Groote  |i >Epistula magistri G. notabilis multum<. Novus monachus debet humiliter esse obediens suis superioribus ... - ... nec conferas nisi vocatus et iussus et quasi ex obediencia.  |s Groote, Geert. - Gerardi Magni Scripta contra simoniam et proprietarios, Pars II,2 / cura et studio Rijcklof Hofman et Marinus van den Berg. - Turnhout : Brepols Publishers, 2016, S. 168  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 52-57 Nr. 16. 
596 3 0 |g 208v-211r  |t Epistula ad magistrum Wilhelmum Vroede, 1378  |r Gerhardus Groote  |i Magister mi dilectissime, recepi literas vestras post quas receptas statim transii Traiectis ... - ... valde libenter viderem Clinkoc vel alium de hiis racionabiliter tractantem.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 17-22 Nr. 8. 
596 3 0 |g 211r-213v  |t Epistula ad quendam fratrem Cartusianum infirmum in capite  |r Gerhardus Groote  |i Epistola missa ad quendam fratrem infirmum in capite ex radice nativitatis et ex complexione aliqualiter melancolicum et turbatum et aggravatum ex novitate vite et solitudine et immissionibus dyaboli volentis eum ad desperacionem et in tristiciam ducere absorbentem. Epistola domini Gerhardi Magni. Frater in Christo Ihesu valde dilecte. Intellexi temptaciones vestras. Omne gaudium existimate ... - ... et similia vos ipse per vos et vestras satis potestis invenire.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 283-293 Nr. 70. 
596 3 0 |g 213r-219r  |t Epistula missa cuidam religioso tribulato pro consolatione  |r Gerhardus Groote  |i Predilecte cordi meo in Christo Ihesu, literas angustiarum et pressurarum tuarum scis quia recipere non potui nisi tecum angustiatus ... - ... Ore tuo in spiritu meo meos predilectos consocios tuos saluta in salute. Vale valens in valore omnium Ihesu Christo domino nostro.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 232-243 Nr. 62. 
596 3 0 |g 219r-v  |t Epistula ad Matthiam de Tyla novitium, 1380  |r Gerhardus Groote  |i >Ad novicium monachum in Tyla<. In nomine domini ingredere monasterium hoc ea intencione et proposito tamquam in eo eligens et assumens tocius tue vite statum deo magis beneplacitum ... - ... et descendunt in abyssum. Anima eorum in malis tabescebat.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 50f. Nr. 15. 
596 3 0 |g 219v-220v  |t Epistula ad Matthiam de Tyla, 1382  |r Gerhardus Groote  |i Frater et socie in Christo, in Christo Ihesu predilecte, recepi literas vestras in mense Decembri. Valde est secundum cor meum quod estis professus ... - ... et exerceatis vos in promissione Christi ad imitandum eum.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 119-121 Nr. 27. 
596 3 0 |g 220v-221r  |t Epistula ad Iohannem Cele, 1380  |r Gerhardus Groote  |i Frater et amice, sitis letus in domino semper, servite domino in leticia ... - ... in quarum rerum testimonium literas has in dorso sigillavi. Ora pro me frater et recommenda me recommendandis.  |s Zu Geert Grootes Briefen s. o.  |v Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 37f. Nr. 10. 
596 3 1 |g 221v-223v  |t Excerpta biblica, maxime de Ecclesiastico  |i Habe fiduciam in domino ... - ... corripiens vero in adversum populum suum non derelinquit. 
596 3 1 |g 224r-225r  |t leer 
596 3 0 |g 225v-227v  |t Excerpta ex commentariis quibusdam biblicis  |r Bernardus Claravallensis, Henricus de Hassia, Hieronymus  |i [225v] >Bernardus super cantica sermone 48<. Vos moneo dilectissimi pure semper ... [226r] >Bernardus super cantica sermone xxxix [richtig: xxxvii]<. Si in quonam statu unumquemque... [226v] >[Hen]ricus de Hassia super illo Ieronimi in prologo biblie facile contempnit omnia qui se semper cogitat moriturum<. Quia difficile et valde hominibus qui diu mundo adheserunt ... [227v] >Ieronimus in prologo<. Totum deo dedit qui seipsum obtulit quasi diceret Ieronimus, qui seipsum offert deo renunciando seculo ... - ... et omnia sua deo dedit. 
596 3 0 |g 228r-231r  |t Speculum monachorum (fine deficiente)  |r Arnulfus de Boeriis  |i [S]i quis emendacioris vite desiderio tactus cogitacionum locucionum operumque suorum sollicitus explorator ... - ... quomodo pulvere tegantur et sempiterne oblivioni tradantur. Et sic est finis. Deo laus.  |v Druck: PL 184, 1175-1178A. 
596 3 0 |g 231v-235r  |t Orationes quaedam  |i [231v] >Oracio sancti Thome et sanctorum patrum<. [C]oncede mihi misericors deus que tibi placita sunt ardenter concupiscere ... [Ps. Thomas de Aquino] [232v] >Oracio devota<. O dulcissime Ihesu ne recorderis queso omnium iniquitatum mearum quas unquam in conspectu tuo feci ... [233v] >De sacramento<. O summe sacerdos et vere pontifex domine Ihesu Christe qui te obtulisti deo patri... [234v] O dulcissime Ihesu Christe da michi cor mundum contritum quietum ... [235r] Domine sancte pater propter tuam largitatem et filii tui passionem qui pro me sustinuit mortem ... - ... et omnium sanctorum merita concede mihi peccatori omni beneficio.  |v Druck: Opera ed. S. E. Fretté 32, Paris 1879, 820f. 
596 3 1 |g 235v-236v  |t leer 
596 0 |a Papier (Bl. 201 Pergament). 236 Blätter, 13,5-14 x 10,5 cm. Zwei Zettel mit Notae, davon einer auf einer Seite gelb gefärbt, sind hinten eingelegt.  |b 16 VI¹⁹² + (IV+1)²⁰¹ + V²¹¹ + 2 IV²²⁷ + (IV+1)²³⁶. Nach fol. 192 fehlt mindestens eine Lage.  |c Bleistiftfoliierung von moderner Hand 1-236; in der unteren rechten Ecke mancher recto-Seiten sind Reste einer ursprünglichen Zählung zu sehen, die durch Beschneidung des Buchblocks teilweise weggefallen sind. 
596 1 |a Rubriziert, rote Titel etc., streckenweise rote Seitentitel  |d Schriftraum 7,5 x 11 cm; 23-26 Zeilen  |e Kursive Bastarda 1. Hälfte 15. Jahrhundert  |3 Bl. 1-192 
596 1 |a Rubriziert  |d Schriftraum 7,5 x 10,5; 23-24 Zeilen  |e Kursive Bastarda, 1. Hälfte 15. Jahrhundert; auf der obersten und untersten Zeile verlängerte Schäfte  |3 Bl. 193-204 
596 1 |d Schriftraum 7,5 x 10,5, teilweise mit Tinte begrenzt; 17-21 (Bl. 205r und 228 - 235) und 24-25 Zeilen. Ab Bl. 221 z.T. abgeschnittene Randvermerke.  |e Kursive Bastarda und Kursive, in Grösse und Art variabel, aber wohl von einer Hand, 1. Hälfte 15. Jahrhundert  |3 Bl. 205-235 
596 2 |a Musiknoten  |3 141r-145r 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Fasciculus myrrhae dilectus meus mihi inter ubera mea commorabitur  |2 han-A1 
690 |a O felix Iohannes in omnibus ditatus et dotatus singularissimo amore  |2 han-A1 
690 |a Salve sancta parens matris salvatoris Anna labe carens vas caelestis roris mater gratiosa  |2 han-A1 
690 |a Omnia transibunt sed non bona facta peribunt  |2 han-A1 
690 |a Quare me vexas, numquid sufficiunt mihi miseriae mea  |2 han-A1 
690 |a Novus monachus debet humiliter esse oboediens suis superioribus  |2 han-A1 
690 |a Recepi litteras vestras post quas receptas statim transii Traiectis  |2 han-A1 
690 |a Intellexi temptationes vestras. Omne gaudium existimate  |2 han-A1 
690 |a Litteras angustiarum et pressurarum tuarum  |2 han-A1 
690 |a In nomine domini, ingredere monasterium hoc ea intentione et proposito tamquam in eo eligens et assumens totius tuae vitae statum deo magis beneplacitum  |2 han-A1 
690 |a Recepi litteras vestras in mense Decembri. Valde est secundum cor meum quod estis professus  |2 han-A1 
690 |a Sitis laetus in domino semper, servite domino in laetitia  |2 han-A1 
690 |a Concede mihi misericors deus quae tibi placita sunt ardenter concupiscere  |2 han-A1 
690 |a O dulcissime Iesu, ne recorderis quaeso omnium iniquitatum mearum quas umquam in conspectu tuo feci  |2 han-A1 
690 |a O summe sacerdos et vere pontifex domine Iesu Christe, qui te obtulisti deo patri  |2 han-A1 
690 |a O dulcissime Iesu Christe, da mihi cor mundum contritum quietum  |2 han-A1 
690 |a Domine sancte pater, propter tuam largitatem et filii tui passionem qui pro me sustinuit mortem  |2 han-A1 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3582  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 48, Nr. 487  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 48, Nr. 488  |2 han-A4 
690 |a Analecta hymnica Bd. 3, Nr. 70  |2 han-A4 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: E cxvii (alt)  |e E cxvii (alt)  |2 han-A5 
700 0 |a Ubertinus  |c de Casale  |d -1329  |0 (DE-588)118624954  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Ubertinus  |c de Casale  |d -1329  |t Arbor vitae crucifixae  |0 (DE-588)4534378-0 
700 0 |a Jacobus  |c van Gruitrode  |d -1472  |0 (DE-588)100947417  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Jacobus  |c van Gruitrode  |d ca. 1400/1410-1472  |t Rosarium Jesu et Mariae 
700 0 |a Thomas  |c von Kempen  |d 1379-1471  |0 (DE-588)118642766  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Thomas  |c von Kempen  |d 1379-1471  |t Sequentia de dulcedine Iesu 
700 0 2 |a Thomas  |c von Kempen  |d 1379-1471  |t Canticum consolatorium in memoria Iesu 
700 0 2 |a Thomas  |c von Kempen  |d 1379-1471  |t Hymnus de nativitate domini 
700 0 |a Konrad  |c Gaming, Prior  |d -1360  |0 (DE-588)100939414  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Leonhardus Merk  |c von Feldkirch  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
700 0 |a Florentius  |c Radewijns  |d 1350-1400  |0 (DE-588)100941346  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Florentius  |c Radewijns  |d 1350-1400  |t Epistula 
700 1 |a Groote, Geert  |d 1340-1384  |0 (DE-588)118639404  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 2 |a Groote, Geert  |d 1340-1384  |t Epistulae 
700 0 |a Bernard  |c Clairvaux, Abt, Heiliger  |d 1090-1153  |0 (DE-588)118509810  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Henricus  |c de Hassia  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Hieronymus, Sophronius Eusebius  |d 345-420  |0 (DE-588)118550853  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Arnulfus  |c de Boeriis  |d -1149  |0 (DE-588)100936873  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Arnulfus  |c de Boeriis  |d -1149  |t Speculum monachorum  |0 (DE-588)1099337429 
700 0 |a Thomas  |c von Aquin, Heiliger  |d 1225-1274  |0 (DE-588)118622110  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Anselm  |c Canterbury, Erzbischof, Heiliger  |d 1033-1109  |0 (DE-588)118503278  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Persius Flaccus, Aulus  |d 34-62  |0 (DE-588)118592815  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Plautus, Titus Maccius  |d v254-v184  |0 (DE-588)118594974  |e Verfasser  |4 aut 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
830 0 |a Abteilung A X  |v 92  |w (HAN)000108215DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH A X 92  |9 (41SLSP_UBS)9972432548205504 
856 4 2 |u http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/kataloge/mscr/mscr_a/BAU_5_000109081_cat.pdf  |z Beschreibung (PDF) (5.6 MB) 
856 4 1 |u https://www.e-codices.unifr.ch/de/list/one/ubb/A-X-0092  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/ubb/ubb-A-X-0092/ubb-A-X-0092_0001r.jp2  |z Thumbnail e-codices 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH A X 92  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972432548205504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972432548205504  |9 (41SLSP_UBS)9972432548205504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH A X 92
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Sammelhandschrift Devotio Moderna
Entstehungsangaben:
1. Hälfte 15. Jh.
Entstehungszeit (normiert):
1400 - 1449
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (236 Blätter); 13,5-14 x 10,5 cm + Beilage: zwei zeitgenössische Fragmente
Physische Beschaffenheit:
  • Papier
Serie:
Abteilung A X; 92

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Enthält auch Texte von Ubertinus de Casale, Gerhardus Groote, Florentius Radewijns, Arnulfus de Boeriis u.a.
  • [1r-v]. Arbor vitae crucifixae Iesu 3,17 (excerptum). Hubertinus de Casale. >Devotissimus Ubertinus doctor eximius de ordine minorum tercio libro suo de arbore crucifixe vite Ihesu capitulo Ihesus panes multiplicans<. O anima mea noli te in alia distrahere nec alium cibum querere ... - ... aliud opus quod extra Ihesum est non extolletur.. Druck: Hain 4551, Bl. q iiii(rb). ed. Friedrich Stegmüller, Rep. bibl. 3, 109 Nr. 3582.
  • [1v-190v]. Rosarium Iesu et Mariae. Iacobus de Gruitrode. >Incipit prologus libri qui intitulatur rosarium Ihesu et Marie<. Fasciculus mirre dilectus meus michi inter ubera mea commorabitur, cant. 1[,12]. Predilecte in Christo pater cuius nomen scribere necessitas non urget, cum secundum viri venerabilis fratris Ubertini de ordine minorum doctoris eximii quem ... - ... impossibile est ut pereat annuente filio dei benedicto in te pro nostra redempcione incarnato qui cum patre et spiritu sancto in unite et trinitate perfecta vivit et regnat laudandus et glorificandus deus per infinita secula seculorum. Amen. >Explicit liber qui intitulatur rosarium Ihesu et Marie. Finito libro sit laus et gloria Christo<.. Enthält mehrere Sequenzen des Thomas a Kempis, stets mit Noten: 141r-143v Sequentia de dulcedine Iesu (Ch. 12938; Druck: Anal. Hymn. 48, 508f. Nr. 487); 143v-144v Canticum consolatorium in memoria Iesu (Ch. 20801; Druck: Anal. Hymn. 509f. Nr. 488); 145r-145v Hymnus de nativitate domini (Ch. 4610; Druck: Opera ed. M. J. Phol 4, 349-351 Nr. 64; Reihenfolge hier: Str. 1, 3, 2, 4, 5, 6 + 7, ibid. S. 646). Der Autor wird genannt in der HS Utrecht UB 227, 1r (P.A. Tiele, Catalogus codicum manu scriptorum bibliothecae universitatis Rheno-Trajectinae, Utrecht 1887, 74). - Eine andere HS von derselben Hand, mit ähnlichem Inhalt, ist A X 142, 50r-141r.. Bonaventura, Opera 8, Quaracchi 1898, xl. vgl. DThC 8, 1, 296. Thomas Hemerken a Kempis, Opera ed. M. J. Pohl 7, Freiburg i. Br. 1922, 195-198.
  • [190v-192v]. Orationes tres ad Iacobi de Gruitrode rosarium additiciae. [190v] >De beato Iohanne ewangelista. Ubertinus<. O felix Iohannes in omnibus ditatus et dotatus singularissimo amore ... [191v] >Ihesus. De beatissima Maria Magdalena<. Ave plena Magdalena que Maria diceris caritate sanctitate sublimata legeris... [192r] >De beata Anna matre virginis Marie<. Salve sancta parens matris salvatoris Anna labe carens vas celestis roris mater graciosa ... - ... [192v] ad celestem Ierusalem pervenire valeamus. Qui vivis ac regnas per infinita secula. Amen. >Oretis pro scriptore<.. Das Gebet an Maria Magdalena stammt von Konrad von Hainburg, s. Ch. 2035.. Druck: Anal. Hymn. 3, 101f. Nr. 70.
  • [192v]. Versus. Omnia transibunt sed non bona facta peribunt | Si deum bene scis sufficit si cetera nescis | Si deum nescis nil prosunt cetera que scis.
  • [193r-204v]. Tractatus quidam de oratione (fragmentum). // et ante mortem non evacuamus. Et quis omnia mala huius vite enumeret? ... - ... Quod ut decenter facere possimus adiuvet ipse spiritus sanctus sine quo preces omnes casse eduntur et indigne dei auribus, per dominum nostrum Ihesum Christum qui cum deo patre ... per omnia secula seculorum. Amen. >Deo laus et honor<.
  • [205r-206r]. Epistula ad Henricum Balueren vestiarium Windeshemensem data. Florentius Radewijns. >Epistola domini Florentii<. Carissime quare me vexas, numquid sufficiunt mihi miserie mee ... - ... quere commune bonum et cor semper sursum habe. Ora pro me frater numquam sic feci. Explicit.. Druck: Thomas Hemerken a Kempis, Opera ed. M. J. Pohl 7, Freiburg i. Br. 1922, 195-198.
  • [206r-208v]. Epistula ad quendam intrantem monasterium, 1381. Gerhardus Groote. >Epistula magistri G. notabilis multum<. Novus monachus debet humiliter esse obediens suis superioribus ... - ... nec conferas nisi vocatus et iussus et quasi ex obediencia.. Groote, Geert. - Gerardi Magni Scripta contra simoniam et proprietarios, Pars II,2 / cura et studio Rijcklof Hofman et Marinus van den Berg. - Turnhout : Brepols Publishers, 2016, S. 168. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 52-57 Nr. 16.
  • [208v-211r]. Epistula ad magistrum Wilhelmum Vroede, 1378. Gerhardus Groote. Magister mi dilectissime, recepi literas vestras post quas receptas statim transii Traiectis ... - ... valde libenter viderem Clinkoc vel alium de hiis racionabiliter tractantem.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 17-22 Nr. 8.
  • [211r-213v]. Epistula ad quendam fratrem Cartusianum infirmum in capite. Gerhardus Groote. Epistola missa ad quendam fratrem infirmum in capite ex radice nativitatis et ex complexione aliqualiter melancolicum et turbatum et aggravatum ex novitate vite et solitudine et immissionibus dyaboli volentis eum ad desperacionem et in tristiciam ducere absorbentem. Epistola domini Gerhardi Magni. Frater in Christo Ihesu valde dilecte. Intellexi temptaciones vestras. Omne gaudium existimate ... - ... et similia vos ipse per vos et vestras satis potestis invenire.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 283-293 Nr. 70.
  • [213r-219r]. Epistula missa cuidam religioso tribulato pro consolatione. Gerhardus Groote. Predilecte cordi meo in Christo Ihesu, literas angustiarum et pressurarum tuarum scis quia recipere non potui nisi tecum angustiatus ... - ... Ore tuo in spiritu meo meos predilectos consocios tuos saluta in salute. Vale valens in valore omnium Ihesu Christo domino nostro.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 232-243 Nr. 62.
  • [219r-v]. Epistula ad Matthiam de Tyla novitium, 1380. Gerhardus Groote. >Ad novicium monachum in Tyla<. In nomine domini ingredere monasterium hoc ea intencione et proposito tamquam in eo eligens et assumens tocius tue vite statum deo magis beneplacitum ... - ... et descendunt in abyssum. Anima eorum in malis tabescebat.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 50f. Nr. 15.
  • [219v-220v]. Epistula ad Matthiam de Tyla, 1382. Gerhardus Groote. Frater et socie in Christo, in Christo Ihesu predilecte, recepi literas vestras in mense Decembri. Valde est secundum cor meum quod estis professus ... - ... et exerceatis vos in promissione Christi ad imitandum eum.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 119-121 Nr. 27.
  • [220v-221r]. Epistula ad Iohannem Cele, 1380. Gerhardus Groote. Frater et amice, sitis letus in domino semper, servite domino in leticia ... - ... in quarum rerum testimonium literas has in dorso sigillavi. Ora pro me frater et recommenda me recommendandis.. Zu Geert Grootes Briefen s. o.. Druck: Epistolae ed. W. Mulder, Antwerpen 1933, 37f. Nr. 10.
  • [221v-223v]. Excerpta biblica, maxime de Ecclesiastico. Habe fiduciam in domino ... - ... corripiens vero in adversum populum suum non derelinquit.
  • [224r-225r]. leer
  • [225v-227v]. Excerpta ex commentariis quibusdam biblicis. Bernardus Claravallensis, Henricus de Hassia, Hieronymus. [225v] >Bernardus super cantica sermone 48<. Vos moneo dilectissimi pure semper ... [226r] >Bernardus super cantica sermone xxxix [richtig: xxxvii]<. Si in quonam statu unumquemque... [226v] >[Hen]ricus de Hassia super illo Ieronimi in prologo biblie facile contempnit omnia qui se semper cogitat moriturum<. Quia difficile et valde hominibus qui diu mundo adheserunt ... [227v] >Ieronimus in prologo<. Totum deo dedit qui seipsum obtulit quasi diceret Ieronimus, qui seipsum offert deo renunciando seculo ... - ... et omnia sua deo dedit.
  • [228r-231r]. Speculum monachorum (fine deficiente). Arnulfus de Boeriis. [S]i quis emendacioris vite desiderio tactus cogitacionum locucionum operumque suorum sollicitus explorator ... - ... quomodo pulvere tegantur et sempiterne oblivioni tradantur. Et sic est finis. Deo laus.. Druck: PL 184, 1175-1178A.
  • [231v-235r]. Orationes quaedam. [231v] >Oracio sancti Thome et sanctorum patrum<. [C]oncede mihi misericors deus que tibi placita sunt ardenter concupiscere ... [Ps. Thomas de Aquino] [232v] >Oracio devota<. O dulcissime Ihesu ne recorderis queso omnium iniquitatum mearum quas unquam in conspectu tuo feci ... [233v] >De sacramento<. O summe sacerdos et vere pontifex domine Ihesu Christe qui te obtulisti deo patri... [234v] O dulcissime Ihesu Christe da michi cor mundum contritum quietum ... [235r] Domine sancte pater propter tuam largitatem et filii tui passionem qui pro me sustinuit mortem ... - ... et omnium sanctorum merita concede mihi peccatori omni beneficio.. Druck: Opera ed. S. E. Fretté 32, Paris 1879, 820f.
  • [235v-236v]. leer
Initien:
  • Fasciculus myrrhae dilectus meus mihi inter ubera mea commorabitur
  • O felix Iohannes in omnibus ditatus et dotatus singularissimo amore
  • Salve sancta parens matris salvatoris Anna labe carens vas caelestis roris mater gratiosa
  • Omnia transibunt sed non bona facta peribunt
  • Quare me vexas, numquid sufficiunt mihi miseriae mea
  • Novus monachus debet humiliter esse oboediens suis superioribus
  • Recepi litteras vestras post quas receptas statim transii Traiectis
  • Intellexi temptationes vestras. Omne gaudium existimate
  • Litteras angustiarum et pressurarum tuarum
  • In nomine domini, ingredere monasterium hoc ea intentione et proposito tamquam in eo eligens et assumens totius tuae vitae statum deo magis beneplacitum
  • Recepi litteras vestras in mense Decembri. Valde est secundum cor meum quod estis professus
  • Sitis laetus in domino semper, servite domino in laetitia
  • Concede mihi misericors deus quae tibi placita sunt ardenter concupiscere
  • O dulcissime Iesu, ne recorderis quaeso omnium iniquitatum mearum quas umquam in conspectu tuo feci
  • O summe sacerdos et vere pontifex domine Iesu Christe, qui te obtulisti deo patri
  • O dulcissime Iesu Christe, da mihi cor mundum contritum quietum
  • Domine sancte pater, propter tuam largitatem et filii tui passionem qui pro me sustinuit mortem
Begleitmaterial:
Enthält zwei Beilagen, die im hinteren Vorsatz eingelegt und im April 2018 separiert wurden.
Beilage 1: Ursprünglich gefalteter Zettel mit Fragmenten aus Ecclesiastes, Flaccus, Plautus et al.: "Ecclesiastes capitulum quartum: Ru[r]sum contemplatus sum omnes labores homini ... - ... omnia prius experiri verbis quam armis sapientem decet."
Beilage 2: Fragmente aus Hieronymus, Anselm et al.: "[r] Jeronimus Reor inquit vel dicit traditionem apostolicam permansisse, ut die vigiliarum pasce ante noctis medium dimittere non liceat populos exspectantes adventum Christi. ... [v] Sed melius reor proprium errorem reprehendere, quam erubescendo impericiam confiteri in errore persistere."

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch
Anmerkung Musik:
141r-145r: Musiknoten

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Der erste Teil dieser Handschrift (Bl. 1-192) stammt aus dem Besitz von Leonhard Merk von Feldkirch: Besitzeintrag auf 192v unten "Leonhardus Marck de Velkirch". Später fand sie sich - inzwischen mit Bl. 193-236 zu einem neuen Codex zusammengebunden - im Besitz der Kartause Basel: Besitzeintrag "Cartusien. in Basilea" im hinteren Deckel von Jakob Louber; im vorderen Deckel Titel und alte Signatur: "Rosarius Ihesu et Marie cxvii blaw". Es muss sich um die Signatur E cxvii der Basler Kartäuserbibliothek handeln, da im Katalog von Georg Carpentarius für die Bibliotheca antiqua (AR I 2) unter dieser Signatur ein "Rosarius Iesu et Marię" verzeichnet ist.
Akzession:
  • Herkunft: Kartause Basel. Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: E cxvii (alt); E cxvii (alt)

Einband

Einband:
Einband 15. Jahrhundert, braunes Leder mit Streicheisenlinien und Einzelstempeln (Rücken erneuert 1940 durch Buchbinder Albert Bauer). Schnitt gelb, vorn rote, weisse und gelbe Ledersignakeln; eine Schliesse. Vorderer Spiegel Papierfragment einer juristischen Inkunabel.

Buchblock

Beschreibstoff:
Papier (Bl. 201 Pergament). 236 Blätter, 13,5-14 x 10,5 cm. Zwei Zettel mit Notae, davon einer auf einer Seite gelb gefärbt, sind hinten eingelegt.
Lagen:
16 VI¹⁹² + (IV+1)²⁰¹ + V²¹¹ + 2 IV²²⁷ + (IV+1)²³⁶. Nach fol. 192 fehlt mindestens eine Lage.
Zählungen:
Bleistiftfoliierung von moderner Hand 1-236; in der unteren rechten Ecke mancher recto-Seiten sind Reste einer ursprünglichen Zählung zu sehen, die durch Beschneidung des Buchblocks teilweise weggefallen sind.

Ausstattung

Rubrizierungen:
Bl. 1-192: Rubriziert, rote Titel etc., streckenweise rote Seitentitel
Bl. 193-204: Rubriziert
Einrichtung:
Bl. 1-192: Schriftraum 7,5 x 11 cm; 23-26 Zeilen
Bl. 193-204: Schriftraum 7,5 x 10,5; 23-24 Zeilen
Bl. 205-235: Schriftraum 7,5 x 10,5, teilweise mit Tinte begrenzt; 17-21 (Bl. 205r und 228 - 235) und 24-25 Zeilen. Ab Bl. 221 z.T. abgeschnittene Randvermerke.
Schrift:
Bl. 1-192: Kursive Bastarda 1. Hälfte 15. Jahrhundert
Bl. 193-204: Kursive Bastarda, 1. Hälfte 15. Jahrhundert; auf der obersten und untersten Zeile verlängerte Schäfte
Bl. 205-235: Kursive Bastarda und Kursive, in Grösse und Art variabel, aber wohl von einer Hand, 1. Hälfte 15. Jahrhundert

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung (zugänglich im Sonderlesesaal)
Literatur:
  • Pohl, M.J. (Ed.). - Thomae Hemerken a Kempis opera omnia IV. - Freiburg i.Br. 1918, Nr. IV, XIII, LXIV
  • Bodemann-Kornhaas, Ulrike. - Die kleineren Werke des Thomas von Kempen: eine Liste der handschriftlichen Überlieferung. - In: Ons Geestelijk Erf 76 (2002), S. 116-154, hier S. 149
  • Hascher-Burger, Ulrike. - Singen für die Seligkeit : Studien zu einer Liedersammlung der Devotio moderna: Zwolle, Historisch Centrum Overijssel, coll. Emmanuelshuizen, cat. VI mit Edition und Faksimile. - Leiden : Brill, 2007, S. 292; 141r
Repertorien:
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 3582
  • Analecta hymnica Bd. 48, Nr. 487
  • Analecta hymnica Bd. 48, Nr. 488
  • Analecta hymnica Bd. 3, Nr. 70
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal.
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Februar 2018; HAN-Katalogisierungsregeln; Normalaufnahme auf der Basis von: Steinmann, ungedruckte Beschreibung, mit Ergänzungen.; Helena Müller
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; März 2018; HAN-Katalogisierungsregeln; revidiert; Flury/Studer/Müller
  • Digitalisierung=Digitization=Numérisation; 2018; TIFF
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170513744805501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000109081DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170513744805501
  • (41SLSP_UBS)9972432548205504
Quelle: