Ps.-Avicenna, Geber Latinus, Turba Philosophorum, Ps.-Plato
Kurzformat
Ps.-Avicenna, Geber Latinus, Turba Philosophorum, Ps.-Plato / Erste Hälfte des 14. Jahrhunderts
1 Band (95 Blätter) : 33,5 x 24 cm - Pergament
-
St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 300
LEADER | 00000ntmaa2200000 c 4500 | ||
---|---|---|---|
001 | 991170451304905501 | ||
005 | 20240904183923.0 | ||
008 | 120515m13001349xx 00| | lat d | ||
019 | |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen. |5 HAN/11.11.2020/bmt | ||
035 | |a (HAN)000193454DSV05 | ||
035 | |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170451304905501 | ||
035 | |a (41SLSP_UBS)9972410658105504 |9 (41SLSP_UBS)9972410658105504 | ||
040 | |a CH-001880-7 |b ger |e HAN-Katalogisierungsregeln | ||
046 | |a m |c 1300 |e 1349 | ||
245 | 0 | 0 | |a Ps.-Avicenna, Geber Latinus, Turba Philosophorum, Ps.-Plato |
246 | 1 | |a Alchemische Sammelhandschrift | |
264 | 0 | |a Erste Hälfte des 14. Jahrhunderts | |
300 | |a 1 Band (95 Blätter) |c 33,5 x 24 cm | ||
336 | |b txt |2 rdacontent | ||
337 | |b n |2 rdamedia | ||
338 | |b nc |2 rdacarrier | ||
340 | |a Pergament | ||
506 | |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal | ||
510 | 4 | |a Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 78f. | |
510 | 4 | |a Bachmann, Manuel und Thomas Hofmeier. - Geheimnisse der Alchemie. - Basel 1999, S. 32f., 188f., 232 (Abb.) | |
546 | |a Latein | ||
561 | |a Bartholomäus Schobinger (1500–1585). Marginalien von seiner Hand z. B. 93r. Verzeichnet im Handschriftenkatalog der Stadtbibliothek St. Gallen von 1649, 2r unter den "libri manuscripti in folio: … 7. Avicenna. Geber. Turba philosophorum. Hortulanus. Hali liber secretorum philosophorum. Miscellanae α̌δηλα in pergameno". Auf dem vorderen Spiegelblatt alte Signaturen der Stadtbibliothek mit Rötelstift "E 98", 18. Jh., mit Bleistift "A.10", 19. Jh. | ||
563 | |a Halbpergament und Leimpapier, 17.–18.Jh. Spiegel- und Vorsatzblätter (Bl. I–II, 100–101) Papier, Wasserzeichen Traube, ähnlich Piccard Frucht I, 803–804 (1685–1710). Auf dem Rücken unten neues Signaturschild. | ||
581 | |a Kopp, Hermann. - Beiträge zur Geschichte der Chemie. - Braunschweig, 1869, 2. Stück, S. 29f. | ||
581 | |a Gamper, Rudolf, Hofmeier, Thomas. - Alchemische Vereinigung. Das Rosarium Philosophorum und sein Besitzer Bartlome Schobinger. Mit einem Beitrag von Doris Oltrogge [und] Robert Fuchs. – Zürich 2014, S. 86, 116, 141, 148-150 | ||
583 | 1 | |b Verzeichnung=Description=Inventaire |c 2013 |k Rudolf Gamper und Thomas Hofmeier | |
596 | 3 | 1 | |g Ir–IIv |t leer |
596 | 3 | 0 | |g 1ra–37ra |t Liber de anima in arte alchimiae |r Ps.-Avicenna |i // quod ignis est calidus et siccus ... – ... quia nihil ibi dimisi ad illuminandum nisi hoc. Finit liber. >Explicit liber Avicenne< |s Textverluste: vor 1r fehlt 1 Bl., Spalte 8rb/8va (Kapitel De modulis) herausgeschnitten und nach 19vb fehlen nach Ruska, S. 500f. zwei Doppelblätter; Carusi postuliert entgegen dem Befund von Rusca, Avicennatext, S. 504–507, die Hs. VadSlg Ms 300 sei Vorlage des Drucks von 1572: Paola Carusi. - Animalis Herbalis Naturalis, in: The crisis of Alchemy / Le crisi dell'alchimia, hrsg. v. Véronique Pasche, Paris 1995, S. 45 Anm. 1. |v Auszüge ediert in: Ruska, Julius. - Zum Avicennatext des Codex Vadianus 300, Sudhoffs Archiv 27 (1934), S. 499–510 |v Der Text der Hs. stimmt weitgehend überein mit dem Druck: Avicenna, Liber Abvali Abincine De anima in arte Alchimiae, in: Artis chemicae principes, Avicenna atque Geber hoc volumine continentur ... - Basileae ; apud Petrum Pernam, 1572 (VD16 H6181), S. 5–86, 93–161, 175-236, 273–468; zum Verhältnis von Handschrift und Druck siehe Ruska, S. 505-510. |
596 | 3 | 0 | |g 37ra–56va |t Summa perfectionis magisterii |r Paulus de Tarento |i >Incipit summa Geberti [sic]<. Totam nostram scientiam quam ex libris antiquorum abreviavimus ... – ... perquisitionem haec dicta sufficiant. >Explicit summa Geb[er]i perfectionis magisterii<. |s Der Text ist bekannt unter dem Autorennamen Geber Latinus. Die Hs. ist in Newmans Edition nicht berücksichtigt, der Text stimmt weitgehend mit der Handschrift D überein. |v Thorndike, Lynn. - A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in Latin / Lynn Thorndike and Pearl Kibre. - London 1963, Sp. 1576 |v Paulus de Tarento. - The Summa perfectionis of Pseudo-Geber / a critical edition, translation and study by William R. Newman. - Leiden 1991, S. 249–632; zur Stellung in der Filiation S. 235f. |
596 | 3 | 0 | |g 56va–59vb |t Turba philosophorum |i Prolog: >Inicium libri turbe qui dicitur codex veritatis … Sermo 1: Incipiens ait: Omnium inicium esse quandam naturam ... – ... et toto regimine nisi illa tota aqua permanente // |s Bricht in Sermo 19 ab; nach 59vb, fehlt eine Lage (60r–67v) |v Thorndike/Kibre, Sp. 745 |v Ruska, Julius. - Turba philosophorum : Ein Beitrag zur Geschichte der Alchemie. - Berlin 1931, S. 109–129, Z. 5 (Varianten unter der Sigle G), zur Hs. S. 77–79 |v Auszüge in Neuedition: Plessner, Martin. - Vorsokratische Philosophie und griechische Alchemie in arabisch-lateinischer Überlieferung : Studien zu Text und Inhalt der Turba Philosophorum / Martin Plessner ; nach dem Manuskript ediert von Felix Klein-Franke. - Wiesbaden 1975, S. 38-40, 52f., 57f., 63, 66f. 72-75, 82f. (Sigle G), zur Hs. S. 24 |v Cardelle de Hartmann, Carmen. - Lateinische Dialoge, 1200-1400 : Literaturhistorische Studie und Repertorium. - Leiden 2007, S. 706, A2 |v Turba Philosophorum. Congrès pythagoricien sur l'art d'Hermès. - Edition critique, traduction et présentation par Grégoire Lacaze. - Leiden : Brill, 2018 (Philosophia antiqua ; volume 150), S. 348-426 (§ 87.3), zur Handschrift S. 84f. (Sigle G) |
596 | 3 | 0 | |g 68ra–91va |t Liber quartorum Platonis |r Ps.-Plato / Thabit Ibn Qurra |i Dixit Thebet dixit Ebohabes Hames filio Hasu filio Gohar. Elegimus apud finem libri Estolica ... – ... quod exposui quicquid comprehendit philosophus omnibus diebus vitae suae. >Explicit 4m Platonis 4m. Sit laus deo soli ... amen<. |s 73vb Lib. 3, 82vb Lib. 4; der Anfang von Lib. 2 (69rb) ist nicht gekennzeichnet; die Redner des Lehrgespräches werden auch dort mit Dixit einführt, wo dies im Druck (Theatrum chemicum) fehlt. |v Thorndike/Kibre, Sp. 458 |v Ps-Plato: Quartorum cum commento Hebuhabes Hamed, explicatus ab Hestole, in: Theatrum chemicum ... - Ursellis : sumptibus Lazari Zetzneri,Bd. 5, Strassburg 1622, S. 114–208 |
596 | 3 | 0 | |g 91va–93va |t Commentariolus in Tabulam smaragdinam |r Hortulanus |i [Titel am Rand, 16. Jh.] >Explicatio Tabulę Hermetis, per Hortulanum conscripta<. [Prolog:] In nomine domini amen. Ego autem dictus Ortulanus ab ortis Martinus nuncupatus ... [Text der Tabula smaragdina:] Dicit ergo philosophus: Verum sine mendatio certum verissimum, quod est superius est sicut quod est inferius ... [91vb Kommentar:] Verum. Verum est quod ars alkimie data est. Sine mendacio. Hoc dicit ad differenciam illorum qui dicunt artem esse mendacem ... – ... Est ergo lapis iste benedictus. |s Entspricht inhaltlich: Compendivm alchimiae Ioannis Garlandii Angli philosophi doctissimi cum dictionario eiusdem artis ..., hrsg. v. Basilius Joannes Herold, Basel 1560 S. 1–32; Text der Hs. in der Regel kürzer, keine Kapiteleinteilung. Zitate aus der Tabula smaragdina meist rot unterstrichen |v Edition bis 92vb Zeile 6 in: Ruska, Julius. - Tabula smaragdina : ein Beitrag zur Geschichte der hermetischen Literatur / von Julius Ruska. - Heidelberg 1926, S. 181–186 |v Thorndike/Kibre, Sp. 486, 1691 |v Bachmann, Manuel / Thomas Hofmeier. - Geheimnisse der Alchemie. - Basel 1999, S. 32f. |
596 | 3 | 0 | |g 93vb–97va |t Liber secretum alchemiae |r Khalid Ibn-Yazid al-Katib |i [Prolog:] Liber secretorum philosophorum in opere alkimico per Hali filium Sasicet ... [Text:] Gratiae sint deo omnium creatori, qui nos conduxit et recoluit et docuit et scientiam nobis dedit ... – ... in manibus ignorancium, secretum secretorum dei quia perficies quod volueris. >Completus est liber secretum deo gratia. Explicit liber Haly Haly de secretis secretorum<. |s Von einer späteren Hand |v Thorndike/Kibre, Sp. 823, Hs. erwähnt, 1416 |v Manget, Jean Jacques. - Jo. Jacobi Mangeti ... Bibliotheca chemica curiosa, seu rerum ad alchemiam pertinentium thesaurus instructissimus... - Coloniae Allobrogum 1702, Nachdruck 1976, Bd. 2, S. 183–189; der Prolog von 16 Zeilen mit einer langen Filiation fehlt m Druck |
596 | 3 | 0 | |g 97va–98rb |t Practica in artem alchimicam |r Maria Prophetissa |i [Von einer weiteren Hand.] >Convenit Arem [statt Aaron] cum Maria prophetissa sorore Moysie et fuit Arem accedens ad ipsam honorificandum dixitque ei: O prophetissa ... – ... 98rb ipsi ignorant veritatis regimen propter eorum ignoranciam vasis [?]. >Explicit<. |v Thorndike/Kibre, Sp. 264, Hs. erwähnt; Artis auriferae, quam chemiam vocant / [Hg. von Konrad von Waldkirch]. - Basileae 1593, Bd. 1, S. 205–208 mit sprachlichen Abweichungen |
596 | 3 | 0 | |g 98rb-va |t Versus |i Maria mira sonat breviter que talia donat ... – ... gaudet in assata sata per tria sunt sociata |v Thorndike/Kibre, Sp. 849, Hs. erwähnt |
596 | 3 | 0 | |g 98va |t De opere lapidis |r Ps.-Hermes |i >Versus Merellini<. Est fons in limis cuius latet anguis in ymis ... – ... exaltatus ego tria sunt omnia rego. >Expliciunt isti versus<. |v Thorndike/Kibre, Sp. 509 |
596 | 3 | 0 | |g 98va–99vb |t Rezepte |i >Solutio talis et cuiuslibet lapidis naturalis<. Recipe sal tartari ... [?], cuius vis lapidis calciati ... – ... et soluit corpora cristallum et alios lapides. >Augmentatur sal et melioratur si. [?]<. Überschriften oder Initien der mit Paragraphenzeichen eingeleiteten Abschnitte: >Augmentatur sal et inchoratur si.<. >Ad de a. [?]<. >Fixio arsenici facilis et probis ...<. [98vb] >Nota quando medicina debet poni in crucibulo vel amplulla ...<. >Dulcificatur quodlibet corpus durum sic<. >Mollificat vitrium et nervos contractos sanguinis ...<. >Opus de ad auv. [?]<. [99ra] >Opus tincture de croco ferri<. [99rb] >Congelatio mercurii<. [99va] >Tinctura ad rubeum<. [99vb] >Aquam calinatam faciebat de sale ...<. |s Letzte Zeile nicht lesbar |
596 | 0 | |a Pergament | |
596 | 0 | |b (VI–1)¹¹ + 10 IV⁹⁹. Am Anfang fehlt 1 Blatt, nach Bl. 19 fehlt ein Binio, nach Bl. 59 ein Quaternio. Von Bl. 2 unterer Rand, von Bl. 8 äussere Spalte abgeschnitten, von Bl. 68 untere Ecke abgerissen. Textverluste. Bei mehreren Blättern Ränder eingerissen, besonders bei den letzten beiden. Reklamanten | |
596 | 0 | |c Erste Foliierung des 15. Jhs. 3–61. 70–101 mit Stift, teilweise kaum sichtbar. Eine zweite Foliierung des 15./16. Jhs. mit Tinte verwendet römische und arabische Zahlzeichen in Mischformen: I. II. 1–10. xi. 12. 13. xiiii–xxiii. xx4–xx9. xxx. xxxi. xxx2–xxx7. ooo8–oooo9. l–l11. l3–l9. lx8–lxxx2. 93–101. Zitiert wird in arabischen Zahlen nach der zweiten Foliierung 1–59. 68–99 | |
596 | 1 | |b Rubriziert, 2–5 zeilige rote und blaue Lombarden, sowie rote und blaue Paragraphenzeichen | |
596 | 1 | |d Tintenliniierung. Schriftraum zweispaltig, 23,5 x 14,5 (6,5–7), 42–53 Zeilen |e Textualis von mehreren Händen | |
596 | 1 | |f Durchgehend annotiert. Handweiser. Mehrere Hände, 15.-16. Jh. | |
655 | 7 | |a Handschrift |2 gnd-content | |
690 | |a Maria mira sonat breviter quod talia donat |2 han-A1 | ||
690 | |a Est fons in limis cuius latet anguis in imis |2 han-A1 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1576 Totam nostram scientiam(intentionem) quam ex libris |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 745 Initium libri Turbe(philosophorum) qui dicitur(est) Codex veritatis |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 458 Dixit Thebit dixit Eubohabes Hames |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 486 Ego autem dictus... Ortulanus ab ortis Martinus nuncupatus |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 264 Convenit Aaron cum Maria prophetissa sorore Moysi |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 849 Maria mira sonat breviterque talia donat |2 han-A4 | ||
690 | |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 509 Est fons in limis cuius(huius) latet anguis in imis |2 han-A4 | ||
690 | |a Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: E 98 Hinweis: Alte Signatur (18. Jh.) mit Rötelstift im Spiegel vorn eingetragen |e E 98 |2 han-A5 | ||
690 | |a Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: A 10 Hinweis: Alte Signatur (19. Jh.) mit Bleistift im Spiegel vorn eingetragen |e A 10 |2 han-A5 | ||
700 | 0 | |a Pseudo-Avicenna |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Paulus de Tarento |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Geber |c Latinus |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Thabit Ibn Qurra |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Pseudo-Plato |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Hortulanus |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Khalid Ibn-Yazid al-Katib |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Maria |c Prophetissa |e Verfasser |4 aut | |
700 | 0 | |a Pseudo-Hermes |e Verfasser |4 aut | |
700 | 1 | |a Schobinger, Bartlome |d 1500-1585 |e Früherer Eigentümer |4 fmo | |
730 | 0 | |a Turba philosophorum | |
852 | 4 | |b SGKBV |c RAVS |j VadSlg Ms 300 |9 (41SLSP_UBS)9972410658105504 | |
900 | |f HANcollect_this handschrift | ||
900 | |a HANunikat | ||
910 | |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. | ||
949 | |c RAVS |p 12 |j VadSlg Ms 300 |b SGKBV |9 (41SLSP_UBS)9972410658105504 | ||
986 | |a (41SLSP_UBS)9972410658105504 |9 (41SLSP_UBS)9972410658105504 |
Basisinformationen
Signatur:
-
St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 300
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Ps.-Avicenna, Geber Latinus, Turba Philosophorum, Ps.-Plato
Entstehungsangaben:
Erste Hälfte des 14. Jahrhunderts
Entstehungszeit (normiert):
1300 - 1349
Physische Beschreibung:
-
1 Band (95 Blätter); 33,5 x 24 cm
Physische Beschaffenheit:
-
Pergament
Inhalt und innere Ordnung
Inhalt:
-
[Ir–IIv]. leer
-
[1ra–37ra]. Liber de anima in arte alchimiae. Ps.-Avicenna. // quod ignis est calidus et siccus ... – ... quia nihil ibi dimisi ad illuminandum nisi hoc. Finit liber. >Explicit liber Avicenne<. Textverluste: vor 1r fehlt 1 Bl., Spalte 8rb/8va (Kapitel De modulis) herausgeschnitten und nach 19vb fehlen nach Ruska, S. 500f. zwei Doppelblätter; Carusi postuliert entgegen dem Befund von Rusca, Avicennatext, S. 504–507, die Hs. VadSlg Ms 300 sei Vorlage des Drucks von 1572: Paola Carusi. - Animalis Herbalis Naturalis, in: The crisis of Alchemy / Le crisi dell'alchimia, hrsg. v. Véronique Pasche, Paris 1995, S. 45 Anm. 1.. Auszüge ediert in: Ruska, Julius. - Zum Avicennatext des Codex Vadianus 300, Sudhoffs Archiv 27 (1934), S. 499–510. Der Text der Hs. stimmt weitgehend überein mit dem Druck: Avicenna, Liber Abvali Abincine De anima in arte Alchimiae, in: Artis chemicae principes, Avicenna atque Geber hoc volumine continentur ... - Basileae ; apud Petrum Pernam, 1572 (VD16 H6181), S. 5–86, 93–161, 175-236, 273–468; zum Verhältnis von Handschrift und Druck siehe Ruska, S. 505-510.
-
[37ra–56va]. Summa perfectionis magisterii. Paulus de Tarento. >Incipit summa Geberti [sic]<. Totam nostram scientiam quam ex libris antiquorum abreviavimus ... – ... perquisitionem haec dicta sufficiant. >Explicit summa Geb[er]i perfectionis magisterii<.. Der Text ist bekannt unter dem Autorennamen Geber Latinus. Die Hs. ist in Newmans Edition nicht berücksichtigt, der Text stimmt weitgehend mit der Handschrift D überein.. Thorndike, Lynn. - A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in Latin / Lynn Thorndike and Pearl Kibre. - London 1963, Sp. 1576. Paulus de Tarento. - The Summa perfectionis of Pseudo-Geber / a critical edition, translation and study by William R. Newman. - Leiden 1991, S. 249–632; zur Stellung in der Filiation S. 235f.
-
[56va–59vb]. Turba philosophorum. Prolog: >Inicium libri turbe qui dicitur codex veritatis … Sermo 1: Incipiens ait: Omnium inicium esse quandam naturam ... – ... et toto regimine nisi illa tota aqua permanente //. Bricht in Sermo 19 ab; nach 59vb, fehlt eine Lage (60r–67v). Thorndike/Kibre, Sp. 745. Ruska, Julius. - Turba philosophorum : Ein Beitrag zur Geschichte der Alchemie. - Berlin 1931, S. 109–129, Z. 5 (Varianten unter der Sigle G), zur Hs. S. 77–79. Auszüge in Neuedition: Plessner, Martin. - Vorsokratische Philosophie und griechische Alchemie in arabisch-lateinischer Überlieferung : Studien zu Text und Inhalt der Turba Philosophorum / Martin Plessner ; nach dem Manuskript ediert von Felix Klein-Franke. - Wiesbaden 1975, S. 38-40, 52f., 57f., 63, 66f. 72-75, 82f. (Sigle G), zur Hs. S. 24. Cardelle de Hartmann, Carmen. - Lateinische Dialoge, 1200-1400 : Literaturhistorische Studie und Repertorium. - Leiden 2007, S. 706, A2. Turba Philosophorum. Congrès pythagoricien sur l'art d'Hermès. - Edition critique, traduction et présentation par Grégoire Lacaze. - Leiden : Brill, 2018 (Philosophia antiqua ; volume 150), S. 348-426 (§ 87.3), zur Handschrift S. 84f. (Sigle G)
-
[68ra–91va]. Liber quartorum Platonis. Ps.-Plato / Thabit Ibn Qurra. Dixit Thebet dixit Ebohabes Hames filio Hasu filio Gohar. Elegimus apud finem libri Estolica ... – ... quod exposui quicquid comprehendit philosophus omnibus diebus vitae suae. >Explicit 4m Platonis 4m. Sit laus deo soli ... amen<.. 73vb Lib. 3, 82vb Lib. 4; der Anfang von Lib. 2 (69rb) ist nicht gekennzeichnet; die Redner des Lehrgespräches werden auch dort mit Dixit einführt, wo dies im Druck (Theatrum chemicum) fehlt.. Thorndike/Kibre, Sp. 458. Ps-Plato: Quartorum cum commento Hebuhabes Hamed, explicatus ab Hestole, in: Theatrum chemicum ... - Ursellis : sumptibus Lazari Zetzneri,Bd. 5, Strassburg 1622, S. 114–208
-
[91va–93va]. Commentariolus in Tabulam smaragdinam. Hortulanus. [Titel am Rand, 16. Jh.] >Explicatio Tabulę Hermetis, per Hortulanum conscripta<. [Prolog:] In nomine domini amen. Ego autem dictus Ortulanus ab ortis Martinus nuncupatus ... [Text der Tabula smaragdina:] Dicit ergo philosophus: Verum sine mendatio certum verissimum, quod est superius est sicut quod est inferius ... [91vb Kommentar:] Verum. Verum est quod ars alkimie data est. Sine mendacio. Hoc dicit ad differenciam illorum qui dicunt artem esse mendacem ... – ... Est ergo lapis iste benedictus.. Entspricht inhaltlich: Compendivm alchimiae Ioannis Garlandii Angli philosophi doctissimi cum dictionario eiusdem artis ..., hrsg. v. Basilius Joannes Herold, Basel 1560 S. 1–32; Text der Hs. in der Regel kürzer, keine Kapiteleinteilung. Zitate aus der Tabula smaragdina meist rot unterstrichen. Edition bis 92vb Zeile 6 in: Ruska, Julius. - Tabula smaragdina : ein Beitrag zur Geschichte der hermetischen Literatur / von Julius Ruska. - Heidelberg 1926, S. 181–186. Thorndike/Kibre, Sp. 486, 1691. Bachmann, Manuel / Thomas Hofmeier. - Geheimnisse der Alchemie. - Basel 1999, S. 32f.
-
[93vb–97va]. Liber secretum alchemiae. Khalid Ibn-Yazid al-Katib. [Prolog:] Liber secretorum philosophorum in opere alkimico per Hali filium Sasicet ... [Text:] Gratiae sint deo omnium creatori, qui nos conduxit et recoluit et docuit et scientiam nobis dedit ... – ... in manibus ignorancium, secretum secretorum dei quia perficies quod volueris. >Completus est liber secretum deo gratia. Explicit liber Haly Haly de secretis secretorum<.. Von einer späteren Hand. Thorndike/Kibre, Sp. 823, Hs. erwähnt, 1416. Manget, Jean Jacques. - Jo. Jacobi Mangeti ... Bibliotheca chemica curiosa, seu rerum ad alchemiam pertinentium thesaurus instructissimus... - Coloniae Allobrogum 1702, Nachdruck 1976, Bd. 2, S. 183–189; der Prolog von 16 Zeilen mit einer langen Filiation fehlt m Druck
-
[97va–98rb]. Practica in artem alchimicam. Maria Prophetissa. [Von einer weiteren Hand.] >Convenit Arem [statt Aaron] cum Maria prophetissa sorore Moysie et fuit Arem accedens ad ipsam honorificandum dixitque ei: O prophetissa ... – ... 98rb ipsi ignorant veritatis regimen propter eorum ignoranciam vasis [?]. >Explicit<.. Thorndike/Kibre, Sp. 264, Hs. erwähnt; Artis auriferae, quam chemiam vocant / [Hg. von Konrad von Waldkirch]. - Basileae 1593, Bd. 1, S. 205–208 mit sprachlichen Abweichungen
-
[98rb-va]. Versus. Maria mira sonat breviter que talia donat ... – ... gaudet in assata sata per tria sunt sociata. Thorndike/Kibre, Sp. 849, Hs. erwähnt
-
[98va]. De opere lapidis. Ps.-Hermes. >Versus Merellini<. Est fons in limis cuius latet anguis in ymis ... – ... exaltatus ego tria sunt omnia rego. >Expliciunt isti versus<.. Thorndike/Kibre, Sp. 509
-
[98va–99vb]. Rezepte. >Solutio talis et cuiuslibet lapidis naturalis<. Recipe sal tartari ... [?], cuius vis lapidis calciati ... – ... et soluit corpora cristallum et alios lapides. >Augmentatur sal et melioratur si. [?]<. Überschriften oder Initien der mit Paragraphenzeichen eingeleiteten Abschnitte: >Augmentatur sal et inchoratur si.<. >Ad de a. [?]<. >Fixio arsenici facilis et probis ...<. [98vb] >Nota quando medicina debet poni in crucibulo vel amplulla ...<. >Dulcificatur quodlibet corpus durum sic<. >Mollificat vitrium et nervos contractos sanguinis ...<. >Opus de ad auv. [?]<. [99ra] >Opus tincture de croco ferri<. [99rb] >Congelatio mercurii<. [99va] >Tinctura ad rubeum<. [99vb] >Aquam calinatam faciebat de sale ...<.. Letzte Zeile nicht lesbar
Initien:
-
Maria mira sonat breviter quod talia donat
-
Est fons in limis cuius latet anguis in imis
Anmerkungen
Sprache, Schrift:
Latein
Geschichte
Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Bartholomäus Schobinger (1500–1585). Marginalien von seiner Hand z. B. 93r. Verzeichnet im Handschriftenkatalog der Stadtbibliothek St. Gallen von 1649, 2r unter den "libri manuscripti in folio: … 7. Avicenna. Geber. Turba philosophorum. Hortulanus. Hali liber secretorum philosophorum. Miscellanae α̌δηλα in pergameno". Auf dem vorderen Spiegelblatt alte Signaturen der Stadtbibliothek mit Rötelstift "E 98", 18. Jh., mit Bleistift "A.10", 19. Jh.
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: E 98 Hinweis: Alte Signatur (18. Jh.) mit Rötelstift im Spiegel vorn eingetragen; E 98
Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: A 10 Hinweis: Alte Signatur (19. Jh.) mit Bleistift im Spiegel vorn eingetragen; A 10
Einband
Einband:
Halbpergament und Leimpapier, 17.–18.Jh. Spiegel- und Vorsatzblätter (Bl. I–II, 100–101) Papier, Wasserzeichen Traube, ähnlich Piccard Frucht I, 803–804 (1685–1710). Auf dem Rücken unten neues Signaturschild.
Buchblock
Beschreibstoff:
Pergament
Lagen:
(VI–1)¹¹ + 10 IV⁹⁹. Am Anfang fehlt 1 Blatt, nach Bl. 19 fehlt ein Binio, nach Bl. 59 ein Quaternio. Von Bl. 2 unterer Rand, von Bl. 8 äussere Spalte abgeschnitten, von Bl. 68 untere Ecke abgerissen. Textverluste. Bei mehreren Blättern Ränder eingerissen, besonders bei den letzten beiden. Reklamanten
Zählungen:
Erste Foliierung des 15. Jhs. 3–61. 70–101 mit Stift, teilweise kaum sichtbar. Eine zweite Foliierung des 15./16. Jhs. mit Tinte verwendet römische und arabische Zahlzeichen in Mischformen: I. II. 1–10. xi. 12. 13. xiiii–xxiii. xx4–xx9. xxx. xxxi. xxx2–xxx7. ooo8–oooo9. l–l11. l3–l9. lx8–lxxx2. 93–101. Zitiert wird in arabischen Zahlen nach der zweiten Foliierung 1–59. 68–99
Ausstattung
Initialen:
Rubriziert, 2–5 zeilige rote und blaue Lombarden, sowie rote und blaue Paragraphenzeichen
Einrichtung:
Tintenliniierung. Schriftraum zweispaltig, 23,5 x 14,5 (6,5–7), 42–53 Zeilen
Schrift:
Textualis von mehreren Händen
Zusätze:
Durchgehend annotiert. Handweiser. Mehrere Hände, 15.-16. Jh.
Hinweise
Bibliographischer Nachweis:
-
Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 78f.
-
Bachmann, Manuel und Thomas Hofmeier. - Geheimnisse der Alchemie. - Basel 1999, S. 32f., 188f., 232 (Abb.)
Literatur:
-
Kopp, Hermann. - Beiträge zur Geschichte der Chemie. - Braunschweig, 1869, 2. Stück, S. 29f.
-
Gamper, Rudolf, Hofmeier, Thomas. - Alchemische Vereinigung. Das Rosarium Philosophorum und sein Besitzer Bartlome Schobinger. Mit einem Beitrag von Doris Oltrogge [und] Robert Fuchs. – Zürich 2014, S. 86, 116, 141, 148-150
Repertorien:
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 1576 Totam nostram scientiam(intentionem) quam ex libris
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 745 Initium libri Turbe(philosophorum) qui dicitur(est) Codex veritatis
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 458 Dixit Thebit dixit Eubohabes Hames
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 486 Ego autem dictus... Ortulanus ab ortis Martinus nuncupatus
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 264 Convenit Aaron cum Maria prophetissa sorore Moysi
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 849 Maria mira sonat breviterque talia donat
-
Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 509 Est fons in limis cuius(huius) latet anguis in imis
Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen
Zugangsbestimmungen:
-
Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.
Bearbeitungsstand
Interne Bearbeitung:
-
Verzeichnung=Description=Inventaire; 2013; Rudolf Gamper und Thomas Hofmeier
Identifikatoren
Systemnummer:
991170451304905501
Andere Systemnummer:
-
(HAN)000193454DSV05
-
(EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170451304905501
-
(41SLSP_UBS)9972410658105504