Biblia Sacra, tertia pars

Kurzformat

Biblia Sacra, tertia pars / Basel , 21. Sept. 1445
1 Band (240 Blätter) : mit Buchschmuck/Illustration ; 46,5-47 x 33-33,5 cm - Pergament
  • Basel, UB, UBH B I 1

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170524916705501
005 20240312035600.0
007 cr |||||||||||
008 080818s1445 sz 00| | lat d
019 |a Rekatalogisierungsgrad voll  |5 HAN 
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000079036DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524916705501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972440080605504  |9 (41SLSP_UBS)9972440080605504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a s  |c 1445 
245 1 0 |a Biblia Sacra, tertia pars 
264 0 |a Basel  |c 21. Sept. 1445 
300 |a 1 Band (240 Blätter)  |b mit Buchschmuck/Illustration  |c 46,5-47 x 33-33,5 cm 
336 |b sti  |2 rdacontent 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
337 |b c  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
338 |b cr  |2 rdacarrier 
340 |a Pergament 
490 1 |a Abteilung B I  |v 1 
500 |a Dritter Band einer zusammenhängenden, vierteiligen Produktion (B I 1-3). Der zweite Band, Pars secunda, muss als verloren betrachtet werden, vgl. die chronikalische Erwähnung der vier Bände in den Basler Chroniken I, S. 325 (vgl. Scarpatetti 1977). Die anonym illustrierten Bände wurden in den Jahren 1435 bis 1445 von Heinrich von Vullenhoe, einem der bedeutendsten Kalligrafen der Basler Kartause, geschrieben. 
506 |a Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal. 
510 4 |a Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, S. 154f. Nr. 207 
510 4 |a Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 1, S. 1-4 
510 4 |a Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd. 1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 348 
520 |a Aus liturgischen Gründen war die ursprüngliche Reihenfolge der Bände und biblischen Bücher: B I 3 = prima pars = Pentateuch bis Ruth: Lesungen für LXXª bis dominica in passione; B I 1 = tercia pars = Ezech. bis XII proph. min., Is.: Nov.-Dez.; Ier: Fastenzeit; act., epist. cath., apoc: dominica in albis bis oct. pent.; B I 2 = quarta pars = Aug. bis Okt. (etwas abweichend); es fehlt secunda pars = Pfingstoktav bis Juli = reg., par.; Epiph. bis LXXª = Pauli epist.; tercia pars = B I 1 müsste eigentlich aus liturgischen Gründen zwischen Is. und Ier. die paulinischen Briefe haben. 
533 |n Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 201  |d 2014 
541 |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Lateinisch 
561 |a Ohne alten Besitzereintrag; durch die Notiz des Schreibers jedoch wie B I 2 und B I 3 der Basler Kartause zuzuweisen. 
563 |a Mit Pergament überzogene, über den Buchblock etwas hinausragende Holzdeckel, darüber nochmals ein Schutzumschlag aus Wildleder; Rückenpartie neu unterlegt. Von den zwei nach vorn greifenden Metallschliessen nur die Bügel am vorderen Deckel erhalten. Auf dem vorderen Deckel zwei alte Titelschilder; das obere mit rot eingefasster Beschriftung "Tercia pars biblie"; auf dem unteren, analog zum Conspectus im Innern "Libri prophetarum, Actus apostolorum, Epistole canonice Et Apocalipsis". 
581 |a Basler Chroniken, hg. von der Historischen und antiquarischen Gesellschaft zu Basel, 10 Bde., Basel 1872-1976 
581 |a Brandt, Hermann. - Anfänge der deutschen Landschaftsmalerei im 14. und 15. Jh. (Studien zur deutschen Kunstgeschichte 154). - Strassburg 1912, S. 150ff., bes. S. 153-155 
581 |a Jerchel, Heinrich. - Spätmittelalterliche Buchmalerei am Oberlauf des Rheins. In: Oberrheinische Kunst; 5 (1932) = Diss. Breslau 1932, S. 17-82, hier S. 37-38 
581 |a Pfister, Arnold. - Die Bedeutung Basels für die Buchkunst. Katalog. - Basel, 1936, S. 13 
581 |a Stange, Alfred. - Deutsche Malerei der Gotik, Bd. 4: Südwestdeutschland in der Zeit von 1400 bis 1450. - München, 1951, S. 49 u. Abb. 69 
581 |a Bruckner, Albert. - Scriptoria medii aevi Helvetica 10: Schreibschulen der Diözese Konstanz. - Genf, 1964, S. 89, Taf. 38-39 
581 |a Steinmann, Martin. - Rätsel um die dreibändige Bibel der Basler Kartaus. In: Simona Slanicka (Hrsg.), Begegnungen mit dem Mittelalter in Basel (Basler Beiträge zur Geschichtswissenschaft, 171). - Basel, 2000, S. 43-54, hier S. 53f. 
581 |a Lucas, Jana. - Europa in Basel : das Konzil von Basel (1431-1449) als Laboratorium der Kunst. - Basel : Schwabe Verlag, [2017], S. 184ff. 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2008  |i Titel, Jahr, Sprache, Signatur, Vorbesitzer nach: Meyer/Burckhardt 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Feb. 2015  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Rekatalogisiert auf der Basis von: Meyer/Burckhardt (1960), mit Ergänzungen. Für weiterführende Angaben zum Inhalt vgl. Meyer/Burckhardt (vor allem die Notabilia)  |k Flury 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 1 |g Ar  |t Conspectus 
596 3 1 |g Ar  |t leer 
596 3 0 |g 1r-44ra  |t Ezechiel  |i [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Ezechielem prophetam<. Ezechiel propheta cum Ioachim ... - ... manducantes senecias. >Explicit prologus<. [1rb] [textus:] >Incipit Ezechiel propheta<. [1,1:] Et factum est in tricesimo anno ... - ... [48,35:] ex illa die dominus ibidem. >Explicit Ezechiel propheta<  |v Migne, Patrologia Latina 28, Sp. 937-940  |v Berger, Samuel. - Les préfaces jointes aux livres de la Bible dans les manuscrits de la Vulgate (Mémoires de l’Académie des inscriptions et belles-lettres de l'institut de France, 1re sér., tom. 11,2, Paris 1904). - p. 49, nr. 162  |v Stummer, Friedrich. - Einführung in die lateinische Bibel. - Paderborn 1928, S. 252-253  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272, Nr. 492. 
596 3 0 |g 44ra-62va  |t Daniel  |i [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri [44rb] in Danielem prophetam<. Danielem prophetam ... - ... [45rb] an amore labuntur aut odio. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Daniel propheta<. [1,1:] Anno tercio regni Ioachim ... - ... [14,42] de lacu leonum. >Explicit Daniel propheta<  |s Hat 15 statt 14 Kapitel, da 61vb Kap. XV "Et erat draco ..." = Druck 14,22; Kap. XIIII beginnt 61rb "Erat quoque ydolum ..." = Druck 14,2. Derartige Kapitelverschiebungen gegenüber der Druckausgabe sind im folgenden öfter zu finden; auf sie wird nur bei wichtigeren Abweichungen aufmerksam gemacht  |v Migne, PL 28, Sp. 1291-1294  |v Berger, Préfaces (1904), p. 50, nr. 166  |v Stummer, Einführung (1928), S. 253-255  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272, Nr. 494. 
596 3 0 |g 62va-95va  |t Prophetae XII minores  |i [Hieronymi prologus in XII prophetas:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum duodecim prophetarum<. Non idem ordo est duodecim prophetarum ... - ... prophetaverunt. >Explicit prologus<. [Osee-Malachias:] >Incipit Osee propheta<. [62vb] [1,1:] Verbum domini quod factum est ... - ... [Mal. 4,6:] et percuciam terram anathemate. >Explicit Malachias propheta<  |s Enthält weiter: 68rb-70va Ioel, 70va-75ra Amos, 75ra-vb Abdias, 75vb-77rb Iona, 77rb-80vb Micha, 80vb-82rb Nahum, 82rb-84ra Hab., 84ra-85vb Soph., 85vb-86vb Agg., 87ra-93va Zach.  |v Migne, PL 28, Sp. 1013-1016  |v Berger, Préfaces (1904), S. 50, nr. 170  |v Stummer, Einführung (1928), S. 255  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 273 Nr. 500. 
596 3 0 |g 95va-135rb  |t Isaias  |i [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Ysaiam prophetam<. Nemo cum prophetas ... - ... [96rb] diucius insultarent. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Ysaias propheta<. Visio Ysaie filii Amos ... - ... [66,24] visionis omni carni. >Explicit Ysaias propheta<  |v Migne, PL 28, Sp. 771-774  |v Berger, Préfaces (1904), p. 48, nr. 150  |v Stummer, Einführung (1928), S. 250-251  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 271 Nr. 482. 
596 3 0 |g 135rb-181vb  |t Ieremias  |i [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Iheremiam prophetam<. Iheremias propheta cui prologus iste ... - ... [135va] insaniam provocare. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Iheremias propheta<. [1,1:] Verba Ieremie prophete ... - ... [52,34:] diebus vite eius  |v Migne, PL 28, Sp. 847-850  |v Berger, Préfaces (1904), p. 49, nr. 155  |v Stummer, Einführung (1928), S. 252  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272 Nr. 487. 
596 3 0 |g 182ra-211rb  |t Actus apostolorum  |i [Prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum actuum apostolorum<. Lucas nacione Syrus ... - ... [182rb] proficeret medicina. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit liber actuum apostolorum<. [1,1:] Primum quidem sermonem ... - ... [28,31:] sine prohibicione. Amen. >Explicit liber actuum apostolorum<  |s Lesarten vgl. Meyer/Burckhardt  |v Wordsworth, John und White, Henry Julian. - Novum Testamentum Domini nostri Jesu Christi Latine. - Bd. 3 (1954), S. 1-2 und 35-228  |v Berger, Préfaces (1904), p. 60, nr. 244  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 288 Nr. 640. 
596 3 0 |g 211rb-224rb  |t Epistolae catholicae  |i [Prologus in VII epistolas:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum VII epistolarum canonicarum<. Non ita ordo est ... - ... [211vb] poscentibus denegabo. >Explicit prologus>. [Iacobi-Iudae epistolarum textus:] >Incipit epistola sancti Iacobi apostoli<. [1,1:] Iacobus dei et domini nostri Ihesu Christi servus ... - ... [Iud. 25:] secula seculorum. Amen. >Explicit epistola sancti Iude apostoli<  |s Enthält weiter: 214va-219va I und II Petri, 219va-223rb I, II und III Ioh.; I Ioh. hat nur 4 statt 5 Kapitel, da Druck 2,1 "Filioli ..." in Kap. I 219vb, 8. Z. v. unten; Kap. II 220vb "Videte ..." = Druck 3,1 usw.  |v Migne, PL 29, Sp. 821 C-832  |v Wordsworth/White Bd. 3, S. 230-231 und S. 238-405  |v Berger, Préfaces (1904), p. 66, nr. 290  |v Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 303 Nr. 809. 
596 3 0 |g 238ra  |t Schreibereintrag  |i Completum est hoc volumen per manus fratris Heinrici de Vullenho traiectensis diocesis monachi Cartusiensis in Basilea anno domini mº ccccº xlvº circa festum beati Mathei apostoli. Etatis vero sue anno XLIIº Conversacionis autem sue in ordine anno XIXº. 
596 0 |b Lagen: (V+1)¹⁰ + 18 VI²²⁵ + (VI+1)²³⁸; kleingeschriebene Reklamanten am Ende jeder Lage in der Ecke rechts unten, teilweise abgeschnitten; Lagenfoliierung a 1, a 2 usw. in der jeweils vorderen Lagenhälfte unten rechts, teilweise weggeschnitten; erste und letzte Lage in den Mittelrücken des im Deckel vermakulierten Blattes eingeheftet. 
596 0 |a Regelmässiges, starkes Pergament. 
596 0 |c Moderne Bleistiftfoliierung: A, 1-165, 165a, 166-238. 
596 1 |a Anfangsbuchstaben rot oder blau in doppelter Zeilenhöhe, Zwischentitel und Strichelung rot, Hand des Schreibers, rot-blaue Seitentitel, Notizen am Rand rot oder blau für die Liturgie. 
596 1 |b Grössere Initialen jeweils am Anfang der Prologe und der einzelnen biblischen Bücher (8,5 x 7 bzw. 4-4,5 x 2,5-8,5 cm); die kleinen im allgemeinen vor den Prologen und fast alle rein ornamental, die figürlichen Darstellungen vorwiegend vor den Bibeltexten, Ausnahmen besonders gegen den Schluss. Einheitliche Kolorierung: Buchstabenkörper (mit zwei Ausnahmen: 96rb, 217va blau) in Gold, Unterlage Blau, Lila oder Gold oder zwei Farben kombiniert in halbiertem oder gevierteiltem Grund mit weisser Musterung bzw. dunkellila Schattierung. Die nicht figürlichen Initialen von reichem grünem Rankenwerk umschlungen, auf Bl. 217va mit fünfblättrigen blauen und lila Blumen besetzt, die Ausläufer des Rankenwerks an den Ecken der Initialen mit derselben Blattbildung und in den Farben Blau, Lila, Grün, Orange, Gelb und Gold, dazu mit weisser oder gelber Nachzeichnung, goldenen runden oder länglichen Knöpfen an schwarzem, mit der Feder gezeichnetem, feinem Zweigwerk. 
596 1 |b Zwei Initialen E  |3 1ra.b 
596 1 |b Initiale D (der junge Daniel mit kleinem Löwen im Schoss)  |3 44rb 
596 1 |b Initiale A (Daniel in der Löwengrube)  |3 45rb 
596 1 |b Initiale N  |3 62va 
596 1 |b Initiale U (Hosea im Gebet, Gott als Halbfigur im Himmel)  |3 62vb 
596 1 |b Initiale V (Joel kniend im Gebet)  |3 68rb 
596 1 |b Initiale V (Amos schreitend auf grünem Hügelland mit gebirgigem Hintergrund)  |3 70va 
596 1 |b Initiale V (Abbadia kniend in grüner Ebene mit Bäumen, Halbfigur Gottes)  |3 75ra 
596 1 |b Initiale E (Jonas im Gespräch mit Gott)  |3 75vb 
596 1 |b Initiale U (Micha in einer hinten von einer Stadt begrenzten Landschaft mit Bäumen)  |3 77rb 
596 1 |b Initiale O (Nahum in Hügellandschaft)  |3 80vb 
596 1 |b Initiale O (Habakuk im Gespräch mit Gott)  |3 82rb 
596 1 |b Initiale U (Zephanja im Gespräch mit Gott)  |3 84ra 
596 1 |b Zwei Initialen I  |3 85vb, 87ra 
596 1 |b Initiale O (Maleachi kniend im Gebet, in Landschaft mit Bäumen)  |3 93va 
596 1 |b Initiale N  |3 95va 
596 1 |b Initiale V (Jesaia, mit dem Kopf nach unten an den Schragen gefesselt, wird von zwei Männern entzweigesägt, Halbfigur Gottes im gestirnten Himmel)  |3 96rb 
596 1 |b Initiale I  |3 135rb 
596 1 |b Initiale U (Jeremias kniend im Gebet, Halbfigur Gottes)  |3 135va 
596 1 |b Initiale L  |3 182ra 
596 1 |b Initiale P (Christus lehrend in der Mitte der knienden Jünger)  |3 182rb 
596 1 |b Initiale N  |3 211rb 
596 1 |b Initiale I  |3 211vb 
596 1 |b Initiale P (Apostel Petrus als Papst mit goldener Tiara und mächtigem silbernen Schlüssel)  |3 214va 
596 1 |b Initiale S  |3 217va 
596 1 |b Initiale Q (Apostel Johannes als Jüngling, in der rechten Hand einen goldenen Kelch mit kleiner Schlange haltend)  |3 219va 
596 1 |b Zwei Initialen S  |3 222va, 223ra 
596 1 |b Initiale I  |3 223rb 
596 1 |b Initiale A (mit Schriftband)  |3 224rb 
596 1 |d Schriftraum 32,5 x 22,3 cm; zweispaltig, 32 Zeilen ohne sichtbare oder nur mit feinem Stift gezogene Liniierung.  |e Grosse Buchminuskel (Zeilenabstand 11 mm; Höhe der inneren Linien im Buchstabenkörper 6 mm) von höchster Kalligraphie in gotischer Textur, Hand des Heinrich Vullenhoe 1445 (vgl. datierter Schreibereintrag Bl. 238ra). 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Initiale, Figurierte Initiale  |2 han-A3 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 492  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 494  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 500  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 482  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 487  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 640  |2 han-A4 
690 |a Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 809  |2 han-A4 
700 1 |a Hieronymus, Sophronius Eusebius  |d 345-420  |0 (DE-588)118550853  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Vullenhoe, Heinrich <<von>>  |d 1403/04-nach 1467  |0 (DE-588)1089923546  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
751 |a Basel  |0 (DE-588)4004617-5 
830 0 |a Abteilung B I  |v 1  |w (HAN)000108221DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH B I 1  |9 (41SLSP_UBS)9972440080605504 
856 4 2 |u http://www.manuscripta-mediaevalia.de/hs/katalogseiten/HSK0503a_b0001_jpg.htm  |z Meyer/Burckhardt online 
856 4 1 |u http://www.e-codices.unifr.ch/de/searchresult/list/one/ubb/B-I-0001  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/ubb/ubb-B-I-0001/ubb-B-I-0001_0001r.jp2  |z Thumbnail e-codices 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH B I 1  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972440080605504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972440080605504  |9 (41SLSP_UBS)9972440080605504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH B I 1
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Biblia Sacra, tertia pars
Entstehungsangaben:
Basel, 21. Sept. 1445
Entstehungszeit (normiert):
1445
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (240 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration; 46,5-47 x 33-33,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Pergament
Serie:
Abteilung B I; 1

Sucheinstiege

Person:
Körperschaft:
Ort (normiert):
Ort:
Formschlagwort:

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Aus liturgischen Gründen war die ursprüngliche Reihenfolge der Bände und biblischen Bücher: B I 3 = prima pars = Pentateuch bis Ruth: Lesungen für LXXª bis dominica in passione; B I 1 = tercia pars = Ezech. bis XII proph. min., Is.: Nov.-Dez.; Ier: Fastenzeit; act., epist. cath., apoc: dominica in albis bis oct. pent.; B I 2 = quarta pars = Aug. bis Okt. (etwas abweichend); es fehlt secunda pars = Pfingstoktav bis Juli = reg., par.; Epiph. bis LXXª = Pauli epist.; tercia pars = B I 1 müsste eigentlich aus liturgischen Gründen zwischen Is. und Ier. die paulinischen Briefe haben.
  • [Ar]. Conspectus
  • [Ar]. leer
  • [1r-44ra]. Ezechiel. [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Ezechielem prophetam<. Ezechiel propheta cum Ioachim ... - ... manducantes senecias. >Explicit prologus<. [1rb] [textus:] >Incipit Ezechiel propheta<. [1,1:] Et factum est in tricesimo anno ... - ... [48,35:] ex illa die dominus ibidem. >Explicit Ezechiel propheta<. Migne, Patrologia Latina 28, Sp. 937-940. Berger, Samuel. - Les préfaces jointes aux livres de la Bible dans les manuscrits de la Vulgate (Mémoires de l’Académie des inscriptions et belles-lettres de l'institut de France, 1re sér., tom. 11,2, Paris 1904). - p. 49, nr. 162. Stummer, Friedrich. - Einführung in die lateinische Bibel. - Paderborn 1928, S. 252-253. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272, Nr. 492.
  • [44ra-62va]. Daniel. [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri [44rb] in Danielem prophetam<. Danielem prophetam ... - ... [45rb] an amore labuntur aut odio. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Daniel propheta<. [1,1:] Anno tercio regni Ioachim ... - ... [14,42] de lacu leonum. >Explicit Daniel propheta<. Hat 15 statt 14 Kapitel, da 61vb Kap. XV "Et erat draco ..." = Druck 14,22; Kap. XIIII beginnt 61rb "Erat quoque ydolum ..." = Druck 14,2. Derartige Kapitelverschiebungen gegenüber der Druckausgabe sind im folgenden öfter zu finden; auf sie wird nur bei wichtigeren Abweichungen aufmerksam gemacht. Migne, PL 28, Sp. 1291-1294. Berger, Préfaces (1904), p. 50, nr. 166. Stummer, Einführung (1928), S. 253-255. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272, Nr. 494.
  • [62va-95va]. Prophetae XII minores. [Hieronymi prologus in XII prophetas:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum duodecim prophetarum<. Non idem ordo est duodecim prophetarum ... - ... prophetaverunt. >Explicit prologus<. [Osee-Malachias:] >Incipit Osee propheta<. [62vb] [1,1:] Verbum domini quod factum est ... - ... [Mal. 4,6:] et percuciam terram anathemate. >Explicit Malachias propheta<. Enthält weiter: 68rb-70va Ioel, 70va-75ra Amos, 75ra-vb Abdias, 75vb-77rb Iona, 77rb-80vb Micha, 80vb-82rb Nahum, 82rb-84ra Hab., 84ra-85vb Soph., 85vb-86vb Agg., 87ra-93va Zach.. Migne, PL 28, Sp. 1013-1016. Berger, Préfaces (1904), S. 50, nr. 170. Stummer, Einführung (1928), S. 255. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 273 Nr. 500.
  • [95va-135rb]. Isaias. [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Ysaiam prophetam<. Nemo cum prophetas ... - ... [96rb] diucius insultarent. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Ysaias propheta<. Visio Ysaie filii Amos ... - ... [66,24] visionis omni carni. >Explicit Ysaias propheta<. Migne, PL 28, Sp. 771-774. Berger, Préfaces (1904), p. 48, nr. 150. Stummer, Einführung (1928), S. 250-251. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 271 Nr. 482.
  • [135rb-181vb]. Ieremias. [Hieronymi prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in Iheremiam prophetam<. Iheremias propheta cui prologus iste ... - ... [135va] insaniam provocare. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit Iheremias propheta<. [1,1:] Verba Ieremie prophete ... - ... [52,34:] diebus vite eius. Migne, PL 28, Sp. 847-850. Berger, Préfaces (1904), p. 49, nr. 155. Stummer, Einführung (1928), S. 252. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 272 Nr. 487.
  • [182ra-211rb]. Actus apostolorum. [Prologus:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum actuum apostolorum<. Lucas nacione Syrus ... - ... [182rb] proficeret medicina. >Explicit prologus<. [Textus:] >Incipit liber actuum apostolorum<. [1,1:] Primum quidem sermonem ... - ... [28,31:] sine prohibicione. Amen. >Explicit liber actuum apostolorum<. Lesarten vgl. Meyer/Burckhardt. Wordsworth, John und White, Henry Julian. - Novum Testamentum Domini nostri Jesu Christi Latine. - Bd. 3 (1954), S. 1-2 und 35-228. Berger, Préfaces (1904), p. 60, nr. 244. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 288 Nr. 640.
  • [211rb-224rb]. Epistolae catholicae. [Prologus in VII epistolas:] >Incipit prologus sancti Ieronimi presbiteri in librum VII epistolarum canonicarum<. Non ita ordo est ... - ... [211vb] poscentibus denegabo. >Explicit prologus>. [Iacobi-Iudae epistolarum textus:] >Incipit epistola sancti Iacobi apostoli<. [1,1:] Iacobus dei et domini nostri Ihesu Christi servus ... - ... [Iud. 25:] secula seculorum. Amen. >Explicit epistola sancti Iude apostoli<. Enthält weiter: 214va-219va I und II Petri, 219va-223rb I, II und III Ioh.; I Ioh. hat nur 4 statt 5 Kapitel, da Druck 2,1 "Filioli ..." in Kap. I 219vb, 8. Z. v. unten; Kap. II 220vb "Videte ..." = Druck 3,1 usw.. Migne, PL 29, Sp. 821 C-832. Wordsworth/White Bd. 3, S. 230-231 und S. 238-405. Berger, Préfaces (1904), p. 66, nr. 290. Stegmüller, Repertorium biblicum, Bd. 1, S. 303 Nr. 809.
  • [238ra]. Schreibereintrag. Completum est hoc volumen per manus fratris Heinrici de Vullenho traiectensis diocesis monachi Cartusiensis in Basilea anno domini mº ccccº xlvº circa festum beati Mathei apostoli. Etatis vero sue anno XLIIº Conversacionis autem sue in ordine anno XIXº.

Anmerkungen

Allgemeine Anmerkung:
Dritter Band einer zusammenhängenden, vierteiligen Produktion (B I 1-3). Der zweite Band, Pars secunda, muss als verloren betrachtet werden, vgl. die chronikalische Erwähnung der vier Bände in den Basler Chroniken I, S. 325 (vgl. Scarpatetti 1977). Die anonym illustrierten Bände wurden in den Jahren 1435 bis 1445 von Heinrich von Vullenhoe, einem der bedeutendsten Kalligrafen der Basler Kartause, geschrieben.
Sprache, Schrift:
Lateinisch
Anmerkung zur Reproduktion:
Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 201; 2014

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Ohne alten Besitzereintrag; durch die Notiz des Schreibers jedoch wie B I 2 und B I 3 der Basler Kartause zuzuweisen.
Akzession:
  • Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel

Einband

Einband:
Mit Pergament überzogene, über den Buchblock etwas hinausragende Holzdeckel, darüber nochmals ein Schutzumschlag aus Wildleder; Rückenpartie neu unterlegt. Von den zwei nach vorn greifenden Metallschliessen nur die Bügel am vorderen Deckel erhalten. Auf dem vorderen Deckel zwei alte Titelschilder; das obere mit rot eingefasster Beschriftung "Tercia pars biblie"; auf dem unteren, analog zum Conspectus im Innern "Libri prophetarum, Actus apostolorum, Epistole canonice Et Apocalipsis".

Buchblock

Beschreibstoff:
Regelmässiges, starkes Pergament.
Lagen:
Lagen: (V+1)¹⁰ + 18 VI²²⁵ + (VI+1)²³⁸; kleingeschriebene Reklamanten am Ende jeder Lage in der Ecke rechts unten, teilweise abgeschnitten; Lagenfoliierung a 1, a 2 usw. in der jeweils vorderen Lagenhälfte unten rechts, teilweise weggeschnitten; erste und letzte Lage in den Mittelrücken des im Deckel vermakulierten Blattes eingeheftet.
Zählungen:
Moderne Bleistiftfoliierung: A, 1-165, 165a, 166-238.

Ausstattung

Rubrizierungen:
Anfangsbuchstaben rot oder blau in doppelter Zeilenhöhe, Zwischentitel und Strichelung rot, Hand des Schreibers, rot-blaue Seitentitel, Notizen am Rand rot oder blau für die Liturgie.
Initialen:
Grössere Initialen jeweils am Anfang der Prologe und der einzelnen biblischen Bücher (8,5 x 7 bzw. 4-4,5 x 2,5-8,5 cm); die kleinen im allgemeinen vor den Prologen und fast alle rein ornamental, die figürlichen Darstellungen vorwiegend vor den Bibeltexten, Ausnahmen besonders gegen den Schluss. Einheitliche Kolorierung: Buchstabenkörper (mit zwei Ausnahmen: 96rb, 217va blau) in Gold, Unterlage Blau, Lila oder Gold oder zwei Farben kombiniert in halbiertem oder gevierteiltem Grund mit weisser Musterung bzw. dunkellila Schattierung. Die nicht figürlichen Initialen von reichem grünem Rankenwerk umschlungen, auf Bl. 217va mit fünfblättrigen blauen und lila Blumen besetzt, die Ausläufer des Rankenwerks an den Ecken der Initialen mit derselben Blattbildung und in den Farben Blau, Lila, Grün, Orange, Gelb und Gold, dazu mit weisser oder gelber Nachzeichnung, goldenen runden oder länglichen Knöpfen an schwarzem, mit der Feder gezeichnetem, feinem Zweigwerk.
1ra.b: Zwei Initialen E
44rb: Initiale D (der junge Daniel mit kleinem Löwen im Schoss)
45rb: Initiale A (Daniel in der Löwengrube)
62va: Initiale N
62vb: Initiale U (Hosea im Gebet, Gott als Halbfigur im Himmel)
68rb: Initiale V (Joel kniend im Gebet)
70va: Initiale V (Amos schreitend auf grünem Hügelland mit gebirgigem Hintergrund)
75ra: Initiale V (Abbadia kniend in grüner Ebene mit Bäumen, Halbfigur Gottes)
75vb: Initiale E (Jonas im Gespräch mit Gott)
77rb: Initiale U (Micha in einer hinten von einer Stadt begrenzten Landschaft mit Bäumen)
80vb: Initiale O (Nahum in Hügellandschaft)
82rb: Initiale O (Habakuk im Gespräch mit Gott)
84ra: Initiale U (Zephanja im Gespräch mit Gott)
85vb, 87ra: Zwei Initialen I
93va: Initiale O (Maleachi kniend im Gebet, in Landschaft mit Bäumen)
95va: Initiale N
96rb: Initiale V (Jesaia, mit dem Kopf nach unten an den Schragen gefesselt, wird von zwei Männern entzweigesägt, Halbfigur Gottes im gestirnten Himmel)
135rb: Initiale I
135va: Initiale U (Jeremias kniend im Gebet, Halbfigur Gottes)
182ra: Initiale L
182rb: Initiale P (Christus lehrend in der Mitte der knienden Jünger)
211rb: Initiale N
211vb: Initiale I
214va: Initiale P (Apostel Petrus als Papst mit goldener Tiara und mächtigem silbernen Schlüssel)
217va: Initiale S
219va: Initiale Q (Apostel Johannes als Jüngling, in der rechten Hand einen goldenen Kelch mit kleiner Schlange haltend)
222va, 223ra: Zwei Initialen S
223rb: Initiale I
224rb: Initiale A (mit Schriftband)
Ikonografie:
  • Initiale, Figurierte Initiale
Einrichtung:
Schriftraum 32,5 x 22,3 cm; zweispaltig, 32 Zeilen ohne sichtbare oder nur mit feinem Stift gezogene Liniierung.
Schrift:
Grosse Buchminuskel (Zeilenabstand 11 mm; Höhe der inneren Linien im Buchstabenkörper 6 mm) von höchster Kalligraphie in gotischer Textur, Hand des Heinrich Vullenhoe 1445 (vgl. datierter Schreibereintrag Bl. 238ra).

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, S. 154f. Nr. 207
  • Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 1, S. 1-4
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd. 1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 348
Literatur:
  • Basler Chroniken, hg. von der Historischen und antiquarischen Gesellschaft zu Basel, 10 Bde., Basel 1872-1976
  • Brandt, Hermann. - Anfänge der deutschen Landschaftsmalerei im 14. und 15. Jh. (Studien zur deutschen Kunstgeschichte 154). - Strassburg 1912, S. 150ff., bes. S. 153-155
  • Jerchel, Heinrich. - Spätmittelalterliche Buchmalerei am Oberlauf des Rheins. In: Oberrheinische Kunst; 5 (1932) = Diss. Breslau 1932, S. 17-82, hier S. 37-38
  • Pfister, Arnold. - Die Bedeutung Basels für die Buchkunst. Katalog. - Basel, 1936, S. 13
  • Stange, Alfred. - Deutsche Malerei der Gotik, Bd. 4: Südwestdeutschland in der Zeit von 1400 bis 1450. - München, 1951, S. 49 u. Abb. 69
  • Bruckner, Albert. - Scriptoria medii aevi Helvetica 10: Schreibschulen der Diözese Konstanz. - Genf, 1964, S. 89, Taf. 38-39
  • Steinmann, Martin. - Rätsel um die dreibändige Bibel der Basler Kartaus. In: Simona Slanicka (Hrsg.), Begegnungen mit dem Mittelalter in Basel (Basler Beiträge zur Geschichtswissenschaft, 171). - Basel, 2000, S. 43-54, hier S. 53f.
  • Lucas, Jana. - Europa in Basel : das Konzil von Basel (1431-1449) als Laboratorium der Kunst. - Basel : Schwabe Verlag, [2017], S. 184ff.
Repertorien:
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 492
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 494
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 500
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 482
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 487
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 640
  • Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 809
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal.
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Feb. 2015; HAN-Katalogisierungsregeln; Rekatalogisiert auf der Basis von: Meyer/Burckhardt (1960), mit Ergänzungen. Für weiterführende Angaben zum Inhalt vgl. Meyer/Burckhardt (vor allem die Notabilia); Flury
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170524916705501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000079036DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524916705501
  • (41SLSP_UBS)9972440080605504
Quelle: