Sammelband (Grammatik)

Kurzformat

Sammelband (Grammatik) / 14./15. Jahrhundert
1 Band (280 Blätter) : 20,5 x 14,5 cm - Papier
  • Basel, UB, UBH F IV 33

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170499892205501
005 20240312030711.0
007 cr |||||||||||
008 091123q13001499xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000117250DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170499892205501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972428252705504  |9 (41SLSP_UBS)9972428252705504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1300  |e 1499 
245 1 0 |a Sammelband (Grammatik) 
264 0 |c 14./15. Jahrhundert 
300 |a 1 Band (280 Blätter)  |c 20,5 x 14,5 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
337 |b c  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
338 |b cr  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
340 |a Pergament 
490 1 |a Abteilung F IV  |v 33 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal 
510 4 |a Weijers, Olga (Hrsg.). - Ps. Boethius, De disciplina scolarium. - Leiden; Köln, 1976 (Studien und Texte zur Geistesgeschichte des Mittelalters 12), S. 27 Nr. 22, S. 65f. Nr. 6  |3 150r-189rb 
510 4 |a Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 514 
510 3 |a Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung, 1982 
520 |a Zusammengesetzt aus mehreren ursprünglich selbstständigen Teilen; enthält Handschriften und einen Druck 
541 |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Latein, Deutsch 
561 |a Der erste Teil (Bl. 1-71) stammt aus der Mainzer Kartause und wurde der Kartause Basel geschenkt: Eintrag 1r unten, 15. Jh. "Liber fratrum Carth. prope Mog.", dazu Ergänzung von anderer Hand "datus per eosdem fratribus Cartus. Basil.", ähnlich 71v unten: "Iste liber est fratrum Carth. prope Mogunciam datus Cartus. Bas.". Diverse Einträge aus der Basler Kartause, darunter auf ar Titel "Sulpicius cum diversis aliis" mit alter Signatur "A xxxiiii" (darüber: "34") und Besitzeintrag mit (unvollständiger) Inhaltsangabe "Cartusiensium in Basilea continens plura bona opuscula. 1 Doctrinale prosaycum grammatice a fratre Martino Aragonensi ordinis predicatorum editus in x libros parciales partitum" von der Hand Jakob Loubers; im vorderen Deckel ältere, radierte Signatur "A blaw lxxxii" und Inhaltsangabe "Sulpicius cum [gestr.: pluribus] diversis aliis"; weitere Besitzeinträge von der Hand Heinrich Arnoldis: 18r Rand ("Cartus. Bas."), 72r unten ("Liber Cartus. in Basilea"), 102r unten ("Liber Cartus. in Basilea"), 143r unten ("Liber Cartus. in Basilea"). Der Druck auf Bl. 193ff., der dem Sammelband den Titel gab, wurde der Kartause von Johannes Amerbach geschenkt, vgl. Liber benefactorum (Staatsarchiv Basel-Stadt, Klosterarchiv Kartaus L), Bl. 101r. Terminus post quem für die Erstellung des Sammelbands ist also nach 1480 
563 |a Einband 15. Jh., weiches weisses Leder; Schnitt gelb, vorne farbige Leder-Signakeln; eine Schliesse; auf dem Rücken Reste eines Pergament-Titelschildes aus der Kartause Basel und von jüngeren Papierschildern aus der Universitätsbibliothek 
581 |a Schreiber, Heinrich. - Die Bibliothek der ehemaligen Mainzer Kartause : die Handschriften und ihre Geschichte. - Leipzig : Harrassowitz, 1927, S. 89f. 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Jan. 2010  |i Titel, Jahr und Signatur nach: Steinmann, unpublizierte Beschreibung 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c August 2017  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Normalniveau nach: Steinmann 1982  |k Dill 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Mai 2019  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Normalniveau nach: Steinmann 1982, mit Ergänzungen  |k Dill/Fischer 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Mai 2019  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i revidiert  |k Studer/Fischer 
583 1 |b Digitalisierung=Digitization=Numérisation  |c Mai 2019  |i TIFF 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 1 |g vorderer Spiegel  |t Alte Signatur (ausradiert) und Titel 
596 3 1 |g ar  |t Titel, Signatur, Besitzeintrag, sonst leer 
596 3 1 |g av  |t leer 
596 3 0 |g 1r-71r  |t Doctrinale prosaicum  |r Martinus Aragonensis O.P.  |i [1r-70r] >Incipit doctrinale prosaycum. Liber primus<. Doctrinale prosa fuit hoc mihi scribere cura, ut levius capiant artem pueri sine metro. Sum pro posse meo maiorum dicta secutus. >Incipit doctrinale prosaicum puerorum, primo quid sit grammatica et unde dicatur et quot partes eius<. Grammatica est ars sive sciencia recte loquendi recte scribendi recteque scripta pronunciandi. Ad omnes alias artes liberales ... - ... passio hominis attributa deo. >Explicit doctrinale prosaycum<. Doctrinale prosa deo virtute peregi. Quidquid ibi cernis ex antiquis fere legi. Te laudo, Christe, per quem liber explicit iste. Hunc librum fecit frater Martinus Aragonensis ordinis predicatorum, qui fuit magne sanctitatis vite. [70r-71r, Capitula duo supplementaria:] >De mutacione litterarum<. Mutantur littere in se invicem multipliciter, vocales ut a brevis in longa ut faveo favi ... - ... Ita perfectum hominem duo sibi ista vendicant ac defendunt  |s Prosabearbeitung von Alexanders de Villa Dei Doctrinale  |v Käppeli, Scriptores, Nr. 2983; derselbe Text auch Ratsbücherei Lüneburg, Ms. Theol. 4° 79, 119ra-162rb 
596 3 1 |g 71v  |t Spruch, sonst leer  |v Walther, Init. carm. 7128  |v Walther, cant. 6,2-5 
596 3 0 |g 72r-141v  |t Voces secundum grammaticam ordinatae  |i >Nomina terminata in a. Nomina fluviorum<. Albea t Clue. Odera Ader. Wesera Weser. Trauena Trauen. Wakemssa de Wakense ... propria nomina fluviorum. Que fiunt propria fluviorum pone masculina. Item notandum, quod illa nomina predicta scilicet propria nomina fluviorum et carent plurali ... >Sequuntur nomina dignitatum in a terminatarum<. Papa ...; ... - ... et operior deponentale pro spectare. >Et sic est finis, deo sit laus et gloria. Amen<  |s Wortlisten, reich glossiert und kommentiert. Die meisten Wörter sind mit lateinischen Synonymen oder niederdeutschen Übersetzungen versehen 
596 3 1 |g 142r-v  |t leer 
596 3 0 |g 143r-146v  |t Practica informandi pueros  |r Caspar vicarius in Ahrensbök prope Lubecam O. Cart.  |i [Titel von der Hand Heinrich Arnoldis:] >Istam practicam informandi pueros scripsit et composuit dominus Caspar vicarius domus Cartusiensium prope Lübeck in Saxonia notabilis magister artium Rozstockcensis et licentiatus in utroque iure<. Pro levi et fideli iuvenum informacione capiantur primo nomina prime declinacionis in a ... - ... Item futurum optanti frequenter solet sequi illas dicciones An utrum donec quousque ne quatenus etc.  |s Enthält deutsche Beispiele. - Der Verfasser ist als Vikar der Kartause Ahrensbök am 28. April 1453 belegt, vgl. Kloster Ahrensbök 1328-1565 / bearb. von Wolfgang Prange. - Neumünster : Karl Wachholtz, 1989 (Schleswig-holsteinische Regesten und Urkunden ; Bd. 10) (Veröffentlichungen des Schleswig-Holsteinischen Landesarchivs ; 23), S. 21 (Jaspar) 
596 3 1 |g 147r-149v  |t leer 
596 3 0 |g 150r-180r  |t De disciplina scolarium  |r Ps. Boethius  |i Vestra noverit intencio de scolarium disciplina compendiosum postulare tractatum ... - ... ultima vero saporis alterius inquinamenta permanebunt etc. Et sic est finis textus Boecii de disciplina scolarium per me Ludwicum Moser de Thurego anno domini M° cccc° liiii° in die sancti Bricii [13. Nov. 1454] hora 4a de sero etc.  |s Am Anfang Interlinearglossen und Randnotizen (schulmässig)  |v Druck: PL 64, 1223-1238  |v Weijers 1976, S. 65 Nr. 6 
596 3 1 |g 180v  |t Versus varii  |s Überliefert die folgenden Verse: Walther, Init. carm. 10131. 20134. 17044; Walther, Prov. 12245; Versus de voce gallus ("Gallus avis gallus populus gallusque sacerdos"); Walter Init. carm. 4834. 5755. ähnlich 5838f. 
596 3 0 |g 181ra-189rb  |t Commentarius in Ps. Boethii De disciplina scolarium (frgm.)  |i "Vestra novit intencio". Nota circa presentem librum quattuor querenda sunt, primo de utilitate, 2° de tytulo ... - ... 3° de anima. Sed per meretrices //  |v Bricht ab bei PL 64, 1227D des Grundtextes.  |v Weijers 1976, S. 65 Nr. 6; S. 27, Nr. 22 (Komm.) 
596 3 0 |g 189v-190v  |t Annalistica de annis 1479-1480  |r Martinus Ströulin O. Cart. (?)  |i Anno domini M cccc lxxxix die viiiª mensis Augusti congressu regis Francie exercitus ex una et duce Maximiliano filio imperatoris Friderici ... - ... dicebatur enim ingressus esse usque ad villagium Sliengen  |s Der Autor ergibt sich aus der Notiz 190r: "Item in die corporis Christi sequente in visitacione fui ego absolutus ab officio procuratoris et in locum meum successit f. Iohannes Allantsee de Schongow ...". Gemäss Basler Chroniken 1, S. 314f., wäre dies Martin Ströulin, was aber durch einen Hinweis von Ochsenbein in Frage gestellt werden muss (vgl. Ochsenbein, Peter. - Eine neuentdeckte Fortsetzung der 'Aufzeichnungen eines Basler Kartäusers aus der Reformationszeit' (1532–1539). In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde 75 (1975), S. 51–87) 
596 3 1 |g 191r-192v  |t leer 
596 3 0 |g 193r-278v  |t De arte grammatica  |r Iohannes Sulpitius Verulanus  |s Druck Basel, Joh. Amerbach, um 1480  |v Van der Haegen I, 16,05  |v GW M 44311 
596 3 1 |g zr-v  |t leer 
596 0 |a Feines Pergament (1-71) und Papier (Rest). Bl. 59 aussen beschnitten, Bl. 71 fehlt unterstes Drittel 
596 0 |c Moderne Bleistiftzählung (wohl 1982, ergänzt 2019): a.1-278.z 
596 0 |b VII¹⁴ + X³⁴ + VIII⁵⁰ + VII⁶⁴ + (IV-1)⁷¹ + (VII-1)⁸⁴ + V⁹⁴+ 4 VI¹⁴² + III¹⁴⁸ + (VIII-3)¹⁶¹ + VI¹⁷³ + (VI-5)¹⁸⁰ + VI¹⁹² + Druck. Zw. Bl. 71 und 72 sowie 83 und 84 sowie 149 und 150 je ein Bl., zw. Bl. 161 und 162 zwei Bl., zw. Bl. 180 und 181 fünf Bl. herausgeschnitten 
596 1 |a Rubriziert, rote Titel  |3 1-71 
596 1 |a Rubriziert, z.T. rote Titel  |3 72-142 
596 1 |a Rubriziert  |3 149-180 
596 1 |a Bis 184r rubriziert, rote Titel  |3 181-189r 
596 1 |d Schriftraum 14,5 x 9,5 cm, mit Tinte begrenzt und liniiert; 32 Zeilen  |e Textualis, 14. Jh.; 71v von anderer, etwa gleichzeitiger Hand  |3 1-71 
596 1 |d Breite des Schriftraums 10-11 cm, Rand mit Tinte gezogen, Höhe nicht begrenzt; Zeilenzahl unregelmässig  |e Titel und Wortlisten in grosser Notula, Kommentar und Glossen kleiner, von derselben Hand, Bezeichnung der Wortgruppen in Textualis anderer Hand, alles etwa Mitte 15. Jh.  |3 72-142 
596 1 |d Schriftraum 17 x 10,5-11 cm; 34-35 Zeilen  |e Notula, 15. Jh.  |3 143-148 
596 1 |d Schriftraum 15,5 x 10-11 cm; 15 Zeilen  |e Grosse Buch-Notula mit weiten Zeilenabständen, geschrieben 1454 von Ludwig Moser von Zürich (Eintrag 180r; über Moser s. Bruckner, Scriptoria 10, 92f. und Scarpatetti 1977, S. 269), die Glossen und Bemerkungen sowie 180v in kleiner Notula wohl desselben Schreibers  |3 149-180 
596 1 |d Schriftraum 16,5 x 11 cm, zweispaltig; 39-49 Zeilen  |e Notula, gleiche Hand wie die Glossen des vorangehenden Stücks, die Zitate des Grundtexts in Textualis  |3 181-189r 
596 1 |e Kursive, wohl Hand des Autors Ströulin  |3 189v-190v 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Doctrinale prosa fuit mihi scribere cura, ut levius capiant artem pueri sine metro  |2 han-A1 
690 |a Grammatica est ars sive scientia recte loquendi recte scribendi recteque scripta pronuntiandi  |2 han-A1 
690 |a Nomina terminata in a. Nomina fluviorum Albea  |2 han-A1 
690 |a Pro levi et fideli iuvenum informatione capiantur primo nomina primae declinationis in a  |2 han-A1 
690 |a Gallus avis gallus populus gallusque sacerdos  |2 han-A1 
690 |a Vestra novit intentio. Nota circa praesentem librum quattuor quaerenda sunt, primo de utilitate, secundo de titulo  |2 han-A1 
690 |a Käppeli, Scriptores Nr. 2983  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 7128  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 10131  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 20134  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 17044  |2 han-A4 
690 |a Walther, Proverbia Nr. 12245  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 4834  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 5755  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 5838  |2 han-A4 
690 |a Walther, Carmina Nr. 5839  |2 han-A4 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A xxxiiii (alt)  |e A xxxiiii (alt)  |2 han-A5 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A blaw lxxxii (alt)  |e A blaw lxxxii (alt)  |2 han-A5 
700 0 |a Martinus  |c Aragonensis  |d ca. 13./14. Jh.  |0 (DE-588)104114797  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Martinus  |c Aragonensis  |d ca. 13./14. Jh.  |t Doctrinale prosaicum 
700 0 |a Alexander  |c de Villa Dei  |d 1170-1250  |0 (DE-588)119357755  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Caspar  |c vicarius in Ahrensbök bei Lübeck  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Boethius, Anicius Manlius Severinus  |d 480-524  |0 (DE-588)11851282X  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 2 |a Boethius, Anicius Manlius Severinus  |d 480-524  |t De disciplina scolarium 
700 1 |a Ströulin, Martin  |d 1429-1500  |0 (DE-588)113803388X  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Giovanni Sulpizio  |c da Veroli  |d 1444-1503  |0 (DE-588)123890241  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Giovanni Sulpizio  |c da Veroli  |d 1444-1503  |t Opus grammaticum 
700 1 |a Moser, Ludwig  |d 1442-1510  |0 (DE-588)120856018  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 0 |a Henricus  |c Arnoldi  |d 1407-1487  |0 (DE-588)102492042  |e Annotator  |4 ann 
700 1 |a Louber, Jakob  |d 1440-1513  |0 (DE-588)1024501442  |e Annotator  |4 ann 
700 1 |a Amerbach, Johannes  |d 1440-1513  |0 (DE-588)123073189  |e Drucker  |e Früherer Eigentümer  |4 prt  |4 fmo 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
710 2 |a Kloster St. Michael Mainz  |0 (DE-588)3072620-7  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
830 0 |a Abteilung F IV  |v 33  |w (HAN)000109606DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH F IV 33  |9 (41SLSP_UBS)9972428252705504 
856 4 1 |u http://e-codices.ch/de/list/one/ubb/F-IV-0033  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/ubb/ubb-F-IV-0033/ubb-F-IV-0033_0001r.jp2  |z Thumbnail e-codices 
856 4 2 |u http://www.ub.unibas.ch/digi/a100/kataloge/mscr/mscr_f/BAU_5_000117250_cat.pdf  |z Steinmann, Beschreibung 1982 (1.3 MB) 
856 4 2 |u http://handschriftencensus.de/24845  |z Handschriftencensus 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH F IV 33  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972428252705504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972428252705504  |9 (41SLSP_UBS)9972428252705504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH F IV 33
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Sammelband (Grammatik)
Entstehungsangaben:
14./15. Jahrhundert
Entstehungszeit (normiert):
1300 - 1499
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (280 Blätter); 20,5 x 14,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier
  • Pergament
Serie:
Abteilung F IV; 33

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Zusammengesetzt aus mehreren ursprünglich selbstständigen Teilen; enthält Handschriften und einen Druck
  • [vorderer Spiegel]. Alte Signatur (ausradiert) und Titel
  • [ar]. Titel, Signatur, Besitzeintrag, sonst leer
  • [av]. leer
  • [1r-71r]. Doctrinale prosaicum. Martinus Aragonensis O.P.. [1r-70r] >Incipit doctrinale prosaycum. Liber primus<. Doctrinale prosa fuit hoc mihi scribere cura, ut levius capiant artem pueri sine metro. Sum pro posse meo maiorum dicta secutus. >Incipit doctrinale prosaicum puerorum, primo quid sit grammatica et unde dicatur et quot partes eius<. Grammatica est ars sive sciencia recte loquendi recte scribendi recteque scripta pronunciandi. Ad omnes alias artes liberales ... - ... passio hominis attributa deo. >Explicit doctrinale prosaycum<. Doctrinale prosa deo virtute peregi. Quidquid ibi cernis ex antiquis fere legi. Te laudo, Christe, per quem liber explicit iste. Hunc librum fecit frater Martinus Aragonensis ordinis predicatorum, qui fuit magne sanctitatis vite. [70r-71r, Capitula duo supplementaria:] >De mutacione litterarum<. Mutantur littere in se invicem multipliciter, vocales ut a brevis in longa ut faveo favi ... - ... Ita perfectum hominem duo sibi ista vendicant ac defendunt. Prosabearbeitung von Alexanders de Villa Dei Doctrinale. Käppeli, Scriptores, Nr. 2983; derselbe Text auch Ratsbücherei Lüneburg, Ms. Theol. 4° 79, 119ra-162rb
  • [71v]. Spruch, sonst leer. Walther, Init. carm. 7128. Walther, cant. 6,2-5
  • [72r-141v]. Voces secundum grammaticam ordinatae. >Nomina terminata in a. Nomina fluviorum<. Albea t Clue. Odera Ader. Wesera Weser. Trauena Trauen. Wakemssa de Wakense ... propria nomina fluviorum. Que fiunt propria fluviorum pone masculina. Item notandum, quod illa nomina predicta scilicet propria nomina fluviorum et carent plurali ... >Sequuntur nomina dignitatum in a terminatarum<. Papa ...; ... - ... et operior deponentale pro spectare. >Et sic est finis, deo sit laus et gloria. Amen<. Wortlisten, reich glossiert und kommentiert. Die meisten Wörter sind mit lateinischen Synonymen oder niederdeutschen Übersetzungen versehen
  • [142r-v]. leer
  • [143r-146v]. Practica informandi pueros. Caspar vicarius in Ahrensbök prope Lubecam O. Cart.. [Titel von der Hand Heinrich Arnoldis:] >Istam practicam informandi pueros scripsit et composuit dominus Caspar vicarius domus Cartusiensium prope Lübeck in Saxonia notabilis magister artium Rozstockcensis et licentiatus in utroque iure<. Pro levi et fideli iuvenum informacione capiantur primo nomina prime declinacionis in a ... - ... Item futurum optanti frequenter solet sequi illas dicciones An utrum donec quousque ne quatenus etc.. Enthält deutsche Beispiele. - Der Verfasser ist als Vikar der Kartause Ahrensbök am 28. April 1453 belegt, vgl. Kloster Ahrensbök 1328-1565 / bearb. von Wolfgang Prange. - Neumünster : Karl Wachholtz, 1989 (Schleswig-holsteinische Regesten und Urkunden ; Bd. 10) (Veröffentlichungen des Schleswig-Holsteinischen Landesarchivs ; 23), S. 21 (Jaspar)
  • [147r-149v]. leer
  • [150r-180r]. De disciplina scolarium. Ps. Boethius. Vestra noverit intencio de scolarium disciplina compendiosum postulare tractatum ... - ... ultima vero saporis alterius inquinamenta permanebunt etc. Et sic est finis textus Boecii de disciplina scolarium per me Ludwicum Moser de Thurego anno domini M° cccc° liiii° in die sancti Bricii [13. Nov. 1454] hora 4a de sero etc.. Am Anfang Interlinearglossen und Randnotizen (schulmässig). Druck: PL 64, 1223-1238. Weijers 1976, S. 65 Nr. 6
  • [180v]. Versus varii. Überliefert die folgenden Verse: Walther, Init. carm. 10131. 20134. 17044; Walther, Prov. 12245; Versus de voce gallus ("Gallus avis gallus populus gallusque sacerdos"); Walter Init. carm. 4834. 5755. ähnlich 5838f.
  • [181ra-189rb]. Commentarius in Ps. Boethii De disciplina scolarium (frgm.). "Vestra novit intencio". Nota circa presentem librum quattuor querenda sunt, primo de utilitate, 2° de tytulo ... - ... 3° de anima. Sed per meretrices //. Bricht ab bei PL 64, 1227D des Grundtextes.. Weijers 1976, S. 65 Nr. 6; S. 27, Nr. 22 (Komm.)
  • [189v-190v]. Annalistica de annis 1479-1480. Martinus Ströulin O. Cart. (?). Anno domini M cccc lxxxix die viiiª mensis Augusti congressu regis Francie exercitus ex una et duce Maximiliano filio imperatoris Friderici ... - ... dicebatur enim ingressus esse usque ad villagium Sliengen. Der Autor ergibt sich aus der Notiz 190r: "Item in die corporis Christi sequente in visitacione fui ego absolutus ab officio procuratoris et in locum meum successit f. Iohannes Allantsee de Schongow ...". Gemäss Basler Chroniken 1, S. 314f., wäre dies Martin Ströulin, was aber durch einen Hinweis von Ochsenbein in Frage gestellt werden muss (vgl. Ochsenbein, Peter. - Eine neuentdeckte Fortsetzung der 'Aufzeichnungen eines Basler Kartäusers aus der Reformationszeit' (1532–1539). In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde 75 (1975), S. 51–87)
  • [191r-192v]. leer
  • [193r-278v]. De arte grammatica. Iohannes Sulpitius Verulanus. Druck Basel, Joh. Amerbach, um 1480. Van der Haegen I, 16,05. GW M 44311
  • [zr-v]. leer
Initien:
  • Doctrinale prosa fuit mihi scribere cura, ut levius capiant artem pueri sine metro
  • Grammatica est ars sive scientia recte loquendi recte scribendi recteque scripta pronuntiandi
  • Nomina terminata in a. Nomina fluviorum Albea
  • Pro levi et fideli iuvenum informatione capiantur primo nomina primae declinationis in a
  • Gallus avis gallus populus gallusque sacerdos
  • Vestra novit intentio. Nota circa praesentem librum quattuor quaerenda sunt, primo de utilitate, secundo de titulo

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Latein, Deutsch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Der erste Teil (Bl. 1-71) stammt aus der Mainzer Kartause und wurde der Kartause Basel geschenkt: Eintrag 1r unten, 15. Jh. "Liber fratrum Carth. prope Mog.", dazu Ergänzung von anderer Hand "datus per eosdem fratribus Cartus. Basil.", ähnlich 71v unten: "Iste liber est fratrum Carth. prope Mogunciam datus Cartus. Bas.". Diverse Einträge aus der Basler Kartause, darunter auf ar Titel "Sulpicius cum diversis aliis" mit alter Signatur "A xxxiiii" (darüber: "34") und Besitzeintrag mit (unvollständiger) Inhaltsangabe "Cartusiensium in Basilea continens plura bona opuscula. 1 Doctrinale prosaycum grammatice a fratre Martino Aragonensi ordinis predicatorum editus in x libros parciales partitum" von der Hand Jakob Loubers; im vorderen Deckel ältere, radierte Signatur "A blaw lxxxii" und Inhaltsangabe "Sulpicius cum [gestr.: pluribus] diversis aliis"; weitere Besitzeinträge von der Hand Heinrich Arnoldis: 18r Rand ("Cartus. Bas."), 72r unten ("Liber Cartus. in Basilea"), 102r unten ("Liber Cartus. in Basilea"), 143r unten ("Liber Cartus. in Basilea"). Der Druck auf Bl. 193ff., der dem Sammelband den Titel gab, wurde der Kartause von Johannes Amerbach geschenkt, vgl. Liber benefactorum (Staatsarchiv Basel-Stadt, Klosterarchiv Kartaus L), Bl. 101r. Terminus post quem für die Erstellung des Sammelbands ist also nach 1480
Akzession:
  • Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A xxxiiii (alt); A xxxiiii (alt)
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: A blaw lxxxii (alt); A blaw lxxxii (alt)

Einband

Einband:
Einband 15. Jh., weiches weisses Leder; Schnitt gelb, vorne farbige Leder-Signakeln; eine Schliesse; auf dem Rücken Reste eines Pergament-Titelschildes aus der Kartause Basel und von jüngeren Papierschildern aus der Universitätsbibliothek

Buchblock

Beschreibstoff:
Feines Pergament (1-71) und Papier (Rest). Bl. 59 aussen beschnitten, Bl. 71 fehlt unterstes Drittel
Lagen:
VII¹⁴ + X³⁴ + VIII⁵⁰ + VII⁶⁴ + (IV-1)⁷¹ + (VII-1)⁸⁴ + V⁹⁴+ 4 VI¹⁴² + III¹⁴⁸ + (VIII-3)¹⁶¹ + VI¹⁷³ + (VI-5)¹⁸⁰ + VI¹⁹² + Druck. Zw. Bl. 71 und 72 sowie 83 und 84 sowie 149 und 150 je ein Bl., zw. Bl. 161 und 162 zwei Bl., zw. Bl. 180 und 181 fünf Bl. herausgeschnitten
Zählungen:
Moderne Bleistiftzählung (wohl 1982, ergänzt 2019): a.1-278.z

Ausstattung

Rubrizierungen:
1-71: Rubriziert, rote Titel
72-142: Rubriziert, z.T. rote Titel
149-180: Rubriziert
181-189r: Bis 184r rubriziert, rote Titel
Einrichtung:
1-71: Schriftraum 14,5 x 9,5 cm, mit Tinte begrenzt und liniiert; 32 Zeilen
72-142: Breite des Schriftraums 10-11 cm, Rand mit Tinte gezogen, Höhe nicht begrenzt; Zeilenzahl unregelmässig
143-148: Schriftraum 17 x 10,5-11 cm; 34-35 Zeilen
149-180: Schriftraum 15,5 x 10-11 cm; 15 Zeilen
181-189r: Schriftraum 16,5 x 11 cm, zweispaltig; 39-49 Zeilen
Schrift:
1-71: Textualis, 14. Jh.; 71v von anderer, etwa gleichzeitiger Hand
72-142: Titel und Wortlisten in grosser Notula, Kommentar und Glossen kleiner, von derselben Hand, Bezeichnung der Wortgruppen in Textualis anderer Hand, alles etwa Mitte 15. Jh.
143-148: Notula, 15. Jh.
149-180: Grosse Buch-Notula mit weiten Zeilenabständen, geschrieben 1454 von Ludwig Moser von Zürich (Eintrag 180r; über Moser s. Bruckner, Scriptoria 10, 92f. und Scarpatetti 1977, S. 269), die Glossen und Bemerkungen sowie 180v in kleiner Notula wohl desselben Schreibers
181-189r: Notula, gleiche Hand wie die Glossen des vorangehenden Stücks, die Zitate des Grundtexts in Textualis
189v-190v: Kursive, wohl Hand des Autors Ströulin

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Weijers, Olga (Hrsg.). - Ps. Boethius, De disciplina scolarium. - Leiden; Köln, 1976 (Studien und Texte zur Geistesgeschichte des Mittelalters 12), S. 27 Nr. 22, S. 65f. Nr. 6 150r-189rb
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 514
  • Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung, 1982
Literatur:
  • Schreiber, Heinrich. - Die Bibliothek der ehemaligen Mainzer Kartause : die Handschriften und ihre Geschichte. - Leipzig : Harrassowitz, 1927, S. 89f.
Repertorien:
  • Käppeli, Scriptores Nr. 2983
  • Walther, Carmina Nr. 7128
  • Walther, Carmina Nr. 10131
  • Walther, Carmina Nr. 20134
  • Walther, Carmina Nr. 17044
  • Walther, Proverbia Nr. 12245
  • Walther, Carmina Nr. 4834
  • Walther, Carmina Nr. 5755
  • Walther, Carmina Nr. 5838
  • Walther, Carmina Nr. 5839
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Mai 2019; HAN-Katalogisierungsregeln; Normalniveau nach: Steinmann 1982, mit Ergänzungen; Dill/Fischer
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Mai 2019; HAN-Katalogisierungsregeln; revidiert; Studer/Fischer
  • Digitalisierung=Digitization=Numérisation; Mai 2019; TIFF
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170499892205501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000117250DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170499892205501
  • (41SLSP_UBS)9972428252705504
Quelle: